Η κυβέρνηση και το τέλος της επιστημονικής λογικής

Μια από τις φιλοσοφικές θέσεις πάνω στις οποίες στηρίχτηκε η μετάβαση από τον Μεσαίωνα στην Αναγέννηση ήταν «το ξυράφι του Όκαμ». Η διατύπωση που χρησιμοποίησε ο  Φραγκισκανός φιλόσοφος και θεολόγος Γουλιέλμος του Όκαμ ήταν περίπλοκη, το νόημα της όμως αποδίδεται από όλους τους μεταγενέστερους με μια σαφή φράση: «Η απλούστερη εξήγηση είναι συνήθως η πιο σωστή». 

Το «ξυράφι του Όκαμ» δεν μας παροτρύνει προς την αντιεπιστημονική υπεραπλούστευση. Στην επιστημονική μέθοδο, η θέση αυτή συνδέεται συνήθως με το κριτήριο της επαληθευσιμότητας μιας θεωρίας, μέσω πειραμάτων ή παρατηρήσεων. 

Με απλά λόγια, και ελπίζοντας να μην εξοργίσω δια της απλούστευσης τους επιστημολόγους, ισχύει το εξής: Αν υπάρχουν δυο ερμηνευτικά σχήματα (θεωρίες) που εξηγούν το ίδιο φαινόμενο και η πρώτη στηρίζεται σε 100 άλλες υποθέσεις ή παραδοχές ενώ η δεύτερη σε 5, προτιμητέα είναι η δεύτερη καθώς μπορεί οι υποθέσεις/παραδοχές της να επαληθευτούν με πειράματα ή παρατηρήσεις. 

Δεν είναι δηλαδή προτιμητέο να ερμηνεύεις ένα φαινόμενο υποθέτοντας ότι ισχύουν 100 ειδικές συνθήκες, γιατί έτσι μπορούμε να φτιάχνουμε ad hoc «ερμηνείες» για το καθετί, οι οποίες αντικειμενικά  δεν μπορούν να ελεγχθούν ή διαψευστούν. 

Η επικοινωνιακή  διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση Μητσοτάκη κινείται συστηματικά στην αντίθετη κατεύθυνση από την θέση του Όκαμ και γενικά την προτίμηση της επιστημονικής μεθόδου προς τα επαληθεύσιμα συμπεράσματα. Η κυβέρνηση και προσωπικά ο Πρωθυπουργός επινοούν συνεχώς «δράκους στο παραμύθι» για να αρνηθούν τις απλές – αλλά άβολες γι αυτούς- ερμηνείες.

Τον Ιούνιο η Ελλάδα κατέγραφε κατά μέσο όρο 20 κρούσματα την ημέρα. Τον Αύγουστο κατέγραφε κατά μέσο όρο 200 κρούσματα την ημέρα. Μεταξύ του Ιουνίου και του Αυγούστου η Ελλάδα υποδέχθηκε 2 εκατομμύρια τουρίστες, εκ των οποίων ελέγχθηκε για τον κορωνοϊό το 10% περίπου και σε αυτό το δείγμα εντοπίστηκαν κάποιες χιλιάδες κρούσματα. 

Η λογική ερμηνεία του φαινομένου είναι ότι το υπόλοιπο 90% των τουριστών συμπεριλάμβανε επίσης κάποιες χιλιάδες κρούσματα, τα οποία δεν βρέθηκαν και διέσπειραν τον ιό. Η ερμηνεία που μας δίνει η κυβέρνηση είναι ότι αυτό το 90% που δεν ελέγχθηκε δεν είχε κρούσματα και η διασπορά του ιού έγινε από τα ελάχιστα κρούσματα που είχαν μείνει στη χώρα, τα οποία επιδόθηκαν σε οργιώδη πάρτυ. 

Αυστηρά επιστημολογικά μιλώντας, από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα η κυβέρνηση.

Στη συνέχεια, από τα 200 κρούσματα του Αυγούστου πήγαμε στα 350 τον Σεπτέμβριο. Τι μεσολάβησε;  Άνοιξαν τα σχολεία με 25 μαθητές ανά τάξη στις περισσότερες περιπτώσεις και συνωστίστηκαν οι πολίτες στα Μέσα Μεταφοράς. Ποια είναι η ερμηνεία της κυβέρνησης για την αύξηση των κρουσμάτων;  Ότι οι νέοι μαζεύονταν τα βράδια σε πλατείες και διέσπειραν τον ιό. 

Αυστηρά επιστημολογικά μιλώντας, σούργελο η ερμηνεία από την κυβέρνηση.

Από τα 350 κρούσματα του Σεπτεμβρίου ημερησίως πήγαμε στα 1000 την τελευταία ημέρα του Οκτώβρη. Τι μεσολάβησε; Τα ίδια με πριν (σχολεία,  Μέσα Μεταφοράς, Εκκλησίες με μετάληψη από το ίδιο κουτάλι) ενώ στο μεταξύ έκλεισαν και τα περίπτερα για να μην πίνουν μπύρες οι νέοι στις πλατείες και απαγορεύτηκε και η βραδινή κυκλοφορία. Ποια η ερμηνεία από την κυβέρνηση;  Κάποιοι παραμένουν απρόσεκτοι και μας καταστρέφουν. 

Αυστηρά επιστημολογικά μιλώντας, «δεν περιγράφω άλλο».  

Τώρα κάνουμε lockdown, έχοντας φτάσει στις 5 Νοέμβρη τα 3000 κρούσματα και τους 29 νεκρούς σε μια μέρα. Φυσικά, εδώ που φτάσαμε, πολύ καλά κάνουμε. Και πάλι όμως, η λογική υποφέρει από τον τρόπο που το χειρίζεται η κυβέρνηση.

Ανακοινώνει δια διαρροών το lockdown Τετάρτη βράδυ για να το ξεκινήσει Σάββατο. Δεκάδες χιλιάδες σπεύδουν να φύγουν από τα αστικά κέντρα (πιθανότατα διασπείροντας τον ιό στα χωριά τους), όλη η Αθήνα βγήκε στα μαγαζιά για να ψωνίσει Πέμπτη – Παρασκευή (να δούμε τι κρούσματα θα ανακοινωθούν την επόμενη βδομάδα μετά από αυτό το διήμερο), τα κομμωτήρια είναι ανοιχτά το Σ/Κ (αιτία και δικαιολογία για βόλτα των πάντων, άρα το lockdown ισχύει από Δευτέρα). 

Και μετά από αυτή την νέα  αύξηση της διασποράς του ιού που προκάλεσε ο κα-τα-πλη-κτι-κός χειρισμός της ανακοίνωσης του lockdown, λένε στα ΜΜΕ ιστορίες ότι θα επιστρέψουμε στα 300 κρούσματα ημερησίως μέσα σε 20 μέρες. 

Δυστυχώς η πραγματικότητα θα αποδειχθεί ξεροκέφαλη, δεν μπορείς να την εξαγοράσεις με πεντακοσάευρα. Την πάθαμε άσχημα τη ζημιά ως κοινωνία και χωρίς πραγματικό λόγο μετά την οικονομική θυσία (και την καλή μας τύχη να έρθουν αργά τα κρούσματα) της προηγούμενης άνοιξης. 

Τα προγνωστικά και για την δημόσια υγεία και για την οικονομία είναι πλέον πολύ δυσοίωνα. Δεν ξέρω αν υπάρχει πια πρόταση για λύσεις (θαύματα εδώ που φτάσαμε δεν γίνονται)  ή απλώς οφείλουμε να περιμένουμε την επόμενη άνοιξη σφίγγοντας τα δόντια. 

Αλλά όχι μέσα σε όλο αυτό να μας λένε και μ…κες. 

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr