Οι Γάλλοι κατακλύζουν τους δρόμους και κάνουν αβέβαιο το μέλλον του Μακρόν 

Η Γαλλία «βιώνει» έντονες μέρες. Η χώρα συγκλονίζεται από συνεχείς απεργίες και μαζικές διαδηλώσεις, το μέγεθος των οποίων συγκρίνεται μόνο με εκείνες του 1995. 

Ωστόσο, το μεγάλο αυτό θέμα με το οποίο ασχολούνται όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, δεν «αγγίζει» την πλειοψηφία των ελληνικών ΜΜΕ που ως γνωστόν έχουν «αλλεργία» στις επιτυχημένες απεργίες.

Το γεγονός ότι το συνδικαλιστικό κίνημα, με πιο οργανωμένους πλέον όρους, έρχεται λίγους μήνες μετά το κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων», προκαλεί «πονοκέφαλο» στη φιλελεύθερη κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν, που παρά τη διεθνή του αποδοχή, στο εσωτερικό της Γαλλίας, η αμφισβήτησή του βαίνει ολοένα και μειούμενη.

Γιατί διαδηλώνουν οι Γάλλοι

Στο επίκεντρο των γαλλικών διαδηλώσεων βρίσκεται η μεταρρύθμιση που επιχειρεί η κυβέρνηση στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας.

Ο Μακρόν εδώ και χρόνια έχει εκφράσει την πρόθεσή του να προχωρήσει σε μια «γενναία» ασφαλιστική μεταρρύθμιση, καθώς σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχει κίνδυνος για τη βιωσιμότητα των συντάξεων και των ασφαλιστικών ταμείων και συνεπώς οι γάλλοι πολίτες θα πρέπει να εργάζονται περισσότερο. 

Το σχέδιο του Μακρόν για ανατροπή του υπάρχοντος περίπλοκου συνταξιοδοτικού συστήματος και εγκαθίδρυση μικρότερων, εξατομικευμένων συντάξεων, προβλέπει την καθιέρωση ενός συστήματος «συγκέντρωσης μορίων», με βάση το οποίο θα υπολογίζεται η σύνταξη που θα παίρνει κάποιος όταν σταματά να δουλεύει. Τα μόρια θα συγκεντρώνονται «καθ’ όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής του καριέρας». 

Παράλληλα, ανοίγει τον δρόμο και για την αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, αφού αν και αναγνωρίζεται η – υποτιθέμενη – ελευθερία αποχώρησης στα 62, πλήρη σύνταξη θα μπορεί να παίρνει κάποιος από τα 64 χρόνια του και μετά. Μάλιστα, καθιερώνεται μια «έκπτωση» και μια «επιδότηση», της τάξης περίπου του 5%, που αντίστοιχα θα μειώνει ή θα αυξάνει τις συντάξιμες αποδοχές για κάθε χρόνο περισσότερης ή λιγότερης δουλειάς.

Ποιοι διαδηλώνουν

Στην ασφαλιστική μεταρρύθμιση του Εμανουέλ Μακρόν, οι Γάλλοι απάντησαν μαζικά και οργανωμένα. Ίσως αυτός να ήταν και ο βασικός φόβος που είχε ο γάλλος πρόεδρος όταν ανακοίνωνε τα κυβερνητικά σχέδια.

Την προηγούμενη εβδομάδα, τα γαλλικά εργατικά συνδικάτα άρχισαν να προχωρούν σε μεγάλες απεργίες και διαδηλώσεις σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας. Στη Ρεν, τη Λυόν, το Παρίσι και τη Ναντ οι διαδηλωτές συγκρούστηκαν με τις αστυνομικές δυνάμεις. Συνολικά υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 800.000 πολίτες έχουν λάβει μέρος στις διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα. 

Η απεργία των εργαζομένων στα Μέσα Μεταφοράς προκάλεσε κυκλοφοριακό μπλακ άουτ, καθώς σχολεία και επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να κλείσουν, ενώ χιλιάδες πτήσεις ακυρώθηκαν. Την περασμένη Δευτέρα το κυκλοφοριακό χάος στο Παρίσι ήταν τόσο μεγάλο που οι ουρές των οχημάτων ξεπέρασαν ακόμη και τα 500 χιλιόμετρα. Στον δημόσιο τομέα, απεργούν οι εργαζόμενοι στους σιδηροδρόμους, οι δάσκαλοι και οι καθηγητές, οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, οι εργαζόμενοι στον χώρο της υγείας, αλλά σε αποχή από τα μαθήματά τους προχωρούν και μαθητές και φοιτητές. Για να γίνει ακόμη πιο κατανοητή η κατάσταση που επικρατεί, αρκεί να αναφέρουμε ότι κλειστός παραμένει και ο Πύργος του Άιφελ.

Την ίδια ώρα και οι Γάλλοι αγρότες αντιδρούν στα σχέδια της κυβέρνησης να αλλάξει τους κανόνες ανταγωνισμού, ενώ κάνουν τον γύρο του διαδικτύου κάνει ένα  βίντεο που δείχνει άνδρες του πυροσβεστικού σώματος να αποχωρούν συντεταγμένα από ομιλία τοπικού αξιωματούχου και συγκεκριμένα του δημάρχου της πόλης Tours.

Όσο πλησιάζουν μάλιστα τα Χριστούγεννα η πολιτική πίεση γίνεται ασφυκτική για την κυβέρνηση Μακρόν, ενώ κυβερνητικοί αξιωματούχοι θα συναντήσουν κατά πάσα πιθανότητα αυτή την εβδομάδα εκπροσώπους των μεγαλύτερων γαλλικών εργατικών συνδικάτων.

Η σύγκριση με τις διαδηλώσεις του 1995

Σύμφωνα με όλες τις αναλύσεις, οι διαδηλώσεις των τελευταίων ημερών είναι οι μεγαλύτερες που έχει δει η Γαλλία εδώ και 25 χρόνια. 

Την τελευταία φορά που τόσες χιλιάδες Γάλλοι βγήκαν στους δρόμους ήταν το μακρινό -πλέον- 1995, όταν η τότε κυβέρνηση του προέδρου Ζακ Σιράκ είχε προτείνει τη δική της μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό. Είναι συνεπώς απολύτως λογική η σύγκριση των δύο περιπτώσεων. 

Τότε, αντιμέτωπος με την οργή της γαλλικής κοινής γνώμης, ο πρωθυπουργός Alain Juppe υποχρεώθηκε να παραιτηθεί, ενώ η κυβέρνησή του δεν κατάφερε ποτέ να ανακάμψει πλήρως από το πολιτικό κόστος που υπέστη.

«Σώθηκε» μόνο ο πρόεδρος Σιράκ που επανεξελέγη το 2002 αφού απέναντί του είχε τον δηλωμένο ακροδεξιό και φιλοναζιστή Ζαν-Μαρί Λεπέν, πατέρα της σημερινής ισχυρότερης αντιπάλου του Εμανουέλ Μακρόν, Μαρίν Λεπέν. Το γεγονός ότι αντίπαλος του Σιράκ ήταν ο Λεπέν, μάλλον αποδείχτησε «σωτήριο» για τον πολιτικά τραυματισμένο πρόεδρο, αφού κέρδισε με το πρωτοφανές ποσοστό του 82.2%. Ωστόσο, πολιτικά δεν κατάφερε ποτέ να αποκτήσει τη συμπάθεια του γαλλικού λαού, αφού σε όλη τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του είχε εξαιρετικά χαμηλή δημοτικότητα.

Το αβέβαιο μέλλον του Μακρόν και οι προκλήσεις της Αριστεράς

Οι συγκρίσεις αυτές οπωσδήποτε δεν έχουν διαφύγει από τον γάλλο πρόεδρο που ελπίζει σε μια δεύτερη θητεία στο Palais de l’Élysée. Οι ομοιότητες ίσως είναι πολλές, όμως αντίθετα από το γνωστό απόφθεγμα η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται ποτέ σε απόλυτο βαθμό.

Ο Εμανουέλ Μακρόν δεν είναι ο Ζακ Σιράκ και η Μαρίν Λεπέν, δεν είναι ο… πατέρας της. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι η συσπείρωση σχεδόν όλων των Γάλλων γύρω από τον Εμανουέλ Μακρόν δε θα είναι εύκολη υπόθεση, αφού ούτε το πολιτικό εκτόπισμα του Σιράκ έχει, ούτε η Μαρίν Λεπέν θεωρείται από τη γαλλική (και ευρωπαϊκή) κοινή γνώμη ως εξίσου επικίνδυνη με τον πατέρα της. Με άλλα λόγια, οι εποχές αλλάζουν…

Όπως αναφέρθηκε, τις επόμενες ημέρες εκπρόσωποι της κυβέρνησης θα έχουν συνομιλίες με τα πανίσχυρα συνδικάτα προκειμένου να βρεθεί μια λύση στη μεγάλη αυτή κρίση. 

Όπως εξήγησε στο Reuters ο οικονομολόγος της Saxo Bank, Christopher Dembik, όσο οι απεργίες πλησιάζουν τις ημέρες των Χριστουγέννων, τόσο πιο δύσκολο θα είναι για τον Μακρόν να μην προχωρήσει σε σοβαρές υποχωρήσεις στο σχέδιό του.

Άλλωστε, η στήριξη των γάλλων πολιτών στις απεργίες, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιοποιήθηκε στο Journal du Dimanche φτάνει ακόμη και το 53%.

«Ναι, υπάρχει ανάγκη να μεταρρυθμιστεί το συνταξιοδοτικό σύστημα. Όμως δεν υπάρχει λόγος να το διαλύσουμε. Το σχέδιο του Μακρόν είναι “ο καθένας μόνος του”. Το δικό μας είναι η αλληλεγγύη», εξηγεί στο France 2 ο Philippe Martinez, επικεφαλής του πανίσχυρου σωματείου CGT, εξηγώντας ίσως και τον λόγο που υπάρχει τόσο μεγάλη κοινωνική στήριξη.

Από την πλευρά του ο Μακρόν πέρσι έφτασε ένα βήμα πριν τον πολιτικό του «θάνατο», κατά τις μεγάλες διαδηλώσεις των λεγόμενων Κίτρινων Γιλέκων, οι οποίες αμβλύνθηκαν μόνο όταν η κυβέρνησή του έκανε στροφή 180 μοιρών στο θέμα της φορολόγησης, παρά την αστυνομική βαναυσότητα που είχε χρησιμοποιηθεί ως κυβερνητικό «όπλο» κατά των διαδηλώσεων.

Αν συμπεριλάβουμε στην ανάλυσή μας τόσο την κυβερνητική φθορά, όσο και το ότι οι σημερινές διαδηλώσεις δεν έχουν τον αυθόρμητο χαρακτήρα των Κίτρινων Γιλέκων, αλλά είναι πολύ πιο οργανωμένες μέσω ισχυρών συνδικάτων, τότε μπορεί κανείς να υποθέσει ότι η «δουλειά» της κυβέρνησης γίνεται ακόμη πιο δύσκολη.

Όπως οι διαδηλώσεις των Κίτρινων Γιλέκων, έτσι και αυτές οι απεργίες έχουν αναδείξει μια γενικευμένη κοινωνική απαξίωση προς τον «κόσμο» που εκπροσωπεί ο Εμανουέλ Μακρόν: αυτόν των ελίτ, των τραπεζών και των βιομηχάνων, αλλά και τη διάθεση ενός μεγάλου μέρους του κόσμου να εμπλακεί στη σύγχρονη πολιτική συζήτηση. Ωστόσο, όπως εξηγεί σε άρθρο του στους New York Times ο αναλυτής γαλλικών πολιτικών θεμάτων Jacob Hamburger, αν η γαλλική Αριστερά θέλει να κεφαλαιοποιήσει το momentum των απεργιών, τότε θα πρέπει να προτείνει ένα εναλλακτικό όραμα του κόσμου που θα περιγράφει τον τρόπο διατήρησης και εξέλιξης του συστήματος κοινωνικής προστασίας. «Σημαίνει όχι μόνο να στέκεται στις κεφαλές των διαδηλώσεων στο πλάι των συνδικαλιστικών ηγεσιών, αλλά και να μιλήσει άμεσα στους απλούς πολίτες στο τέλος των απεργιακών μπλόκ που έχουν απογοητευτεί εδώ και καιρό από την πολιτική».

Με πληροφορίες από: Reuters, New York Times, The Chipher Brief, BBC