Ηχηρό ράπισμα στον ναζισμό και καταδίκη της Ελλάδας από την δικαίωση του δημοσιογράφου Στρατή Μπαλάσκα

Μία ιδιαίτερα σημαντική απόφαση η οποία αποτελεί νίκη της δημοσιογραφίας καθώς κατοχυρώνει απόλυτα το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης και δη για θέματα δημοσίου συμφέροντος εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφορικά με την Ελλάδα και την περίπτωση του δημοσιογράφου Στρατή Μπαλάσκα για τον χαρακτηρισμό «νεοναζί» που είχε αποδώσει σε γυμνασιάρχη της Μυτιλήνης.

Σύμφωνα με το  Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έγινε  «Παραβίαση του άρθρου 10 (ελευθερία έκφρασης) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα»  από μέρους της Ελλάδας στην υπόθεση της καταδίκης του δημοσιογράφου Στρατή Μπαλάσκα με την κατηγορία της εξύβρισης.

Η υπόθεση αφορούσε την καταγγελία του δημοσιογράφου σχετικά με την ποινική καταδίκη του έπειτα από άρθρο το Νοέμβριο του 2013 στο οποίο ασκούσε κριτική σε διευθυντή τοπικού γυμνασίου για την ανάρτηση άποψης στο προσωπικό του blog ότι η μαζική φοιτητική εξέγερση του 1973 ήταν «το απόλυτο ψέμα». Στο άρθρο του ο δημοσιογράφος είχε αναφερθεί στον διευθυντή ως «νεοναζί» και «θεωρητικό της Χρυσής Αυγής». Το τριμελές πλημμελειοδικείο Μυτιλήνης τον καταδίκασε σε ποινή φυλάκισης έξι μηνών για απλή εξύβριση. Ποινή που μείωσε σε τρεις μήνες το Εφετείο Βορείου Αιγαίου, ενώ ο Άρειος Πάγος δεν αναίρεσε την σε βάρος του επιβληθείσα ποινή αποδεχόμενος ότι η χρήση του όρου νεοναζί αντί του εθνικοσοσιαλιστή δεν είναι ευπρεπής.

Το ΕΔΑΔ διαπίστωσε, όπως αναφέρεται στην απόφαση, ότι τα ελληνικά δικαστήρια απέτυχαν να εξισορροπήσουν το δικαίωμα ελευθερίας έκφρασης του δημοσιογράφου απέναντι στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής του ενάγοντος εκπαιδευτικού, λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές που ορίζονται στη νομολογία του Δικαστηρίου στις περιπτώσεις αυτές.

Όπως σημειώνεται στην απόφαση, τα δικαστήρια δεν είχαν λάβει υπόψη το γεγονός ότι ο ίδιος ο Διευθυντής του σχολείου είχε τραβήξει την προσοχή αναφορικά με τις πολιτικές του απόψεις μέσω του ιστολογίου του και επομένως θα έπρεπε να ήταν πιο ανεκτικός ως προς την ασκούμενη προς αυτόν κριτική. Επίσης, ο δημοσιογράφος είχε θέσει υπ’ όψιν των ελληνικών δικαστηρίων ότι στο παρελθόν ο εκπαιδευτικός δημοσίευσε άρθρα σχετικά με την Άρια Φυλή και τον Εθνικοσοσιαλισμό, ως γεγονότα για να υποστηρίξει τις εκφράσεις που είχε χρησιμοποιήσει στο άρθρο του.

Όπως αναφέρεται στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σε αντίθεση με τα συμπεράσματα της κυβέρνησης και των οικείων δικαστηρίων, το ΕΔΑΔ δεν διαπίστωσε σε κανένα βαθμό προσβλητικό λόγο στις παρατηρήσεις του δημοσιογράφου. Και το άρθρο, αν και εμπεριείχε καυστική και σκληρή κριτική, δεν θα μπορούσε συνολικά να θεωρηθεί ως μια κατάφωρη προσωπική επίθεση στον γυμνασιάρχη. Τέλος, δεν υπήρχε καμία αιτιολόγηση για την επιβολή ποινής φυλάκισης.

Επισημαίνεται, όπως τονίζεται στην ίδια απόφαση, «το Δικαστήριο σημείωσε ότι έχει ήδη διαπιστώσει παραβίαση του Άρθρου 10 της Σύμβασης σε μια σειρά υποθέσεων κατά της Ελλάδας λόγω της αδυναμίας των εθνικών δικαστηρίων να εφαρμόσουν πρότυπα τη συμμόρφωση με τη νομολογία τους σχετικά με την ισορροπία στην ελευθερία της έκφρασης έναντι της προστασίας της υπόληψης ενός ατόμου».

Το Δικαστήριο έκρινε, τέλος, ότι η Ελλάδα πρέπει να καταβάλει στον προσφεύγοντα σημαντικού ύψους χρηματικό ποσό ως αποζημίωση για δικαστικά έξοδα, οικονομική και ηθική βλάβη.