Η Κάστερ Σεμένια στο κρεβάτι του Προκρούστη

Η πολυνίκης αθλήτρια από τη Νότιο Αφρική πρέπει να υποβληθεί σε ορμονοθεραπεία αν θέλει να συνεχίσει να ανταγωνίζεται με γυναίκες, σε μια απόφαση που προκαλεί αντιδράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο και χαρακτηρίζεται ρατσιστική.

semenia

O Γιάο Μινγκ γεννήθηκε στη Σαγκάη και είχε το διπλάσιο μέγεθος από τον μέσο όρο των βρεφών. Στα 10 του χρόνια, είχε ύψος 1.65 και οι γιατροί τον ξετίναξαν στις εξετάσεις, για να προβλέψουν ότι θα ξεπεράσει τα 2.20. Τελικά, έφτασε τα 2.29 και έκανε καριέρα στο ΝΒΑ με τη φανέλα των Χιούστον Ρόκετς. Έπαιξε οκτώ φορές στο All Star Game με την Δυτική περιφέρεια και έγινε ο πρώτος μη Αμερικανός που κυριάρχησε στις ψήφους για το All Star. Πώς θα φαινόταν αν τον καλούσαν για να του… αφαιρέσουν εκατοστά, επειδή ήταν ψηλότερος από τους άλλους μπασκετμπολίστες, σαν τον μυθικό ληστή της Αθήνας, Προκρούστη, που έκοβε το περίσσιο σώμα όποιου εξείχε από το κρεβάτι του ή τραβούσε τα άκρα όποιου ήταν κοντύτερος; Κάπως έτσι πρέπει να ηχεί στα αυτιά της Κάστερ Σεμένια η απόφαση του CAS, που της επιβάλει να υποβληθεί σε φαρμακευτική αγωγή για να ρίξει την τεστοστερόνη της. Όχι επειδή η ορμόνη της αυξήθηκε λόγω κάποιου σκευάσματος, αλλά επειδή γεννήθηκε έτσι. 

Οι «εξετάσεις» που την κράτησαν εκτός στίβου

Η Νοτιοαφρικανή Ολυμπιονίκης κλήθηκε για πρώτη φορά σε εξετάσεις σχετικές με το φύλο της πριν τους τελικούς του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος του 2009, όπου κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα 800 μέτρα. Η συνεχής βελτίωση των επιδόσεών της προκάλεσε προβληματισμό, με αποτέλεσμα η Διεθνής Ένωση Ομοσπονδιών Κλασικού Αθλητισμού (IAAF) να την περάσει από μια σειρά εξετάσεων ώστε να πιστοποιήσει ότι είναι γυναίκα. Η απόφαση έφερε αρκετές αντιδράσεις από ανθρώπους του αθλητισμού, μεταξύ των οποίων ο Μάικλ Τζόνσον, την ώρα που οι συμπατριώτες της έκαναν λόγο για ρατσισμό. Τα αποτελέσματα δεν δημοσιοποιήθηκαν ποτέ, όμως υπήρχαν διαρροές στα ΜΜΕ που έκαναν λόγο για «μεσοφυλικό ίχνος», υποστηρίζοντας δηλαδή ότι η Σεμένια γεννήθηκε με κάποια χαρακτηριστικά που δεν είναι ούτε απολύτως αρσενικά, ούτε απολύτως θηλυκά. Σύμφωνα με έρευνα των Ηνωμένων Εθνών το 2016, το 0.5 με 1.7 των παιδιών παγκοσμίως γεννιούνται μεσοφυλικά. 

Στις 19 Σεπτεμβρίου του 2009 ο πρόεδρος της Νοτιοαφρικανικής Ομοσπονδίας Στίβου, Λεονάρντ Τσουέν, παραδέχθηκε δημόσια ότι υπέβαλλε την αθλήτρια της χώρας του σε εξετάσεις, αφού προηγουμένως είχε πει ψέμματα στην ίδια για τον σκοπό των τεστ. Ο γιατρός της Ομοσπονδίας, Χάρολντ Άνταμς, ζήτησε να την την αποσύρουν από το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, προκειμένου να διατηρηθεί το ιατρικό της απόρρητο. Αρκετοί ακτιβιστές έκαναν λόγο για παραβίαση ιδιωτικότητας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τελικά, στις 6 Ιουλίου του 2010, η IΑΑF άναψε το «πράσινο φως» ώστε η Σεμένια να επιστρέψει στους αγώνες, καθώς δεν κατάφεραν να βρουν κάτι επιλήψιμο. Ωστόσο, σύμφωνα με τα όσα λέγονταν, όλο αυτό το διάστημα η αθλήτρια υποβαλλόταν σε ορμονοθεραπεία. Χρειάστηκαν κάποιοι μήνες για να επανέλθει και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 έμεινε δεύτερη πίσω από την Ρωσίδα Σαβίνοβα. Τελικά, πέντε χρόνια μετά, το μετάλιό της αναβαθμίστηκε σε χρυσό, αφού τελεσιδίκησε η υπόθεση χρήσης απαγορευμένης ουσίας από την αντίπαλό της. 

Η νίκη της Τσαντ

Tον Μάιο του 2011, η IAAF πέρασε για πρώτη φορά νέους κανονισμούς σχετικά με τον υπερανδρογονισμό, δηλαδή τα υψηλά επίπεδα των ανδρογόνων ορμονών και ιδιαίτερα της τεστοστερόνης στο σώμα των γυναικών. Σύμφωνα με αυτούς, μια γυναίκα με υπερανδρογονισμό μπορεί να διαγωνισθεί μαζί με άλλες γυναίκες μόνο αν οι ορμόνες της είναι κάτω από τα επίπεδα των ανδρών, ή μόνο αν αποδεδειγμένα δεν έχει αθλητικό πλεονέκτημα από αυτές. Έθεσε το επιτρεπτό όριο στα 10 νανομόλ ανά λίτρο αίματος, όταν σύμφωνα με την Ομοσπονδία, άτομα με υπερανδρογονισμό παράγουν από 7.7 μέχρι 29.4 νανομόλ τεστοστερόνης. Η Σεμένια κατάφερε να είναι ανταγωνιστική, όμως σύντομα θα εκτοξευόταν ξανά. Η υπόθεση της Ντούτι Τσαντ που πήγε κόντρα στην Ομοσπονδία της Ινδίας, την ΔΟΕ και την IAAF και κατάφερε να κερδίσει στο CAS, έφερε ένα δεδικασμένο που έβαλε εμπόδια στα σχέδια των εγκεφάλων του παγκόσμιου στίβου. Η απόφαση του Ανώτατου δικαστηρίου το 2015 ανέφερε πως υπήρχαν ελλιπή αποδεικτικά στοιχεία για το ότι η αυξημένη της τεστοστερόνη αυξάνει την αθλητική της απόδοση και ζήτησε από την IAAF να καταθέσει νέα στοιχεία μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, απαλλάσσοντας παράλληλα την Τσαντ, που επέστρεψε στις αγωνιστικές υποχρεώσεις και παγώνοντας όλα τα μέτρα για τις ορμονοθεραπείες.

Μετάλλια και επιστροφή της ΙΑΑF

Η Σεμένια έτσι κατάφερε σε αυτό το διάστημα να αυξήσει σημαντικά τη συλλογή της από μετάλλια. Χρυσό στο Ρίο το 2016, στο Παγκόσμιο του 2017, στο Κοινοπολιτείας του 2018, στους Αφρικανικούς Αγώνες και του 2016 και του 2018. Τον Απρίλιο του 2016 έγινε η πρώτη αθλήτρια στην ιστορία της Νοτίου Αφρικής που κατακτά την πρώτη θέση στα 400, τα 800 και τα 1500 μέτρα. Τα φαρμακερά σχόλια από γενετιστές και άλλους παράγοντες είχαν ξεκινήσει και πάλι.  Τον Απρίλιο του 2018, η IAAF επέστρεψε με νέο κανονισμό, στη λογική του παλιού, όμως περισσότερο δουλεμένο ώστε να στέκεται νομικά. Η Διεθνής Ένωση Ομοσπονδιών έδωσε στη δημοσιότητα έρευνα η οποία μελέτησε την απόδοση 21 αθλητριών και έδειχνε ότι η αυξημένη τεστοστερόνη αυξάνει και την απόδοσή τους. Η έρευνα και τα ευρήματά δέχθηκαν αρκετή κριτική, ενώ προκάλεσε εντύπωση ότι μελετήθηκε η επίπτωση μόνο στα 400 μέτρα (2.73% επιπλέον απόδοση), στα 400 μέτρα με εμπόδια (2.78% βελτίωση) και στα 800 μέτρα (1.78% βελτίωση). Δεν υπήρξαν αποτελέσματα για αγωνίσματα περισσότερα σχετικά με την επίδραση της τεστοστερόνης, έλεγαν οι επικριτές, που επίσης στέκονταν στη μεθοδολογία της έρευνας. Κι όμως, το CAS δικαίωσε αυτή τη φορά την IAAF.

Για την Σεμένια και το νομικό της επιτελείο, ο νέος κανονισμός ήταν κομμένος και ραμμένος στα μέτρα της, μια νέα επίθεση προς την ίδια και άλλων αθλητριών που γεννήθηκαν διαφορετικές.  Σύμφωνα με αυτόν, οι αθλήτριες με διαφορές στη «σεξουαλική ανάπτυξη» πρέπει να μειώσουν την τεστοστερόνη τους, αν θέλουν να ανταγωνίζονται σε γυναικείες διοργανώσεις, με ανώτατο επίπεδο τα 5 νανομόλ ανά λίτρο αίματος. Στο μισό, δηλαδή, από το επιτρεπτό όριο του προηγούμενου κανονισμού. Όμως, η μείωση αυτή ισχύει για δρομικά αγωνίσματα που ξεκινούν από τα 400 μέτρα και φτάνουν το ένα μίλι. Για τις αποστάσεις δηλαδή που τρέχει η Νοτιοαφρικανή. Τα 100 μέτρα, τα 100 μέτρα με εμπόδια και τα 200 μέτρα εξαιρέθηκαν. Η 28χρονη κατέφυγε με τη σειρά της στο CAS, το οποίο ανακοίνωσε μια απόφαση-σταθμό: Επί της ουσίας, παραδέχεται ότι ο κανονισμός της IAAF είναι μεροληπτικός, αλλά  τονίζει ότι αυτή η μεροληψία είναι «απαραίτητη και λογική για να προστατέψει την ακεραιότητα του γυναικείου αθλητισμού». Δέχεται δηλαδή τη διάκριση, αλλά τη θεωρεί κατά κάποιο τρόπο αναγκαίο κακό.

«Αχρείαστη και ταπεινωτική απόφαση»

 Η Ομοσπονδία Νοτίου Αφρικής έκανε λόγω για αθλητικό Απαρτχάιντ: «Πιστεύουμε ότι αυτή η απόφαση είναι ντροπιαστική. Με το να δικαιολογεί τη μεροληψία, το CAS ανοίγει τις πληγές του Απαρτχάιντ», έγραψαν χαρακτηριστικά, με το συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ να χαρακτηρίζει την απόφαση «αχρείαστη, βλαβερή και ταπεινωτική». Το Diamond League της Ντόχα, στο οποίο η Σεμένια θα πάρει μέρος, αποτελεί την τελευταία διοργάνωση που μπορεί να αγωνιστεί χωρίς να πάρει φάρμακα για να ρίξει την τεστοστερόνη της.

Η αθλήτρια έχει έναν μήνα για να καταθέσει ένσταση και το νομικό της επιτελείο ξεκαθάρισε ότι «δεν θέλει να υποστεί φαρμακευτική παρέμβαση για να αλλάξει το τι είναι και το πώς γεννήθηκε. Θέλει να ανταγωνίζεται φυσιολογικά». Πάντως, οι παρατηρητές αναμένουν κι άλλα επεισόδια για μια απόφαση που μοιάζει κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της Σεμένια, όμως σύντομα θα ανοίξει τον Ασκό Του Αιόλου και για άλλες αθλήτριες, ακόμα και αθλητές, ενώ μπαίνει πάντα το θέμα της επίπτωσης στην υγεία των αθλητών από την αγωγή που θα χρησιμοποιηθεί. Άλλωστε, δεν έχει να κάνει με μια απαγορευμένη ουσία ή με αγωγή που επέφερε αυξημένη τεστοστερόνη, αλλά για παρέμβαση στην ίδια της τη φύση. Σαν να καλείται ένας ποδηλάτης με υψηλό αιματοκρίτη να τον ρίξει, ένας κολυμβητής με μεγάλο άνοιγμα χεριών να το μικρύνει, ένας μπασκετμπολίστας να… κοντύνει. Τα φάρμακα που που αποτελούν τον αιώνιο εχθρό του στίβου, τώρα ξαφνικά επιβάλλονται σε μια αντίστροφη διαδικασία ντόπινγκ. Κι όλα αυτά, χωρίς να υπάρχουν επαρκή στοιχεία. Η πρόσφατη έρευνα των ενδοκρινολόγων Χουάνγκ και Μπασάρια για το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, κατέληξε ότι είναι «ασαφές το αν η φυσική αυξημένη τεστοστερόνη σε γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων και των μεσοφυλικών γυναικών, προσφέρει κάποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα».

Σαν σύγχρονος Προκρούστης, η IAAF θέλει να αλλάξει τα γενετικά χαρακτηριστικά της Κάρστεν Σεμένια και η ίδια, με το αινιγματικό της tweet, δείχνει ότι δεν θα συμβιβαστεί: «Το να ξέρεις πότε θα αποσυρθείς είναι σοφία. Το να μπορείς να το κάνεις, είναι θάρρος. Το να αποχωρείς με το κεφάλι ψηλά, είναι αξιοπρέπεια…»

O γνωστός ράπερ Εθισμός «σπάει κόκκαλα» με το νέο του τραγούδι – Η αναφορά στον Κώστα Βαξεβάνη και στις υποκλοπές

433140002 767928198614916 439479898267640574 n

O γνωστός ράπερ Εθισμός «σπάει κόκκαλα» με το νέο του τραγούδι – Η αναφορά στον Κώστα Βαξεβάνη και στις υποκλοπές

Ο Εθισμός μέσα από τους στίχους του θίγει συχνά υποθέσεις που απασχολούν έντονα την ελληνική…