Η Ύπατη Αρμοστεία χαιρετίζει τα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης για την ένταξη των προσφύγων

Τα μέτρα αυτά είναι μέρος των συνεχιζόμενων προσπαθειών της χώρας να υλοποιήσει την Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη του 2018 και περιλαμβάνουν δράσεις ένταξης για 5.000 πρόσφατα αναγνωρισμένους πρόσφυγες και ένα ξεχωριστό πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης για 3.000 πρόσφυγες, το οποίο θα εφαρμοστεί από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. 

Το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής έχει επιβεβαιώσει επίσης ότι περίπου 200 πρόσφυγες – που έχουν αναγνωριστεί στην Ελλάδα εδώ και πάνω από 20 μήνες – θα λάβουν στήριξη για να αποκτήσουν πρόσβαση στο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης και θα έχουν προτεραιότητα στο πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης. Αυτή η ομάδα των προσφύγων αναμένεται να αποχωρήσει από τα διαμερίσματα στο πλαίσιο του προγράμματος στέγασης ESTIA, καθώς και από κέντρα φιλοξενίας στην ενδοχώρα υπό την ευθύνη των αρχών, ως τα τέλη του Μαρτίου, αλλά θα συνεχίσει να λαμβάνει οικονομική βοήθεια μέσω προπληρωμένων καρτών μέχρι και τον Ιούνιο. 

Το πρόγραμμα ESTIA έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους αιτούντες άσυλο που καταφθάνουν στην Ελλάδα παρέχοντας στέγαση, οικονομική βοήθεια και άλλες υποστηρικτικές υπηρεσίες. Το κομμάτι της στέγασης του προγράμματος έχει σκοπό να βοηθήσει τους ευάλωτους αιτούντες άσυλο για όσο διάστημα διαρκεί η εξέταση του αιτήματος ασύλου τους. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται πλήρως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υλοποιείται επί του παρόντος από την Υ.Α., σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, με δήμους και με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις σε όλη την Ελλάδα. Η συμβολή του προγράμματος υπήρξε καταλυτική στο να στηριχτεί το ελληνικό κράτος στην οικοδόμηση του συστήματος υποδοχής των αιτούντων άσυλο, με τρόπο βιώσιμο και σε συμφωνία με τα σχετικά πρότυπα. 

Όταν οι αιτούντες άσυλο αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες, ενώ ακόμα είναι ωφελούμενοι του προγράμματος ESTIA, δίνεται μια περίοδος χάριτος έξι μηνών, μετά την οποία χρειάζεται να αποχωρήσουν από το πρόγραμμα. Έως σήμερα, η περίοδος χάριτος παρατεινόταν συνεχώς. Στο μεταξύ, συνεχίζουν να καταφθάνουν στην Ελλάδα αιτούντες άσυλο, οι οποίοι χρήζουν προστασίας και βοήθειας – πάνω από 6.000 άνθρωποι έφθασαν στην Ελλάδα από τις αρχές του 2019. Πολλοί ευάλωτοι αιτούντες άσυλο μένουν σε κέντρα υποδοχής στα νησιά και σε κέντρα φιλοξενίας στην ενδοχώρα, όπου οι ανάγκες τους δεν μπορούν να καλυφθούν επαρκώς, ενώ στο πλαίσιο του προγράμματος στέγασης θα έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες και σε συνθήκες που τους είναι απαραίτητες.  

Κάποιοι από τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες στα διαμερίσματα του προγράμματος ESTIA έλαβαν την απόφαση αναγνώρισής τους εδώ και πάνω από δύο χρόνια. Πέρα από τη στέγαση, έχουν λάβει υποστήριξη για την πρόσβασή τους σε ιατρικές υπηρεσίες, την εγγραφή των παιδιών στο σχολείο, την αναζήτηση ευκαιριών απασχόλησης, την παρακολούθηση μαθημάτων ελληνικών όπου υπάρχουν διαθέσιμα προγράμματα, και την ενεργό συμμετοχή τους σε δημιουργικές δράσεις στην κοινότητα. Η μεγάλη πλειοψηφία των αναγνωρισμένων προσφύγων στο πρόγραμμα ΕSTIA έχουν λάβει βοήθεια για να πάρουν Αριθμό Μητρώο Κοινωνικής Ασφάλισης – ΑΜΚΑ (93%) και Αριθμό Φορολογικού Μητρώου – ΑΦΜ (62%). Πάνω από το 75% των παιδιών ηλικίας 5-14 ετών πηγαίνουν σχολείο, ενώ ένας αυξανόμενος αριθμός έχει εγγραφεί στον ΟΑΕΔ και ανοίγει τραπεζικό λογαριασμό. 

Πρόκειται για σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της αυτονόμησης, προκειμένου να στηριχτούν οι πρόσφυγες στο πρόγραμμα ESTIA να βρουν αμειβόμενη απασχόληση ή να έχουν πρόσβαση στα κρατικά προγράμματα κοινωνικής αλληλεγγύης, σύμφωνα με το νόμο. Στο μεταξύ, η επ’ αόριστον παράταση της εξάρτησης από τη βοήθεια του προγράμματος ESTIA δεν μπορεί να είναι βιώσιμη, ούτε ενθαρρύνει την αυτάρκεια και την ένταξη. Η εφαρμογή μιας περιόδου χάριτος για τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες στο ΕSTIA είναι επίσης απαραίτητη για τη βιωσιμότητα του προγράμματος στέγασης όσον αφορά τους αιτούντες άσυλο. 

Η περίοδος χάριτος παρατείνεται για τους πρόσφυγες στο πρόγραμμα ESTIA που αξιολογείται ότι διατρέχουν σοβαρούς κινδύνους, όπως οι περιπτώσεις σοβαρής ασθένειας, οι γυναίκες σε προχωρημένη εγκυμοσύνη και οι λεχώνες, καθώς και τα μέλη της πυρηνικής τους οικογένειας. Επιπλέον, η περίοδος χάριτος παρατείνεται μέχρι τις 30 Ιουνίου για τις πυρηνικές οικογένειες των οποίων τα παιδιά φοιτούν στο σχολείο.  

Οι ελληνικές αρχές, η Υ.Α. και οι εταίροι του προγράμματος ESTIA παρέχουν συνεχώς σχετική πληροφόρηση σε όσους ανθρώπους επηρεάζονται από τα παραπάνω, ώστε να γνωρίζουν τις συνθήκες, το χρονικό πλαίσιο και τις επιλογές τους. 

Η Υ.Α. καλεί και συνεχίζει να στηρίζει τις ελληνικές αρχές για την επιτάχυνση της υιοθέτησης μέτρων για την ένταξη, ώστε να διασφαλιστεί περαιτέρω ότι οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες έχουν πρόσβαση σε βασικά εθνικά προγράμματα και ότι θα αρθούν τα εμπόδια  – σε επίπεδο νομοθεσίας και πρακτικής – τα οποία αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες στην πρόσβασή τους σε προγράμματα κοινωνικής αλληλεγγύης, όπως οι προϋποθέσεις για συγκεκριμένα και επιπλέον έγγραφα ταυτοποίησης και απόδειξης της διαμονής τους στην Ελλάδα.