Η Χαμένη Τιμή της Καταρίνας

«Η σύζυγος ενός πρώην εργοδότη της, γνωστού γιατρού στην επαρχία την περιγράφει με τα εξής λόγια: ήταν καμωματού και κουνίστρα, αναγκάστηκα να την απολύσω γιατί οι γιοι μου μεγάλωναν, κι ύστερα σκεφτόμουν τους ασθενείς μας και την υπόληψη του συζύγου μου»

Η «Εφημερίδα» αναλαμβάνει το έργο του διασυρμού της Καταρίνα Μπλουμ.

Όταν σχεδόν μισό αιώνα πριν,  ο Χάινριχ Μπελ γράφει τη «Χαμένη Τιμή της Καταρίνας Μπλουμ», είναι η εποχή που η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας  επιχειρεί να αναστήσει τα φαντάσματα των φόβων της. Είναι η εποχή που αντιμετωπίζει την Rote Armee Fraktion (RAF) που στα media έγινε γνωστή ως «Ομάδα Μπάαντερ-Μάινχοφ».

Κι αν δεν μπορούμε να βρούμε τον αληθινό τρομοκράτη ας εφεύρουμε το ιδανικό υποκατάστατό του. Να εκτονωθεί ο κόσμος που φοβάται και απαιτεί από τις διωκτικές αρχές μια σύλληψη. Να αποκατασταθεί το γόητρο της αστυνομίας ως προστάτιδας της ασφάλειας των πολιτών. Μέθοδος παμπάλαια πάντα αποτελεσματική. 

Η Καταρίνα Μπλουμ, είναι μια όμορφη, διαζευγμένη κοπέλα,  έχει κατορθώσει να αγοράσει ένα διαμερισματάκι και ένα μεταχειρισμένο Φολκσβάγκεν, δουλεύοντας σαν υπηρέτρια. Είναι ο μέσος πολίτης. Κατοικεί σε μια Γερμανία που βιώνει τον τρόμο ότι το θαύμα της «ανάκαμψης», το θαύμα της «κανονικότητας» δεν πρέπει να τεθεί σε κίνδυνο με κανένα τρόπο. 

Η Καταρίνα Μπλουμ είναι χαμηλών τόνων, δεν υπήρξε ποτέ «ηρωίδα» και δεν ενδιαφέρεται να γίνει. Ένα βράδυ, σε ένα αποκριάτικο πάρτι μεταμφιεσμένων, γνωρίζει τον Λούντβιχ Γκέτεν. Θα φλερτάρουν και θα φύγουν μαζί για το σπίτι της. Αυτό που δεν γνωρίζει είναι ότι ο Λούντβιχ Γκέτεν, είναι ύποπτος για τρομοκρατικές ενέργειες. 

Το επόμενο πρωί θα εισβάλει η αστυνομία στο σπίτι της,  ο Γκέτεν έχει ήδη φύγει αλλά  η Καταρίνα Μπλουμ θα μεταφερθεί στην ασφάλεια για ανάκριση. 
Ω, τι ωραίο, τι πιασάρικο δημοσιογραφικό θήραμα! Στοιχεία και απίθανες προσωπικές ιστορίες κατασκευάζονται και δημοσιεύονται, αδιανόητοι συλλογισμοί δρομολογούνται, η ενοχή κατασκευάζεται. Η Καταρίνα Μπλουμ γίνεται πρωτοσέλιδη εικόνα.  Το «κοινό» διψάει για  καυτές λεπτομέρειες, η «κοινή γνώμη» απαιτεί «εκλαΐκευση», ζητά λιθοβολισμό. Και η «δημοσιογραφία», σε αγαστή συνεργασία με την αστυνομία, εξυπηρετώντας νυν και αει, την κυρίαρχη ιδεολογία,  τα παρέχουν αφειδώς. 

Τέσσερις μέρες. Τέσσερις μέρες ένα ανηλεές σφυροκόπημα, ένα ξέσκισμα, ένας κανιβαλισμός, ένα σακάτεμα κάθε αξιοπρέπειας, κάθε αλήθειας, κάθε δικαιοσύνης, κάθε Τιμής. Ο Ταίτγκες, δημοσιογράφος της «Εφημερίδας»,  αντιλαμβάνεται αμέσως ότι η υπόθεση έχει ψωμί και ξεκινάει τους πηχυαία κλισέ «η ερωμένη του φονιά», «το κορίτσι που συγκαλύπτει την τρομοκρατία», «η γυναίκα μυστήριο», «το κλειδί των υποθέσεων».  

Τέσσερις μέρες μετά η Καταρίνα Μπλουμ πηγαίνει στο σπίτι του αστυνομικού επιθεωρητή να ομολογήσει την δική της αλήθεια, το πραγματικό δικό της έγκλημα. Σκότωσε στο διαμέρισμα της, τον διώκτη της. Τον δημοσιογράφο Βερνερ Τέτγκες. Αυτόν που δολοφόνησε την Τιμή της. 

«Η βία δεν είναι το αποτέλεσμα της τρομοκρατίας. Είναι η αιτία της», εγραφε ο νομπελίστας Χάινριχ Μπελ. 

Ο Λούντβιχ Γκέτεν, ο «τρομοκράτης», αθωώνεται. Ήταν και αυτός, άλλος ενας τρομοκράτης με κατασκευασμένα στοιχεία. 

Γιατί θυμήθηκα σήμερα, εν μέσω πανδημίας, ανοιξιάτικα, πασχαλιάτικα, την «Χαμένη Τιμή της Καταρίνας Μπλουμ»?

Γιατί ο Χάινριχ Μπελ δεν μας έδωσε μόνο ένα αριστούργημα. Μας κατέθεσε μια προφητεία. Το χτίσιμο του αφηγήματος της κυρίαρχης ιδεολογίας από τα ΜΜΕ, ο κιτρινισμός, η μιντιακή κτηνωδία, το ψέμα, ο κανιβαλισμός, όλα αυτά που σήμερα κωδικοποιούμε «χαριτωμένα» ως δημοσιογραφικά «fake news”.  

Ο Μπελ μας κατέθεσε μια παραβολή για το πως λειτουργούν οι μιντιακές οικοδομές για τα θύματα, που δακτυλοδειχνονται ως θύτες. Για τους «τεμπέληδες», τους «ανυπάκουους», τις «Ηριάνες», τους «Ζακ», τους «άχρηστους», τους «λαθρομετανάστες», τις «Marfin», τους «δημόσιους υπαλλήλους», τους «τρομοκράτες», τους «Ρουβίκωνες», τους «Ρομά», τους «Πολάκηδες», τους «Βαρουφακηδες», τους… Τις Καταρίνες Μπλουμ. 

Κι είναι ο Μπελ, που εξευμενίζει τους πολεμοχαρους… θεούς της «κοινής γνώμης». Παιρνει στο άρμα του την Καταρίνα Μπλουμ και η πράξη  της φόνισσας για να υπερασπιστεί τη χαμένη Τιμή της, δεν είναι πια μια «ακραία αντίδραση». Στη συνείδηση του «μέσου» (sic!) πολίτη γίνεται απολύτως δικαιολογημένη. «Είναι μια κήρυξη πολέμου απελπισμένων που έχουν καταδιωχθεί και ταπεινωθεί, που έχουν εγκλωβιστεί και έχουν εξωθηθεί σε αδιέξοδο» μας ιστορεί ο Μπελ. 

Υ.Γ. «Δεν είναι υπόθεση της Αστυνομίας ή της Εισαγγελίας η δίωξη συγκεκριμένων ασφαλώς απορριπτέων μορφών της δημοσιογραφίας. Δεν είναι δυνατόν να πληγεί έτσι ελαφρά τη καρδία η ελευθερία του Τύπου.  Όποιος δεν κάνει κακές συναναστροφές δεν δίνει και αφορμή στον Τύπο για χονδροειδείς αναφορές.»
Αν σας θυμίζει κάτι… 

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr