Εδώ και σχεδόν δέκα χρόνια έκανε δειλά δειλά την εμφάνισή του στη χώρα μας το φαινόμενο της βραχυχρόνιας μίσθωσης κατοικιών (διαμερίσματα, μονοκατοικίες, μεζονέτες ή και ολόκληρα κτίρια) μέσω ιντερνετικών πλατφορμών.
Στην αρχή πολύ λίγοι ήταν ενήμεροι για τον τρόπο λειτουργίας αυτής της νέας αγοράς ακινήτων, όπως και αυτοί που θα ήθελαν να ακολουθήσουν αυτή την πρακτική. Η πραγματικότητα έδειξε ότι στην πορεία αυτό το… φρούτο γιγαντώθηκε και στην Ελλάδα έτσι ώστε να μιμηθεί άλλες χώρες και πόλεις-προορισμούς που είχαν προηγηθεί. Αυτός ο τρόπος τουρισμού ή και επαγγελματικού ταξιδιού παρουσιάζει αυξανόμενη ζήτηση και προτιμάται από ένα κοινό που, για τους δικούς του λόγους, δεν επιθυμεί να διαμείνει σε ξενοδοχείο.
Στη χώρα μας, όπως ξέρουμε, περισσεύει μεγάλος αριθμός κατοικιών διότι: α) Πολλοί ξένοι που δούλευαν στην Ελλάδα έχουν φύγει στα χρόνια της κρίσης. β) Πολλά ελληνόπουλα (~550.000) μετανάστευσαν σε αναζήτηση εργασίας. γ) Πολλοί νέοι επιστρέφουν στο σπίτι των γονέων λόγω οικονομικής αδυναμίας. δ) Τα δημογραφικά της χώρας είναι αρνητικά επί σειρά ετών (μείωση γεννήσεων), με πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις σε όλη την πορεία της χώρας μας.
Η βραχυχρόνια μίσθωση ήρθε σαν από μηχανής θεός για να δώσει χρήση σε κάποια από αυτά τα ακίνητα –και όχι μόνο– που διαθέτουν χαρακτηριστικά που ζητούνται από τους ενδιαφερόμενους, όπως θέση, μέγεθος, ποιότητα καταλύματος, ευχέρεια προσπέλασης, εγγύτητα σε σημεία τουριστικού ή άλλου ενδιαφέροντος κ.λπ. Οι επιπτώσεις της αύξησης των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι:
• Αύξηση των ενοικίων
• Περιορισμός της χρήσης κατοικίας
• Πιθανά προβλήματα στον κοινωνικό ιστό
• Αύξηση εισοδημάτων των ιδιοκτητών σε περίοδο κρίσης
• Ανακαίνιση των αντίστοιχων ακινήτων και αύξηση της απασχόλησης διάφορων συνεργείων στην οικοδομή που επί σειρά ετών παρέμεναν υποαπασχολούμενα ή χωρίς εργασία
• Αύξηση του τζίρου στον κλάδο της εστίασης (αυτοί οι τουρίστες δεν κινούνται με «βραχιολάκι» και άρα στηρίζουν τις τοπικές αγορές) και όχι μόνο, λόγω της μεγαλύτερης διάχυσης των δαπανών των τουριστών αυτού του τύπου
• Μείωση της ανεργίας, διότι η φροντίδα των ακινήτων αυτών και η διαχείρισή τους απαιτούν απασχόληση πέραν των απλών ενοικιάσεων
• Μερική μείωση της πληρότητας των ξενοδοχείων και λοιπών καταλυμάτων.
• Αύξηση του τουριστικού ρεύματος στην Ελλάδα
• Αύξηση των εσόδων του κράτους από τη φορολογία αυτών των ιδιοκτητών και από τη μείωση της ανεργίας (αύξηση εισφορών και φορολογία των απασχολουμένων)
Επίσης πρέπει να προσθέσουμε ότι το 2018 σε σχέση με το 2017 (λόγω της εισόδου πολλών ακινήτων στην αγορά αυτή) μειώθηκαν η μέση πληρότητα και η μέση τιμή δωματίου. Αρα οι ιδιοκτήτες πρέπει να είναι προσεκτικοί και πολύ ενημερωμένοι, ώστε να προσφέρουν αναβαθμισμένο προϊόν σε σωστές κάθε φορά τιμές, διότι σε αντίθετη περίπτωση δεν θα βρίσκουν ενοικιαστές.
Πάντως εκτιμάται ότι σε διάστημα διετίας θα υπάρξουν πιο κατασταλαγμένες και πιο έγκυρες πληροφορίες για τις διαστάσεις αυτής της αγοράς στη χώρα μας διότι το φαινόμενο είναι σε εξέλιξη –ήρθε για να μείνει–, η δε πολιτεία θα προβεί ενδεχομένως και στη λήψη μέτρων εκεί όπου θα παρατηρηθούν προβλήματα. Εξάλλου και οι ιδιοκτήτες θα σταθμίσουν τα οριστικά οφέλη, αφού κάνουν τον τελικό λογαριασμό (κόστος κοινοχρήστων, ΔΕΗ, νερό, κλινοσκεπάσματα, φορολογία, διαχείριση).
* Ο Μπάμπης Χαραλαμπόπουλος είναι τέως πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής, πρώην ορκωτός εκτιμητής, επιστημονικός σύμβουλος της Solum Property Solutions
** Περιοδικό Hot Doc #176, «Airbnb: Ευλογία ή Κατάρα;», 07/04/2019
