Η δολοφονία της Μαριέλ Φράνκο και η εμπλοκή Μπολσονάρο

Ο ακροδεξιός πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο «προσπάθησε να εκφοβίσει» τον διοικητή του αστυνομικού τμήματος που έχει αναλάβει την έρευνα για τη δολοφονία το 2018 της δημοτικής συμβούλου του Ρίο ντε Ζανέιρο και γνωστής ακτιβίστριας Μαριέλ Φράνκο, σύμφωνα με καταγγελίες συνδικαλιστικών οργανώσεων αστυνομικών. 

«Εκμεταλλευόμενος το αξίωμα του προέδρου της Δημοκρατίας, ξεκάθαρα επιτέθηκε και προσπάθησε να εκφοβίσει τον διοικητή της αστυνομίας του Ρίο ντε Ζανέιρο με στόχο να εμποδίσει την αμερόληπτη έρευνα για την αλήθεια», αναφέρουν σε κοινή τους ανακοίνωση οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των αστυνομικών.

Το Σάββατο ο Βραζιλιάνος πρόεδρος κατηγόρησε τον κυβερνήτη της πολιτείας του Ρίο, τον Ουίλσον Βίτζελ, ότι παρεμβαίνει στην έρευνα της υπόθεσης αυτής και δήλωσε ότι ο διοικητής του αστυνομικού τμήματος που την έχει αναλάβει είναι «φίλος του». Πέντε συνδικαλιστικές οργανώσεις αστυνομικών στη Βραζιλία δήλωσαν ότι «αποδοκιμάζουν» τις δηλώσεις Μπολσονάρο.

Ποιά ήταν η Μαριέλ Φράνκο

Η 38χρονη ακτιβίστρια γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Φαβέλα ντε Μαρέ, μία από τις φτωχότερες κοινότητες της πόλης και ανήκε στη γένια των ακτιβιστών που ύψωσαν τη φωνή τους για τα προβλήματα των συμπολιτών τους και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενεργό κομμάτι των δικτύων αλληλεγγύης για την καταπολέμηση της φτώχειας στις φαβέλες.

Κομμάτι μιας γενιάς νεαρών μαύρων που έχουν βγει μπροστά και διεκδικούν ολοένα και περισσότερο, εντός και εκτός των θεσμών, ίσα δικαιώματα, η Μαριέλ εξελέγη δημοτική σύμβουλος στο Ρίο το 2016, με τη λίστα του αριστερού Κόμματος Σοσιαλισμού και Ελευθερίας.

Διαρκώς παρούσα στους κοινωνικούς αγώνες για τη ζωή και την ελευθερία, έγινε η φωνή των φτωχών μαύρων των φαβέλων, των γυναικών αλλά και της LGBTQ κοινότητας. Άλλωστε ήταν και η ίδια μαύρη, γυναίκα, λεσβία και αριστερή.

Στις δημοτικές εκλογές του 2016, όπου σκοτώθηκαν γύρω στους είκοσι υποψήφιοι δήμαρχοι και σύμβουλοι από συμμορίες και παραστρατιωτικές ομάδες, η Μαριέλ έγινε η πέμπτη υποψήφια που έλαβε τις περισσότερες ψήφους στο Ρίο, συνολικά 46.000.

Η δολοφονία της μετά από ανάρτηση ενάντια στην αστυνομική αυθαιρεσία

Η Μαριέλ Φράνκο δολοφονήθηκε στις 14 Μαρτίου 2018 στο αυτοκίνητό της κοντά στο κέντρο του Ρίο. Ο οδηγός της Άντερσον Γκόμες επίσης σκοτώθηκε από την επίθεση που δέχθηκαν. Ήταν στο αυτοκίνητό της μαζί με τον οδηγό της και έναν δημοσιογράφο που καθόταν στο πίσω κάθισμα. Ξαφνικά δυο άντρες σταμάτησαν, έβγαλαν τα όπλα τους και άρχισαν να γαζώνουν το αμάξι της, με αποτέλεσμα η ίδια και ο οδηγός της να πέσουν νεκροί και ο δημοσιογράφος να τραυματιστεί. Στο σημείο έσπευσαν οι Αρχές, οι οποίες από τα πρώτα κιόλας στοιχεία έκαναν λόγο για πληρωμένη δολοφονία.

Η δολοφονία της έγινε λίγες μέρες μετά από ανάρτηση της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενάντια στην αστυνομική αυθαιρεσία. Μετά την άγρια δολοφονία της «υπερασπίστριας των φτωχών», χιλιάδες χιλιάδων βρέθηκαν στους δρόμους όλης της Βραζιλίας, για να διαδηλώσουν.

Σχεδόν ένα χρόνο μετά τη δολοφονία της στο πλαίσιο των ερευνών συνελήφθησαν δύο πρώην αστυνομικοί, ο δράστης των πυροβολισμών και ο οδηγός του αυτοκινήτου με το οποίο έγινε η επίθεση.

Όμως προς το παρόν δεν έχει εντοπιστεί ο εγκέφαλος της δολοφονίας. Η εισαγγελία είχε ανακοινώσει τον Μάρτιο ότι «είναι αδιαμφισβήτητο ότι η Μαριέλ Φράνκο ήταν θύμα συνοπτικής εκτέλεσης εξαιτίας της πολιτικής της δράσης και των σκοπών που υπερασπιζόταν».

Ο ρόλος των παραστρατιωτικών ομάδων και η σύνδεση με Μπολσονάρο

Είναι ευρέως γνωστό ότι στη Βραζιλία «δραστηριοποιούνται» παραστρατιωτικές ομάδες που αποτελούνται από πρώην αστυνομικούς, εκβιάζουν προέδρους και επιχειρηματίες, πουλάνε παράνομη τηλεοπτική σύνδεση και ενσύρματες συνδέσεις στο ίντερνετ, είναι πάροχοι αερίου, ελέγχουν παράνομες μεταφορές και προσφέρουν προστασία, έχουν, με λίγα λόγια το ρόλο μιας μαφίας.

Η βραζιλιάνικη ταινία «Elite Squad 2» του 2011, δίνει μια σαφή εικόνα σχετικά με τη δράση τους και την καθημερινότητα της βίας και του εκβιασμού στην αστυνομία του Ρίο. 

Η Μαριέλ Φράνκο δε σκοτώθηκε μόνο επειδή ήταν μαύρη, φτωχή και λεσβία, αλλά επειδή πάλευε εναντίον τους, όλοι στο Ρίο το ήξεραν αυτό.

Από την πρώτη κιόλας στιγμή οι αρχές έκαναν λόγο για εμπλοκή «μεγάλων, ισχυρών ονομάτων». Ενώ οι ερευνητές έλεγαν επανειλημμένα ότι ήθελαν να συλλέξουν όλα τα πιθανά στοιχεία που σίγουρα θα παρέπεμπαν  τους δολοφόνους σε δίκη, τα νέα σχετικά με την έρευνα κρατήθηκαν – όλως τυχαίως – μυστικά μέχρι που ο Μπολσονάρο εξελέγη πρόεδρος και οι γιοι του απέκτησαν επίσης κυβερνητικές θέσεις. 

Είναι κοινός τόπος στο Ρίο ότι οι στρατιωτικοί ελέγχουν μεγάλες περιοχές στην πόλη και η οικογένεια Μπολσονάρο πάντα υποστήριζε τους στρατιωτικούς.