Η Γη δεν είναι το συκώτι του Προμηθέα

Η καλή μας η Γη έχει όρια. Ημερομηνία λήξεως. Πέρας.

AP21296243980340

Κι όταν η πλατεία Αριστοτέλους της Θεσσαλονίκης θα μετατραπεί σε θάλασσα, πού θα γίνονται οι «μεγαλειώδεις» προεκλογικές συγκεντρώσεις, ώστε ν’ ακούνε οι συναγμένοι πιστοί οπαδοί, μυριοστή φορά, τις διαβεβαιώσεις του αρχηγού ότι «το κόμμα έχει και όραμα και σχέδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής»; Και όταν και η πλατεία Αγίου Νικολάου στον Πειραιά θα έχει γίνει προέκταση του λιμανιού, πού θα πρωτοδένουν τη βάρκα τους όσοι πιστοί θα θέλουν να εκκλησιαστούν για ν’ ακούσουν, μυριοστή φορά, το παρήγορο μήνυμα πως «έχει ο Θεός» και για την κλιματική αλλαγή, ιδιαίτερα μάλιστα αν πρόκειται για έναν Θεό που με βίαιη ευλάβεια τον πολιτογραφήσαμε Ελληνα; 

Τότε, βέβαια, δεν θα μιλάμε για «κλιματική αλλαγή» αλλά για κλιματική καταστροφή ή όλεθρο. Ηδη άλλωστε, και παρότι οι οικονομικά ισχυροί αρνούνται εξακολουθητικά το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ακούγεται όλο και πιο συχνά ο όρος «κλιματική κρίση». Και αυτό με την αφελή ελπίδα ότι η χρήση απογοητευτικότερης ορολογίας θα λειτουργήσει σαν πειστικό τελεσίγραφο. Θα καταφέρει δηλαδή να συγκινήσει όσους θα έπρεπε να έχουν συγκινηθεί προ πολλού, πολίτες, πολιτικούς, θρησκευτικούς ηγέτες, α, και τους μπίζνεσμεν κάθε λογής, μαθημένους να αντιμετωπίζουν τον πλανήτη σαν κατιτίς το εδώδιμο που έχει τη θαυμαστή ικανότητα να αναγεννιέται όσο τον καταβροχθίζουν. Κάπως σαν το συκώτι του Προμηθέα.

Δεν αποκλείεται κάπου στο απέραντο σύμπαν να υπάρχουν και πλανήτες με το χάρισμα μιας αιώνιας αναγέννησης ηπατικών προδιαγραφών. Η καλή μας η Γη, όμως, δεν συγκαταλέγεται σε αυτούς. Εχει όρια. Ημερομηνία λήξεως. Πέρας. Και δεν εννοώ το πέρας που της επιφυλάσσει ο Ηλιος, ευεργετικός τώρα, αλλά ολέθριος έπειτα από δισεκατομμύρια χρόνια, άλλοι αστρονόμοι λένε πέντε κι άλλοι οχτώ, αν έχει σημασία αυτή η διαφορά στην ανθρώπινη κλίμακα. Θα γίνει κόκκινος γίγαντας τότε το άστρο μας και θα μας καταπιεί. 

Αυτό το «τότε», πάντως, παραείναι μακρινό για να μας αφορά· αν υπάρχουν ακόμη άνθρωποι, σίγουρα θα μπορούν, αν όχι ν’ αλλάξουν την τροχιά της Γης, τουλάχιστον να μεταναστεύσουν και να εποικίσουν ασφαλή πλανήτη, όλοι τους ή μόνο οι «εκλεκτοί», για να μη χαθεί το σπουδαίο είδος μας. Το άλλο «τότε», όμως, μας πονάει και μας τρομάζει. Αυτό που φαινόταν μακρινό και αόριστο, άρα αδιάφορο, μας πλησιάζει πλέον επικίνδυνα, συμπυκνώνοντας τον χρόνο και συρρικνώνοντας την περίοδο του ανέμελου «βλέπουμε αργότερα». Είναι ένα «τότε» ανθρωπογενές, αφού εξαρτάται από τη δική μας συμπεριφορά, τη δική μας διαλυτική εισβολή στη φύση και στους ρυθμούς της. 

Οι βαρύτατες επιπτώσεις της δράσης μας ώθησαν ορισμένους επιστήμονες να προτείνουν τον όρο «ανθρωπόκαινος εποχή», δεν υπάρχει πάντως συμφωνία για το σημείο έναρξής της: η Αγροτική Επανάσταση πριν από 12.000-15.000 χρόνια; Ή το 1945, οπότε εξερράγη η πρώτη ατομική βόμβα; Δεν λείπουν και οι ανθρωπολόγοι που συνδέουν το Ανθρωπόκαινο με την άνοδο της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας. Εισήγαγαν μάλιστα τον όρο «Κλεπτόκαινο», επειδή θεωρούν την οικολογική κρίση απόρροια της κλοπής γης και πόρων από τους αποικιοκράτες, που άρχισε αιώνες πριν και συνεχίζεται σχεδόν ανεμπόδιστη, όπως θα μπορούσαν να μας διαβεβαιώσουν οι υπό αφανισμό αυτόχθονες της Βραζιλίας. «Μην πολιτικοποιείτε τις περιβαλλοντικές επιστήμες» θα πουν εδώ όσοι κηρύσσουν πως η οικολογία είναι κάτι το ουδέτερο, το πολιτικά άοσμο και ιδεολογικά άχρουν. 

Η θαλασσινή πλατεία Αριστοτέλους και η πελαγίσια πλατεία Αγίου Νικολάου δεν εμφανίστηκαν σε μυθιστόρημα δυστοπικής επιστημονικής φαντασίας. Οι εικόνες και τα βίντεο που δείχνουν τη σταδιακή επέκταση της θάλασσας προέκυψαν από μια νέα μελέτη της ανεξάρτητης ερευνητικής ομάδας Climate Central, σε συνεργασία με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Πρίνστον και του Ινστιτούτου Potsdam για την έρευνα των επιπτώσεων του κλίματος στη Γερμανία. Αντικείμενο της μελέτης, το μέλλον των παράκτιων πόλεων. Και το συμπέρασμα εφιαλτικό: Η στάθμη του νερού στις θάλασσες θα ανεβαίνει επί αιώνες ακόμη κι αν περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας στον ενάμιση βαθμό σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, δρώντας πια σαν ανθρωπότητα, όχι σαν άθροισμα αλληλοϋποβλεπόμενων κρατών που κλέβουν στο ζύγι, δηλαδή στον προσδιορισμό και τον περιορισμό του οικολογικού τους αποτυπώματος. Και παραθαλάσσιες πόλεις που κατοικούνται από μισό δισεκατομμύριο ανθρώπους θα πλημμυρίσουν.

Εικόνες του μέλλοντός μας, επίσης αποκαρδιωτικές, μπορούμε να δούμε και στα πορίσματα της νέας έρευνας του οργανισμού διαΝΕΟσις. Μια ερευνητική ομάδα, συντονισμένη από τον καθηγητή του ΕΚΠΑ Κώστα Καρτάλη, μελέτησε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον ελληνικό τουρισμό, την πρωτογενή παραγωγή και τη ζωή στις πόλεις στις αμέσως επόμενες δεκαετίες και τα συμπεράσματά της είναι σαν ν’ ακούμε –όσοι θέλουμε ν’ ακούσουμε– όχι ένα καμπανάκι κινδύνου αλλά σαράντα πέντε σήμαντρα κι εξήντα δυο καμπάνες. Οι χάρτες της Ελλάδας, που αποδίδουν χρωματικά τον αριθμό των θερμών επεισοδίων την περίοδο 2026-2045, μιλούν μια σαφέστατη γλώσσα, κατακόκκινη. Και τούτο επειδή, όπως εκτιμάται, έως το 2050 οι μέρες με καύσωνα θα αυξηθούν κατά 15-20 ετησίως, τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα είναι πολύ συχνότερα και ισχυρότερα, και μεγαλύτερης διάρκειας (μια νέα «κανονικότητα» επί θύραις), η βροχόπτωση θα μειωθεί κατά 10%-30%, οι δε ημέρες υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς θα αυξηθούν από 15% έως και 70%. Αν ισχύσει το «αισιόδοξο» σενάριο, η θερμοκρασία θα αυξηθεί περί τους δύο βαθμούς μέχρι το 2050. Με το «μεσαίο», η αύξηση ενδέχεται να φτάσει τους 2,5 βαθμούς. Αν όμως επαληθευτεί το «χειρότερο» σενάριο, στην ηπειρωτική Ελλάδα τα παιδιά και τα εγγόνια μας πρέπει να ζήσουν με θερμοκρασία υψηλότερη κατά 3,4 βαθμούς. 

Να σωθεί μόνη της η Ελλάδα, ή οποιαδήποτε άλλη χώρα, δεν είναι εφικτό. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχουμε το δικαίωμα να σπαταλάμε αμέριμνοι τον χρόνο και τον τόπο βίου των επόμενων γενεών ή να καμαρώνουμε για τα αιολικά μας πάρκα, όταν βλέπουμε ότι για να εγκατασταθούν, ασκείται υπέρμετρη βία και κατά των διαμαρτυρόμενων ντόπιων (που δεν είναι δα λουδίτες, όπως λοιδορούνται) και κατά του περιβάλλοντος: πόσες συστάδες ανεμογεννητριών ευθύνονται άραγε για πλημμύρες σε περιοχές δίχως ανάλογο παρελθόν;

Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν πως η φετινή Διάσκεψη για το Κλίμα, που θα γίνει στη Γλασκώβη (31 Οκτωβρίου-12 Νοεμβρίου), είναι η κρισιμότερη των τελευταίων ετών: η τελευταία ευκαιρία να δεσμευθούν οι ηγέτες του κόσμου ότι θα αναλάβουν δράση για να αντιμετωπίσουν την κλιματική κρίση πριν από το έτος-ορόσημο, το 2030. «Στη Γλασκώβη μπορούμε να βοηθήσουμε τις εκατό επόμενες γενιές ή να τις προδώσουμε», δήλωσε ο Μπεν Στράους, επικεφαλής των ερευνητών της οργάνωσης Climate Central. Τόσο απλά.

Πηγή: Η Καθημερινή

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr

Μητσοτάκης: Σε πανικό στη Βουλή – Αντί για απαντήσεις, επίθεση και «δεν ντρέπεστε» στην αντιπολίτευση (video)

6167665

Μητσοτάκης: Σε πανικό στη Βουλή – Αντί για απαντήσεις, επίθεση και «δεν ντρέπεστε» στην αντιπολίτευση (video)

«Ουδέποτε, δόθηκε καμία εντολή για συγκάλυψη», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κοιτώντας τους συγγενείς των θυμάτων

Βουλή: Ο λόγος για τα άδεια έδρανα του ΚΚΕ και της Νέας Αριστεράς στην ομιλία της Κωνσταντοπούλου

6167422

Βουλή: Ο λόγος για τα άδεια έδρανα του ΚΚΕ και της Νέας Αριστεράς στην ομιλία της Κωνσταντοπούλου

Μετά την ολοκλήρωση της ομιλίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, οι βουλευτές των δύο κομμάτων επέστρεψαν στις…

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

InCollage 20240328 205245331

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

O Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται πως «παραίτησε» τους δύο στενούς του συνεργάτες προκειμένου να μην απολογηθεί…