Η ρητορική του μίσους από τις «διαδικτυακές ύαινες»

Από τη στιγμή που το διαδίκτυο είναι μέρος της καθημερινότητας μας πολλοί είναι οι χρήστες που κατά καιρούς εκμεταλλεύονται τον ελεύθερο αέρα που δίνουν τα social media, για να περάσουν τις ακραίες και ρατσιστικές απόψεις τους, σπεύδοντας τις περισσότερες φορές να «στήσουν διαδικτυακό πανηγύρι» γράφοντας λέξεις και εκφράσεις που θα έκαναν ακόμα και τον Χίτλερ να κοκκινίσει.

Οι περισσότεροι άνθρωποι περνάνε  αρκετές ώρες ανταλλάσσοντας απόψεις στο facebook ή στο twitter και δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχουν γίνει μάρτυρες κάποιας έντονης διαφωνίας, μιας ακραίας επίθεσης που να πυροδότησε τα social και να έγινε αντικείμενο έντονης αντιπαράθεσης με άλλους χρήστες. Η πρόσφατη δολοφονία της 21χρονης στην Ρόδο, ήταν το κερασάκι στην τούρτα, στα όσα ακολούθησαν και γράφτηκαν στο διαδίκτυο, προσβάλλοντας την μνήμη της. 

Και δεν είναι μόνο η η Ελένη Τοπαλούδη που στηλιτεύτηκε από ορισμένες διαδικτυακές ύαινες, που δυστυχώς τα τελευταία χρόνια έχουν αποκτήσει ένα επιπλέον όπλο: το πληκτρολόγιο του κομπιούτερ. Από τον Γιακουμάκη μέχρι τον Ζακ και από εκεί μέχρι τα ραντεβού οπαδών θανάτου και  εθνικιστικά συλλαλητήρια. Ένα Σφαγείο φτιαγμένο από ρατσισμό, σεξισμό, αμορφωσιά, καφρίλα. 

Η ρητορική του μίσους διαβρώνει ραγδαία τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επιβάλλοντας τα κριτήριά της, σ’ έναν απέραντο ψηφιακό χώρο και δολοφονώντας, όποιον τολμήσει να βρεθεί απέναντι της. Τις περισσότερες  τα αποτελέσματα είναι σε όλους γνωστά. 
 

Ως ρητορική μίσους στο διαδίκτυο ορίζεται η επίθεση εναντίον κάποιου με βάση το φύλο, την εθνικότητα, τη θρησκεία, την εθνική καταγωγή ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό του. 

Πως μπορεί όμως να ελεγχθεί αυτή η κατάσταση που τείνει να γίνει μάστιγα; Σύμφωνα με σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία  της Focus Bari, όπως αναφέρεται σε σχετική ανάρτηση στην ιστοσελίδα του ΣΕΠΕ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας), είναι ιδιαίτερα αυξημένη η επισκεψιμότητα στα social media, στις  ηλικίες 13-17 χρονών, ενώ είναι μεγάλο το ποσοστό  στις ηλικίες 18-24, που αναπαραγάγουν και συμμετέχουν σε τέτοιου είδους συζητήσεις και σχόλια.  

Για τον λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει προσπάθεια να περιορίσουν τέτοιου είδους περιεχόμενα, ενώ  ήρθε σε συμφωνία με τις επιχειρήσεις τεχνολογίας ώστε οι τελευταίες να εξετάζουν τις καταγγελίες χρηστών σε λιγότερες από 24 ώρες προκειμένου να «κατεβάζουν» υβριστικά, σεξιστικά, εθνικιστικά σχόλια, πριν αυτά αποβούν μοιραία. 

Αυτή η εξέλιξη όμως, σήκωσε θύελλα αντιδράσεων περί απειλής της ελευθερίας της έκφρασης και του λόγου. Όπως μα εξηγεί ο κ. Βασίλης Παπακώστας, Αστυνομικός υποδιευθυντής του τμήματος Δίωξης Ηλεκτρονικού εγκλήματος, «είναι δύσκολο για την υπηρεσία να παρέμβει και από μόνη της να κατεβάσει αυτά τα post». 

Όπως εξηγεί στο koutipandoras, o κ.Παπακώστας: «Είναι δεδομένο ότι η ελευθερία του λόγου είναι ένα δικαίωμα που  ο άνθρωπος πάλεψε πολύ μέσα στον χρόνο προκειμένου να τα αποκτήσει. Η περισσότερη παρέμβαση σημαίνει και λιγότερη ελευθερία για τους χρήστες. Είναι δουλειά των  χρηστών να απομονώσουν τέτοια φαινόμενα. Από την άλλη οι ίδιες οι εταιρείες έχουν τον τρόπο να σταματήσουν τέτοια φαινόμενα με τους αλγόριθμους που έχουν στα λογισμικά τους. Όμως συχνά -πυκνά οι ίδιες αφήνουν να εξελιχθεί ένα post  από οχετό ρατσισμού, με σκοπό να μην χάσουν χρήστες. Στο τέλος γίνεται το κακό… οι εταιρείες αποσύρουν το περιεχόμενο και εμείς με δεμένα χέρια να μην μπορούμε να  προλάβουμε το μοιραίο. 

Βέβαια επαγρυπνούμε, έχουμε προλάβει περιστατικά-με την βοήθεια χρηστών που έχουν καταγγείλει γεγονότα-αλλά και πάλι προσπαθούμε διακριτικά να μην παρέμβουμε για να μην οδηγηθούμε να λένε ότι κάνουμε λογοκρισία. Αν και στην περίπτωση της 21χρονης προλάβαμε να γίνει ταυτοποίηση σε χρήστες που δημοσίευσαν σχόλια, πριν τα κατεβάσουν από το διαδίκτυο οι εταιρείες  και να τα στείλουμε στον Εισαγγελέα.»

Πάντως από νομικής άποψης η ισχύουσα νομοθεσία παρέχει ασφαλείς προβλέψεις για τιμωρία χρηστών του διαδικτύου που προωθούν ρητορική μίσους, ασχέτως αν σπανίζει η τιμωρία χρηστών για τέτοιου είδους παράπτωμα.

Την ίδια άποψη με τον υποδιευθυντής του τμήματος Δίωξης Ηλεκτρονικού εγκλήματος, έχει και ο Βασίλης Κώτσιας, ιδιοκτήτης της εταιρίας E-Base.gr, που δραστηριοποιείτε στο χώρο των διαδικτυακών υπηρεσιών. «Περισσότερη παρέμβαση σημαίνει και λιγότερη ελευθερία. Όταν υπάρχουν παρεμβάσεις, αυτά που χάνονται είναι περισσότερα από αυτά που κερδίζονται. Την λύση την έχουν οι εταιρείες με τους αλγόριθμους που έχουν για να σταματήσουν άμεσα και γρήγορα τέτοια κρούσματα. Όμως και οι χρήστες έχουν την δυνατότητα να προβούν σε καταγγελία και τότε να παρέμβουν οι αρμόδιες αστυνομικές-εισαγγελικές αρχές». 

Αυτή, ωστόσο, είναι η μία όψη του νομίσματος. Υπάρχει και η άλλη εκείνη των ΜΜΕ που ενώ έχουν την δυνατότητα  να μπαίνουν σε κάθε σπίτι….και να  διαμορφώνουν απόψεις, εκείνα απλά δίνουν όχι μόνο βήμα σε εκείνους τους κήρυκες πολιτικού, εθνικού, θρησκευτικού η φυλετικού μίσους,  αλλά στήνουν και show προς τέρψιν της τηλεθέασης με κριτές-διαδικτυολόγους να κρίνουν. 

Όταν τα ενημερωτικά site απλώνουν την πραμάτεια τους στα social media και δεν σέβονται τίποτα, τότε μην απορούμε που οι διαδικτυακοί βρυκόλακες θέλουν να σκοτώσουν, να απειλήσουν, να βιάσουν  ό,τι πετάει κι ότι κολυμπάει με την απειλή ξεσκίσματος! 

Όταν νομίζουν ότι μπορούν να “καταναλώσουν” όποιον θέλουν γιατί έχουν ξεχάσει ότι είναι άνθρωπος και όχι κρέας! Πίσω από κάθε ύαινα υπάρχει ένας ηθικός αυτουργός!

Το μόνο βέβαιο είναι πως τα social media θα συνεχίσουν να αποτελούν ορμητήριο για τους εξτρεμιστές του μίσους κρυμμένοι πίσω από την ανωνυμία τους. Το θέμα όμως είναι να γίνει και το μοναδικό καταφύγιο εκείνων που θα βάλουν ένα τέλος  σε αυτό το γαϊτανάκι της φρίκης. Έχει σημασία να σταθεί κανείς απέναντι τους και να τους κατονομάσει.