Η Ε.Ε δεν προειδοποίησε έγκαιρα τα κράτη μέλη για το χρέος

Στα Οργανα της Ε.Ε. που επέδειξαν ολιγωρία και δεν προειδοποίησαν έγκαιρα τα κράτη μέλη με σωσσωρευμένα ελλείμματα, ώστε να λάβουν μέτρα, επιρρίπτει τις ευθύνες για την κρίση δημόσιου χρέους η γνωμοδότηση της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού της Ευρωβουλής, ενώ χαρακτηρίζει ανεπαρκή τη νομιμότητα των διαπραγματεύσεων με την τρόικα.
Η εν λόγω Επιτροπή, όπως και η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, ανέλαβαν να υποβάλουν γνωμοδοτήσεις στο πλαίσιο της διερεύνησης του ρόλου της τρόικας στις μνημονιακές χώρες. Η διερευνητική επιτροπή θα αναλάβει τώρα να ενσωματώσει σημεία των δύο γνωμοδοτήσεων στη βασική έκθεση που θα εγκριθει το Μάρτιο από την Ολομέλεια του Σώματος.
Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του Νίκου Μπέλλου στη Ναυτεμπορική ,στη γνωμοδότηση του Γερμανού εισηγητή, Μίχαελ Τόιρερ, που εγκρίθηκε από την Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού (21 υπέρ, 2 κατά), οι ευρωβουλευτές επικρίνουν την έλλειψη λογοδοσίας στην Ευρωβουλή, ενώ τάσσονται υπέρ της σύστασης Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, αλλά επιθυμούν στην παρούσα φάση να συνεχιστεί η συνεργασία με το ΔΝΤ.
Οπως τονίζεται στη γνωμοδότηση, στην αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης 16 από τα 17 κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ παραβίαζαν τα κριτήρια του Μάαστριχτ, η Ε.Ε. δεν απηύθυνε ουσιαστικές έγκαιρες προειδοποιήσεις ούτε έλαβε, στη συνέχεια, μέτρα για τα υπερβολικά συσσωρευμένα ελλείμματα των χωρών που επλήγησαν από την κρίση, ούτε διέθετε κατάλληλους μηχανισμούς παρακολούθησης για την εποπτεία τους.
Υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να συμμορφώνονται τα κράτη μέλη με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και υπογραμμίζει ότι οι δεσμεύσεις για την πραγματοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αποτελούν προϋπόθεση για την οικονομική στήριξη στη ζώνη του ευρώ.
Οι ευρωβουλευτές χαρακτηρίζουν ανεπαρκή τη δημοκρατική νομιμότητα των διαπραγματεύσεων με την τρόικα και των αποφάσεων του Εurogroup και τονίζουν ότι πρέπει να ενισχυθεί, λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρόικα είναι απλώς ένα τεχνικό Οργανο.
Ζητεί επίσης τα προγράμματα μακροοικονομικής προσαρμογής να αξιολογηθούν με σκοπό την περαιτέρω βελτίωση των νομικών και θεσμικών διατάξεων για ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα δημοσιονομικού ελέγχου.
Προσδοκά από τα εθνικά ελεγκτικά συνέδρια να αναλάβουν πλήρως τις νομικές τους ευθύνες όσον αφορά την πιστοποίηση της νομιμότητας και κανονικότητας των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και της αποτελεσματικότητας των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου. Καλεί, εν προκειμένω, τα ανώτατα ελεγκτικά Οργανα να ενισχύσουν τη συνεργασία τους, ιδίως με την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.
Για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ), ο οποίος λειτουργεί ως μόνιμη πηγή οικονομικής βοήθειας για κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και διαθέτει μέγιστη δανειοδοτική ικανότητα ύψους 500 δισ. ευρώ, εκφράζει την άποψη ότι θα πρέπει να λογοδοτεί άμεσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Αναμένει από τον ΕΜΣ να υποβάλει ανά εξάμηνο πλήρη έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητές του στις αρμόδιες επιτροπές της Ευρωβουλής, ενώ ζητεί επιτακτικά να υιοθετηθεί από τον ΕΜΣ η διαχείριση βάσει της κοινοτικής μεθόδου.
Αναμένει από την Κομισιόν, το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν μια συνεκτική και ισχυρή πολιτική για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φορολογικής απάτης, η οποία θα περιλαμβάνει συντονισμένη δράση κατά των υπεράκτιων χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και των φορολογικών παραδείσων, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση.
Επισημαίνει ότι τα ποσοστά συγχρηματοδότησης για τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε. έχουν αυξηθεί έως και στο 95% για ορισμένα από τα κράτη μέλη που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση και έχουν λάβει χρηματοδοτική ενίσχυση στο πλαίσιο προγράμματος προσαρμογής, ενώ τονίζει ότι οι τοπικές και εθνικές διοικήσεις πρέπει να ενισχυθούν, προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εφαρμογής της νομοθεσίας, ώστε να επιταχυνθεί η απορρόφηση των πόρων.
«Απελπιστικό το ποσοστό της ανεργίας στους νέους»
Η γνωμοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, του Ισπανού ευρωβουλευτή Αλεχάνδρο Θέρκας, αναλύει τις κοινωνικές επιπτώσεις των προγραμμάτων που επέβαλε η τρόικα στις μνημονιακές χώρες, υπογραμμίζοντας ότι οι περικοπές στην υγεία και στις συντάξεις παραβιάζουν τη Συνθήκη της Ε.Ε. Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση, μέσα σε μια τετραετία χάθηκαν στις μνημονιακές χώρες 2 εκατ. θέσεις εργασίας, ενώ η κατάσταση σχετικά με την ανεργία των νέων χαρακτηρίζεται «απελπιστική».
Η επιτροπή της Ευρωβουλής διαπιστώνει ότι «τα θεσμικά Οργανα της Ε.Ε. (η ΕΚΤ, η Επιτροπή και το Εurogroup) είναι πλήρως συνυπεύθυνα για τους όρους που επιβλήθηκαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής και, συνεπώς, για τις κοινωνικές τους συνέπειες».
Για τις επιπτώσεις των μνημονίων στην απασχόληση, αναφέρει ότι τα μέτρα που επιβλήθηκαν στις τέσσερις χώρες οδήγησαν σε δραματικά ποσοστά ανεργίας, ιστορικά υψηλά ποσοστά απώλειας θέσεων εργασίας και υποβάθμιση των συνθηκών εργασίας.
Διαπιστώνει με μεγάλη ανησυχία ότι οι νέοι είναι εκείνοι που πλήττονται από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας, με την κατάσταση σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το σχετικό ποσοστό υπερβαίνει το 50%, ή η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, όπου υπερβαίνει το 30%, να είναι «απελπιστική».
Ακόμη και εκείνοι που κατορθώνουν να βρουν μια θέση εργασίας καταλήγουν συχνά να εργάζονται υπό επισφαλείς συνθήκες ή με συμβάσεις μερικής απασχόλησης που καθιστούν δυσχερή την ανεξάρτητη διαβίωσή τους, σημειώνει η γνωμοδότηση.
Η γνωμοδότηση εκφράζει την ανησυχία της Ευρωβουλής διότι, μεταξύ των όρων για τη χορήγηση χρηματοδοτικής συνδρομής, τα προγράμματα περιλαμβάνουν συστάσεις για συγκεκριμένες περικοπές σε θεμελιώδεις τομείς που άπτονται της καταπολέμησης της φτώχειας, όπως οι συντάξεις, οι βασικές υπηρεσίες, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και τα φάρμακα για τη βασική προστασία των πλέον ευπαθών ομάδων.
Τονίζεται επίσης ό,τι το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει ήδη καταδικάσει τις περικοπές στο δημόσιο συνταξιοδοτικό σύστημα της Ελλάδας, θεωρώντας ότι συνιστούν παράβαση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη του 1961. Επικαλείται και τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), η οποία άσκησε έντονη κριτική στις ριζικές μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος.
Σειρά συστάσεων με αποδέκτη την Κομισιόν
Σειρά συστάσεων περιλαμβάνει η γνωμοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, του Ισπανού ευρωβουλευτή Αλεχάνδρο Θέρκας, ενώ θα προστεθούν και άλλες πριν από την οριστική υιοθέτηση. Ορισμένες από τις συστάσεις επισημαίνουν τα εξής:
Καλεί την Κομισιόν να εκπονήσει λεπτομερή μελέτη των κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών των προγραμμάτων προσαρμογής στις τέσσερις χώρες με σκοπό την πλήρη κατανόηση τόσο της βραχυπρόθεσμης όσο και της μακροπρόθεσμης ζημίας στα συστήματα κοινωνικής προστασίας, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη την καταπολέμηση της φτώχειας, τη διατήρηση δέοντος κοινωνικού διαλόγου και την ισορροπία μεταξύ ευελιξίας και ασφάλειας στις εργασιακές σχέσεις.
Καλεί επίσης την Κομισιόν να ζητήσει από τη ΔΟΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης να καταρτίσουν εκθέσεις σχετικά με πιθανά διορθωτικά μέτρα και κίνητρα για τη διασφάλιση πλήρους συμμόρφωσης με τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη και το πρωτόκολλό του.
Καλεί την Ε.Ε. να παράσχει υποστήριξη, μεταξύ άλλων μέσω της παροχής χρηματοδοτικών πόρων, όπου απαιτείται, για την αποκατάσταση των προτύπων κοινωνικής προστασίας και της προσπάθειας μείωσης της φτώχειας και για την επανέναρξη του κοινωνικού διαλόγου μέσω ενός σχεδίου κοινωνικής ανάκαμψης, ενώ ζητείται από την ευρωπαϊκό σκέλος της τρόικας και το Εurogroup να καταργήσουν σταδιακά τα έκτακτα μέτρα που έχουν θεσπιστεί.