Η σεσημασμένη περιπτερόμπυρα και οι αλλεργικοί στην ελευθερία

Η Ν. Γ ζει στη Θεσσαλονίκη. Εργαζόμενη στην εστίαση, βρέθηκε σε αναστολή με την έναρξη καραντίνας.

Το σπίτι της βρίσκεται στην Άνω Πόλη. Από το παράθυρό της, βλέπει τα πλακόστρωτα σοκάκια ν’ ανηφορίζουν σε μία από τις μικρές πλατείες της περιοχής. Εδώ νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε χωριό ή σε νησί. Κάθε μέρα τα πιτσιρίκια παίζουν με τα ποδήλατά τους, γιαγιάδες κατεβάζουν την πλαστική καρέκλα από το σπίτι τους για να πουν τα νέα τους, αγόρια και κορίτσια «αράζουν» με μουσική, περιπτερόμπυρα, καφεδάκι και παγωτό.

Όλο αυτό το διάστημα των πολλαπλών περιορισμών λόγω κορονοϊού, οι πλατείες αυτές έχουν αποτελέσει το «οξυγόνο» της γειτονιάς. Είναι οι εστίες της ελάχιστης κοινωνικοποίησης, με όρους και προϋποθέσεις.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο, το οξυγόνο της πλατείας Καλλιθέας μετατράπηκε βίαια σε σύννεφα από δακρυγόνα και κρότου λάμψης. Άλλος ένας ελεύθερος χώρος στιγματίστηκε ως σημείο που συναντιούνται «παράνομοι και αλήτες» με σεσημασμένες περιπτερόμπυρες. Δυνάμεις καταστολής απώθησαν βίαια με τα σώματα και τα όπλα τους αυτούς που έκαναν το λάθος να αναζητήσουν αυτή την ελάχιστη κοινωνικοποίηση σε ένα δημόσιο χώρο, με κόσμο να βγαίνει παράλληλα στα μπαλκόνια και να φωνάζει για τα παιδιά του που έχουν πνιγεί στα δακρυγόνα.

«Ζω μέσα σε μια πλήρη εργασιακή αβεβαιότητα, δεν ξέρω ακόμα αν θα πάω για δουλειά στις 25 Μαΐου ή την 1η Ιούνη» αναφέρει στο koutipandoras.gr. Η συνθήκη της αναστολής από το μαγαζί που δουλεύει στη Θεσσαλονίκη της δένει τα χέρια για να πάει κάπου σεζόν όπως συνήθιζε τα τελευταία χρόνια, κι έτσι περιμένει να δει τι τροπή θα πάρουν τα πράγματα το επόμενο διάστημα. Της φαίνεται αδιανόητο να μη μπορεί να βρεθεί με τους φίλους της στη γειτονιά για έναν καφέ, μια μπύρα.

«Όλοι οι υπόλοιποι τομείς της κοινωνικής ζωής, το σχολείο η εργασία, ξεκινούν να λειτουργούν. Θα πηγαίνουμε δηλαδή στη δουλειά – όσοι έχουμε – θα καταναλώνουμε και μετά σπίτι, χωρίς καμία κοινωνικοποίηση. Διώκεται ότι δεν επιφέρει κέρδος, είτε για το κράτος, είτε για τους ιδιώτες, τα αφεντικά», λέει η Ν.Γ .

Οι πλατείες που αποτελούν το «κόκκινο πανί» για την κυβέρνηση, είναι ταυτόχρονα από τους ελάχιστους ελεύθερους χώρους των πόλεων. Τα ΜΑΤ καλούνται να επέμβουν σε συγκεκριμένες πλατείες και πεζόδρομους όπου ο κόσμος επιλέγει να διασκεδάσει, να κοινωνικοποιηθεί χωρίς να καταναλώνει απαραίτητα σε κάποιο μαγαζί, πόσο μάλλον σε μια περίοδο που δεν υπάρχει άλλος χώρος συνάντησης για κάτι τέτοιο. Οι άνθρωποι δηλαδή επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν για τις συναντήσεις τους, τους χώρους των κοινών, οι οποίοι δεν ανήκουν σε κάποιο ιδιοκτήτη που θα επιβάλει το πλαίσιο συμπεριφοράς.

Ο τρόπος που η κυβέρνηση επέλεξε να επιτεθεί σε αυτούς που βγαίνουν στις πλατείες είναι ενιαίος και διέπεται από μία και μόνο αρχή: Είσαι μ’ εμάς, ή με τους άλλους;

Αν είσαι μ’ εμάς, μπορείς να συγκεντρώνεσαι σε κλειστούς χώρους και να τρως ψωμί με μαυροδάφνη από το ίδιο κουταλάκι με δεκάδες άτομα. Να κάνεις φιέστες με τους δικούς σου και να είστε ο ένας πάνω στον άλλο στην Ομόνοια και στο Μαξίμου. Να πίνεις κοκτεϊλάρες στην ακριβή ζώνη του κέντρου κολλητά με τον διπλανό και να είναι απλά Σάββατο.

Δε θα στείλεις ποτέ τα ΜΑΤ στα «δικά σου» παιδιά.

Αντιθέτως, θα διευκολύνεις τους «δικούς σου» παραχωρώντας τους τον ελεύθερο χώρο που στερείς από τους «άλλους». Πλατείες και παραλίες θα πνιγούν από τραπεζοκαθίσματα. Γιατί οι φίλοι σου κρίνονται ως τέτοιοι, αρκεί να βγάλουν κάποιο κέρδος. Μια κυβέρνηση που έχει πάρει απειροελάχιστα μέτρα για την ενίσχυση των καταστημάτων, θα βρει τον τρόπο να βγουν κερδισμένοι μόνο οι δικοί της και να σου τρίψει στα μούτρα ότι,  «καπιταλισμό έχουμε».

Σε αυτό τον καπιταλισμό, άλλωστε, η κυβέρνηση έχει πουλήσει σε φίλους επιχειρηματίες δημόσια γη με αντάλλαγμα να αυγατίσει την εκλογική της πελατεία για να συνεχίσει να είναι αυτή που θα έχει τα ηνία του κράτους.

Και όλη αυτή η δοσοληψία επικεντρώνεται αποκλειστικά στους κοντινούς. Σ’ αυτούς που φέρουν το ανάλογο ιδεολογικό φορτίο.

Ακροατήριο πιστό στο νεοφιλελεύθερο δόγμα, που υποκλίνεται στο κέρδος, που εμπνέεται από τον συντηρητισμό και βάζει το σώμα του μπροστά για να προστατεύσει το «παλιό», έχοντας σαν καύσιμη ύλη, το μίσος.

Η κυβέρνηση επιλέγει να εξαπολύσει ολομέτωπη επίθεση σε οποιονδήποτε επιλέγει να αντιδράσει, να αμφισβητήσει, να συνενώσει κόσμο απέναντι στο κυρίαρχο αφήγημά της. Είναι τα παιδιά στις πλατείες, είναι οι εκπαιδευτικοί, είναι οι καλλιτέχνες.

Κι αυτό που ενοχλεί περισσότερο, είναι όταν οι άνθρωποι επινοούν νέους τρόπους για να ζήσουν και σκεφτούν έξω από το κουτί. Όταν επιλέγουν να διασκεδάσουν αλλιώς, να ζήσουν αλλιώς, να καταναλώσουν αλλιώς ή και να μην καταναλώσουν καθόλου. Να διεκδικήσουν. Να ξεφύγουν από το αυτό το μαύρο πλαίσιο ναφθαλίνης και συντήρησης που φέρει κυβερνητική υπογραφή.

*Εικόνα: Συραγώ Λιάτσικου. Πλατεία στην Άνω Πόλη, Θεσσαλονίκη, 2016.