Το ικαριώτικο καφενείο του Πειραιά

Σύμφωνα πάντως με την παλιά γραμματοσειρά της τζαμόπορτας, το κατάστημα λέγεται «Καφενείον Φούρνοι Ικαρίας». Ισως να έχεις περάσει δεκάδες φορές από μπροστά του χωρίς να το έχεις δει, μια και βρίσκεται στο βάθος μιας στοάς της Ακτής Ποσειδώνος στον Πειραιά.

Φωτογραφίες Τατιάνα Μπόλαρη/Eurokinissi

Με το που ανοίγεις την πόρτα δραπετεύουν οι κουβέντες των θαμώνων παρέα με τη μυρωδιά της τηγανητής συκωταριάς και του καπνού. Πίνακες με πλοία, παλιοί χάρτες στους τοίχους, πλεκτά καλάθια και αφρικανικά διακοσμητικά συνυπάρχουν με καθρέφτες, ξύλινα καραβάκια, παλιές φωτογραφίες της Ικαρίας, τιμοκαταλόγους, εικόνες του Αγίου Νικολάου και τεράστιους αποξηραμένους αστερίες. Μια χαοτική διακόσμηση δηλαδή, που αδιαφορεί παντελώς για τους αρμονικούς συνδυασμούς και τις νέες τάσεις που κουράζουν το μυαλό σου καθημερινά.

Προτού πιάσει το μεσημέρι, οι πελάτες –κυρίως μεσήλικοι και μεγαλύτεροι άντρες– αντικαθιστούν τον καφέ με τα ψητά χταπόδια και το σκούρο κρασί, αυτό τον μαγικό ζωμό που σε κάνει να χαμογελάς χωρίς λόγο και να χορεύεις μέχρι τελικής πτώσης στα πανηγύρια της Ικαρίας. Ο ιδιοκτήτης Νίκος Τσακωνίτης εξηγεί ότι στο συγκεκριμένο σημείο υπήρχε καφενείο από το 1956. Κάποια στιγμή μεταφέρθηκε εκεί το καφενείο ενός Ικαριώτη που για χρόνια βρισκόταν μέσα στην αγορά του Πειραιά. Στα δικά του χέρια πέρασε τη δεκαετία του ’90. Το μαγαζί ανοίγει από το πρωί σερβίροντας καφέ, ενώ από νωρίς το μεσημέρι έως τις 11 το βράδυ το τηγάνι και η κατσαρόλα δεν ξεκολλάνε από τη φωτιά.

Το μυστικό της μακροζωίας ή πώς να ξεπεράσετε τα 100

Ο Ζαχαρίας Τσίγκος, μηχανικός σε καράβια, είναι θαμώνας πάνω από είκοσι χρόνια. «Σχεδόν καθημερινά περνάω από δω. Είναι η συνάντησή μας. Ερχονται οι Σαμιώτες, έρχονται οι Φουρνιώτες, σχεδόν με όλους γνωριζόμαστε». Ο Βαγγέλης Καρναβάς, παλιός ναυτικός, πηγαίνει στο μαγαζί από το 1982. «Μέχρι που πήρα σύνταξη ήμουν στη θάλασσα. Από το ’66 ταξίδευα, χωρίς ειδικότητα στην αρχή, τζόβενο ήμουνα. Τρομερά χρόνια τότε. Ηθελα να συνεχίσω το σχολείο αλλά έπρεπε να πάω από τον Εύδηλο στον Αγιο Κήρυκο, να πληρώνω νοίκι δηλαδή. Δεν γινόταν, λεφτά δεν υπήρχαν. Οπότε μπάρκαρα».

Συζητάμε για την περίφημη μακροζωία των Ικαριωτών. «Εκατό χρονώ πέθανε η μάνα μου. Πώς γίνεται και ζουν τόσο οι Ικαριώτες; Ξέρεις τι πα’ να πει αναισθησία; Αμα δεν έχεις άγχος περνάς μια χαρά».

Μόνιμα ζει στον Εύδηλο. Στον Πειραιά ήρθε για κάτι δουλειές. «Λίγες μέρες θα κάτσω και δρόμο! Δεν μπορώ εγώ εδώ. Ζωή είναι αυτή; Βγαίνεις έξω το πρωί και δεν ξέρεις αν θα ξαναγυρίσεις σπίτι σου. Στην Ικαρία τι να φοβηθείς; Τα παράθυρα του σπιτιού μου ανοιχτά είναι όλα». Μας κερνάει κρασί και μεζέ. Μιλάμε για τα πανηγύρια που τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει ιδιαιτέρως δημοφιλή. «Ε βέβαια πηγαίνω στα πανηγύρια. Πιο πολύ μου αρέσει της Λαγκάδας, γιατί γίνεται χαμός. Εκεί δεν έχει ούτε μέρα ούτε νύχτα. Αμα πας δεν σε νοιάζει πότε θα γυρίσεις σπίτι σου. Τίποτε δεν σε νοιάζει».

Ο ΕΝΦΙΑς, ο ΕΦΚΑς, ο ΙΚΑς και άλλες ιστορίες

Στο ίδιο τραπέζι κάθεται ο Γιάννης Πορής, που βρέθηκε κι εκείνος για λίγες μέρες στον Πειραιά. Στην Ικαρία είναι γνωστός λόγω της ταβέρνας που έχει στον Αγιο Πολύκαρπο. «Εκτός από το στέκι μας εδώ, το μαγαζί είναι σαν δεύτερο σπίτι μας. Αμα θέλουμε κάτι, το αφήνουμε εδώ και μας το κρατάει ο Νίκος μέχρι να κάνουμε τη δουλειά μας. Μας κάνει μεγάλη εξυπηρέτηση. Εγώ στο μαγαζί εδώ έκανα το πρώτο μου μεροκάματο όταν ήμουν πιτσιρικάς, τότε που ζούσαμε στο Κερατσίνι. Το ’87 ήτανε, ένα καλοκαίρι δούλεψα».

Μιλάμε για τις αλλαγές που έχουν γίνει στο νησί τα τελευταία χρόνια. «Πολλά νέα παιδιά γύρω στα 23-24 έρχονται πλέον, κυρίως για τα πανηγύρια και για το σέρφινγκ». Λέμε για τα περιβόητα ρεύματα στα νερά της Ικαρίας, αυτά που φοβούνται ακόμη και οι ντόπιοι. «Στην Ικαρία όσοι έχουνε πνιγεί ξέρανε μπάνιο. Γιατί ξανοίγονται και τους παίρνουν τα ρεύματα. Οσοι κάθονται έξω δεν παθαίνουν τίποτε». Τον ρωτάω σχετικά με τις αντιδράσεις των ντόπιων αναφορικά με τους κατασκηνωτές στον Να, μια πανέμορφη παραλία που τα τελευταία χρόνια συγκεντρώνει περισσότερους μόνιμους επισκέπτες απ’ όσο μπορεί να αντέξει. «Λένε για τις σκηνές στον Να και κατηγορούν το ελεύθερο κάμπινγκ. Κανένας όμως δεν λέει ότι αν φύγουν οι σκηνές, θα πέσει κατακόρυφα και η κατανάλωση στα μαγαζιά της περιοχής. Αφού από αυτούς ζούνε».

Είναι αλήθεια ή μύθος ότι οι Ικαριώτες είναι χαλαροί; «Κοίταξε να δεις, οι Ικαριώτες ήταν χαλαροί κάποτε. Τώρα με το ΕΦΚΑ, τον ΕΝΦΙΑ κ.λπ. τους έχει φάει το άγχος. Μέσα σε ένα καλοκαίρι πρέπει να δουλέψουμε τόσο για να βγάλουμε τα σπασμένα του χειμώνα. Και ο χειμώνας δεν είναι εύκολος στην Ικαρία. Ξέρεις πόσα λεφτά θέλουμε για θέρμανση;».

Φεύγοντας από το καφενείο μάς πληροφορούν για ένα ικαριώτικο γλέντι που θα γίνει τη μεθεπόμενη μέρα στον Πειραιά. Συζητάνε για την ώρα που θα συναντηθούν για να πάνε. «Καλά, εσείς μπορείτε να έρθετε ό,τι ώρα θέλετε. Αφού μέχρι το πρωί θα κάτσουμε» μας λένε και γεμίζουν πάλι τα ποτήρια με κρασί.

INFΟ

Το «Ικαριώτικο» βρίσκεται στην Ακτή Ποσειδώνος 24 (εντός στοάς)