Η επιβολή voucher στους επιβάτες πτήσεων είναι αντισυνταγματική και πρέπει να ανακληθεί

Η πρόσφατη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 13.04.2020 (Φ.Ε.Κ. A’ 84) παρεκκλίνει σοβαρά από τη νομιμότητα με το να επιβάλλει στους επιβάτες πτήσεων να δέχονται αναγκαστικά πιστωτικό σημείωμα (voucher) μετά από ματαίωση της πτήσης τους και να δικαιούνται να λάβουν πίσω τα χρήματά τους μόνο μετά από 18 μήνες και μόνον αν δε χρησιμοποιήσουν το ταξιδιωτικό voucher (άρθρο 61).

Παραβίαση του ενωσιακού δικαίου

Αντιβαίνει στον Κανονισμό (ΕΚ) 261/2004, δυνάμει του οποίου οι επιβάτες έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν την εντός 7 ημερών επιστροφή του πλήρους αντιτίμου του εισιτηρίου τους από τον αερομεταφορέα σε περίπτωση ματαίωσης της πτήσης τους (άρθρο 8).

Ο πιο πάνω Κανονισμός δεν έχει τροποποιηθεί ως προς το δικαίωμα άμεσης επιστροφής του αντιτίμου των εισιτηρίου στους επιβάτες και συνεχίζει να ισχύει κανονικά. Η ισχύς του δικαιώματος αυτού έχει πρόσφατα επιβεβαιωθεί και από τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εφαρμογή του (18.03.2020, C(2020) 1830).

Τι συμβαίνει όταν μια διάταξη του δικαίου της Ένωσης γεννά άμεσα δικαιώματα και υποχρεώσεις για τους πολίτες της Ένωσης, ενώ ως προς το περιεχόμενό της έρχεται σε αντίθεση με κανόνα του εθνικού δικαίου; Ο κανόνας του εθνικού δικαίου καθίσταται ανεφάρμοστος και υποκαθίσταται από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή διάταξη.

Σύμφωνα με την αρχή της υπεροχής του δικαίου της Ένωσης έναντι αντίθετων εθνικών διατάξεων, η Ελλάδα έχει την υποχρέωση να ανακαλέσει τη διάταξη της ΠΝΠ που δεσμεύει αναγκαστικά τα χρήματα των επιβατών πτήσεων για το υπερβολικό διάστημα των 18 μηνών.

Παραβίαση του Συντάγματος

Το Σύνταγμα της Ελλάδας “συναινεί” στην πιο πάνω αρχή της υπεροχής του δικαίου της Ένωσης (ερμηνευτική δήλωση του άρθρου 28), όπως αυτή η αρχή δημιουργήθηκε από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Η επίταξη χρημάτων των επιβατών – πολιτών για τη θεραπεία της οποιασδήποτε οικονομικής ανάγκης των αεροπορικών εταιριών, μέσω της πιο πάνω διάταξης της πρόσφατης ΠΝΠ, δεν έχει έρεισμα ούτε στο πλαίσιο του Δικαίου της Ανάγκης.

Σε εξαιρετικές καταστάσεις, όπως αυτή της τωρινής πανδημίας, το Σύνταγμα προβλέπει τη δυνατότητα επίταξης πραγμάτων για τη θεραπεία άμεσης κοινωνικής ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη ή υγεία (άρθρο 18, παρ.3). Με την εξαίρεση της πρόβλεψης αυτής, πρέπει να εξασφαλίζεται ο απόλυτος σεβασμός της προστασίας της ιδιοκτησίας και της περιουσίας, όπως είναι τα χρήματα των επιβατών πτήσεων που έχουν ματαιωθεί. Η μακροχρόνια δέσμευση της περιουσίας των επιβατών δεν μπορεί να αποτελεί μέτρο κρατικής ενίσχυσης και χρηματοδότησης των αεροπορικών εταιριών.

Καθίσταται, λοιπόν, επιτακτική η ανάκληση του άρθρου 61 της από 13.04.2020 ΠΝΠ για λόγους διατήρησης της νομιμότητας και του κράτους δικαίου, και, ειδικότερα, προστασίας της περιουσίας χιλιάδων επιβατών πτήσεων, οι οποίοι, υπό τις παρούσες, έχουν ανάγκη για την οικονομική τους επιβίωση ακόμα και αυτών των χρημάτων που ξόδεψαν για ματαιωθείσες πτήσεις. Οι επιβάτες πτήσεων θα πρέπει να μπορούν να επιλέξουν είτε την άμεση επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου τους ή τη χρήση ταξιδιωτικού voucher, αν αυτό τους εξυπηρετεί.

Θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι οι επιβάτες με εισιτήρια ξένων αερομεταφορέων συνεχίζουν να δικαιούνται την επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου τους, αν η πτήση τους έχει ματαιωθεί.

Σύμφωνα με την από 13.04.2020 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (άρθρο 61), μόνον οι επιβάτες με εισιτήρια ελληνικών αερομεταφορέων υποχρεούνται να αποδέχονται το voucher τώρα, και να περιμένουν 18 μήνες για να λάβουν πίσω τα χρήματά τους, αν δε χρησιμοποιήσουν το voucher έως τότε.

Σε αυτό το πλαίσιο νομιμότητας, συμφωνούμε με την από 23.04.2020 επιστολή των ενώσεων καταναλωτών ΕΚΠΟΙΖΩ και Π.ΟΜ.Ε.Κ. “Η Παρέμβαση” προς τις αρμόδιες Αρχές, με την οποία ζητούν να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα των επιβατών εν μέσω πανδημίας και προτείνουν μέτρα για μια ισορροπημένη λύση που σήμερα χρειάζονται τόσο οι καταναλωτές, όσο και η τουριστική βιομηχανία.

* Ο Πέτρος Μπλέσιος είναι δικηγόρος αεροπορικών μεταφορών και Ιδρυτής της AirLawyer

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr