Η Ινδία της εσωτερικής αναζήτησης

Η σχέση μου με τη γιόγκα και τον ινδικό κλασικό χορό μπαράτα νάτιαμ συνδέεται με την προσωπική μου αναζήτηση εσωτερικών φιλοσοφημένων τρόπων ισορροπίας, ψυχικής θεραπείας και υπέρβασης στην αναμέτρησή μου με τον ανθρώπινο πόνο, την ασθένεια και τον θάνατο. 

Από πολύ μικρή αναρωτιόμουνα τι είναι ζωή. Από πού ήρθα και πού πάω. Ημουν πάντα περίεργη να μάθω την αλήθεια για τον άνθρωπο, δεν μου αρκούσαν οι απλές απαντήσεις των μεγάλων. Πολύ νωρίς διάβασα φιλοσοφία: Καντ, Ενγκελς, Σπινόζα, Νίτσε κ.ά. Ομως οι Ινδοί φιλόσοφοι ήταν αυτοί που μου έδιναν παρηγοριά, κουράγιο, ολοκληρωμένες απαντήσεις για το πού βρίσκομαι, μαζί με πρακτικούς τρόπους άσκησης σωματικής και νοητικής για να επιτύχω τους νέους στόχους εξέλιξής μου.

Ο θείος μου –αδερφός της μητέρας μου, της ηθοποιού Σμάρως Στεφανίδου– Κώστας Στεφανίδης, χημικός και μεταφραστής θεοσοφικών και φιλοσοφικών κειμένων, ήταν από τα πρώτα μέλη της Θεοσοφικής Σχολής και είχε μεταφράσει τα ινδικά έπη «Ραμαγιάνα» και «Μαχαμπαράτα» και πολλά άλλα ινδικά βιβλία που έβρισκα στην οικογενειακή βιβλιοθήκη. Εκείνος μου ενέπνευσε το ενδιαφέρον για τη φιλοσοφική αναζήτηση. Σε οικογενειακές συγκεντρώσεις είχα την ευκαιρία να γεύομαι τους δικούς του στοχασμούς και να ακούω ενδιαφέρουσες ιστορίες. 

Συζητώντας μαζί του για τις ρίζες των θρησκειών, άρχισα να διαβάζω για τη φιλοσοφία της Δύσης και της Ινδίας. Τότε γεννήθηκε η ιδιαίτερη σχέση μου με την Ινδία. Ενα περίεργο πράγμα. Από μικρό παιδί όποτε τύχαινε να ακούσω ινδική μουσική με έπιαναν τα κλάματα!

Η εγκατάσταση στην Ινδία

Εφυγα για τη Γαλλία για σπουδές γαλλικής φιλολογίας, χορού και φιλοσοφίας. Εκεί άνοιξε ο δρόμος για την Ινδία. Ηταν δύσκολο το ταξίδι στην Ινδία, ιδιαίτερα στην αρχή, γιατί δεν ήξερα αν το επόμενο βράδυ θα έβρισκα κάπου να κοιμηθώ, να φάω, αν θα αντιμετώπιζα ασθένειες που προσβάλλουν τους αμάθητους στο κλίμα ξένους. Εγκαταστάθηκα στο Μαντράς (σήμερα Τσενάι) της νότιας Ινδίας, που είναι το κέντρο του ινδικού κλασικού χορού μπαράτα νάτιαμ και της γιόγκα. 

Εκεί σπούδασα κοντά σε μεγάλους δασκάλους και δασκάλες τόσο την τέχνη του ινδικού κλασικού χορού όσο και τη γιόγκα. Για τη γιόγκα συγκεκριμένα ταξίδεψα σε όλη την Ινδία και συνάντησα πολλούς σπουδαίους δασκάλους και γιόγκι. Σε ένα απλό δωματιάκι, με ένα στρώμα καταγής, μια κουνουπιέρα κι ένα γκαζάκι για να μαγειρεύω η καθημερινή μου ζωή ήταν αφιερωμένη στη σκληρή δουλειά, αφού παρακολουθούσα συγχρόνως μαθήματα χορού και γιόγκα. Στόχος της δύσκολης εκείνης εποχής, που όμως είναι από τις ωραιότερες της ζωής μου, ήταν η εσωτερική αυτονομία, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες.

Προϊόν ευρείας κατανάλωσης

Αυτό που διαπιστώνω σήμερα είναι ότι η σύγχρονη εικόνα της γιόγκα και του χορού, η εικόνα της Ινδίας, είναι αλλοιωμένη, τόσο στην Ινδία όσο και στη Δύση. Παρουσιάζεται ως καταναλωτικό προϊόν της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης για ευρεία κατανάλωση. Η γιόγκα μετατράπηκε σε ένα είδος αντιστρές γυμναστικής με εξωτικά χαρακτηριστικά. Εχασε τη δυναμική της γιατί δεν υπάρχουν πια το βάθος της φιλοσοφίας και η βαθιά γνώση. Μετατράπηκε σε μια άσκηση που βοηθάει τον άνθρωπο να προσαρμόζεται στην καθημερινότητα χαλαρά, μέσα από την απώθηση μιας εις βάθος εργασίας του ψυχισμού και του νου του. Μιας προσωπικής σπουδής που απαιτεί ενδοσκόπηση και καταβύθιση η οποία σταδιακά ανατρέπει προκατασκευασμένες νοητικές δομές και απελευθερώνει από το ασυνείδητο και τις ψυχαναγκαστικές τάσεις του.

Ο σύγχρονος ινδικός κινηματογράφος έχει συμβάλει πολύ αρνητικά στη διαμόρφωση της σύγχρονης ινδικής κοινωνίας, παρουσιάζοντας και αυτός μια άλλη πραγματικότητα που στην ουσία αρνείται τις διαχρονικές αξίες της ινδικής παράδοσης που συνδέονται με τον σεβασμό προς τα κείμενα και την τέχνη της αρχαίας Ινδίας, τους σοφούς και τους δασκάλους, την αξία της συγκέντρωσης, της μη βίας, της αυτάρκειας, της καλοσύνης, της αγάπης, της αφιέρωσης σε πνευματικά ιδεώδη και σε πνευματική άσκηση που οδηγούν στο γνώθι σαυτόν. Η αρχαία ινδική φιλοσοφία –που διαπνέει τόσο την τέχνη όσο και το οκταμελές φιλοσοφικό σύστημα της γιόγκα– μας προτρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ζούμε σε καθεστώς εσωτερικής σκλαβιάς και να σπάσουμε τις αλυσίδες μας. Να συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχει επανάληψη, ότι όλα λειτουργούν δυαδικά και αντιφατικά αν δεν βρούμε τον τρόπο να κρατηθούμε στο κέντρο. Να ερευνήσουμε και να συνειδητοποιήσουμε τον τρόπο που σκεπτόμαστε και τον τρόπο που αντιδρούμε συναισθηματικά. Να συνδεθούμε με την ιστορία μας για να φέρουμε μέσα μας γαλήνη και παρηγοριά. Η ευτυχία είναι προσωπική κατάκτηση που απαιτεί τη μη υποταγή μας στον νου και στις ασυνείδητες ψυχικές τάσεις μας. Την κριτική αποστασιοποίηση τόσο από αυτά που μας αρέσουν όσο και από αυτά που δεν μας αρέσουν και την παράδοση ψυχής σε κάτι βαθύτερο που φέρουμε μέσα μας.

Φυσικά αυτή η οδύσσεια που θα μας φέρει στην Ιθάκη μας γίνεται κοντά σε δασκάλους που οι ίδιοι κοντά στους δικούς τους δασκάλους έχουν διανύσει με κόπο το ταξίδι και έχουν βρει τον προορισμό τους.

* Η Λήδα Σάνταλα είναι καθηγήτρια γιόγκα, ινδικού κλασικού χορού μπαράτα νάτιαμ, χοροθεραπεύτρια GDTR, Sr. δημιουργός και ιδρύτρια του Πολυχώρου Πολιτισμού & Τεχνών Shantom (shantom.gr)

Την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου (14.00 – 22.00) διοργανώνεται στο Shantom η 17η βιωματική ημερίδα γνωριμίας με τίτλο «Ανακάλυψε τον εαυτό σου».

Η ημερίδα περιλαμβάνει  

• Κλασική ινδική γιόγκα -και για παιδιά

• Πιλάτες , NIA Dance Fitness, NIA Dance Fitness-Pilates

• Χοροθεραπεία

Πολεμικές τέχνες: Kung fu, T’ai chi (Yang), Σπαθασκία

• Χοροί: Ινδικός κλασικός Bharata Natyam, Ανατολίτικος , Εναέριος, Σύγχρονος, Αφρο-σύγχρονος

• Performances από τη Λήδα Shantala και τους συνεργάτες της

Τόπος διεξαγωγής:

Shantom Πολυχώρος Πολιτισμού & Τεχνών Σμάρω Στεφανίδου-Λήδα Shantala

Τριπόλεως 35Α, 152 31 Κ. Χαλάνδρι (5 λεπτά από τη στάση μετρό «Χολαργός» της γραμμής 3)

Πληροφορίες:

Shantom Πολυχώρος Πολιτισμού & Τεχνών

210-6717529 | [email protected]

Ώρες λειτουργίας γραμματείας: Τρίτη & Πέμπτη 10.30-13.30 & Δευτέρα έως Παρασκευή 18.00-21.30

Ιστότοπος Shantom https://www.shantom.gr

Ελεύθερη Είσοδος