Κυκλοφόρησε η έκδοση της βιογραφίας του Μάρκου Βαμβακάρη στα γαλλικά

Ο μεταφραστής και μουσικός Χρήστος Πουλάκης, που ανέλαβε ιδίοις εξόδοις το όλο εγχείρημα, μιλάει στο koutipandoras.gr 

73170237 2466967656756627 1473948796491661312 n

Απέναντι μου έχω τον 31χρονο Χρήστο Πουλάκη, ένα νέο άνθρωπο, στον οποίο οφείλουμε τη γαλλική μετάφραση της βιογραφίας του Μάρκου Βαμβακάρη. «Ήταν χρονοβόρα η όλη διαδικασία» μου εξηγεί, «αφού δούλευα για ένα εξάμηνο τη μετάφραση εκτός απ’ την έρευνα που έπρεπε να κάνω. Συνολικά μου πήρε ενάμισι χρόνο». Ο Πουλάκης εκτός από επαγγελματίας μεταφραστής είναι και μουσικός, μπουζουκτσής. «Μια και κάνω μεταφράσεις και έχω ένα κόλλημα με τον Μάρκο, όπως και με το ρεμπέτικο γενικότερα, μου ήρθε η ιδέα να αναλάβω τη μετάφραση στα γαλλικά της ογκώδους αυτοβιογραφίας του»

Ο Χρήστος Πουλάκης σπούδασε δημοσιογραφία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο κι ακολούθησε το μεταπτυχιακό του στην Αθήνα σε ένα πρόγραμμα του Στρασβούργου. Η ευρυμάθεια του στις ξένες γλώσσες οφείλεται στο ότι μεγάλωσε στο εξωτερικό, λόγω της εργασίας του πατέρα του στο Υπουργείο Εξωτερικών. «Πήγα σε γαλλόφωνο σχολείο και όχι σε ελληνόφωνο. Στην αρχή ήμασταν στη Βενεζουέλα, αν και γεννημένος στην Ελλάδα. Εκεί δεν υπήρχε ελληνικό σχολείο κι έτσι με έγραψαν οι γονείς μου στο γαλλικό. Μεγάλωσα με γαλλικά. Όταν ο πατέρας μου μετατέθηκε και τον ακολουθήσαμε στο Μαρόκο, πάλι γαλλικά μιλούσαμε εκεί. Ήρθαμε στην Ελλάδα αλλά ως διάλειμμα, αφού ξαναφύγαμε για Βρυξέλλες, μία επίσης γαλλόφωνη χώρα. Σχολείο τελείωσα στο Βέλγιο».

Ο οριστικός επαναπατρισμός του έγινε το 2005, στα 18 του. Αποφάσισε να μην ακολουθήσει τους γονείς του λόγω των επόμενων μεταθέσεων του πατέρα του σε Βελιγράδι και Λιβύη. Μπουζούκι πρωτόπιασε στα χέρια του στις Βρυξέλλες, το 2004, από μία περίεργη επιθυμία του. Τον επόμενο χρόνο που ήρθε στην Ελλάδα, γράφτηκε σε ένα ωδείο και ξεκίνησε μαθήματα. Σπούδασε μουσική για πεντέμισι χρόνια, παίρνοντας το πτυχίο του. «Έκανα μαθήματα, ασχολούμουν με τις μεταφράσεις μου και δεν είχα καμία επαγγελματική προοπτική με τα μουσικά. Μια μέρα έπινα καφέ με μια φίλη μου – πάνε δυο χρόνια από τότε – και πιάσαμε συζήτηση για τον Μάρκο Βαμβακάρη. ”Γιατί δεν μεταφράζεις τη βιογραφία του στα γαλλικά;” μου έβαλε την ιδέα! Νομίζω το ίδιο βιβλίο είχε γίνει και στα αγγλικά. Το έψαξα το θέμα και αποφάσισα να το κάνω»

Στο μεταξύ, ο Πουλάκης είχε ξεκινήσει να παίζει σε διάφορα ρεμπέτικα στέκια, στα οποία παρατηρούσε να πηγαίνουν αρκετοί ξένοι, όχι απλά τουρίστες, αλλά λάτρεις του ρεμπέτικου και με γνώσεις γι’ αυτό. Λογικό ήταν να βρει έναν επιπλέον λόγο για το εγχείρημα της μετάφρασης του Μάρκου στα γαλλικά! Αυτό είναι και το πρώτο βιβλίο που έχει μεταφράσει, αφού συνήθως μεταφράζει νομικά και οικονομικά κείμενα σε αγγλικά, γαλλικά και λίγα ισπανικά. 

Τι ενδιαφέρον έχει η αυτοβιογραφία του πατριάρχη του ρεμπέτικου ώστε να μεταφερθεί στα γαλλικά; «Από μόνη της είναι ενδιαφέρουσα η ζωή του Μάρκου» τον ακούω να μου λέει, «σαν κανονικό μυθιστόρημα. Το’χα διαβάσει πέντε – έξι φορές το βιβλίο και μου είχε ”μείνει”. Με ενθουσίασαν όλες οι περίοδοι του Μάρκου, τα παιδικά του χρόνια που προσπαθούσε να επιβιώσει, το περιθώριο στον Πειραιά μαζί με όλη τη μουσική κατάσταση που έστησε. Επίσης, η δεύτερη καριέρα του, στις αρχές του ’60, μια δεκαετία πριν ”φύγει” – μια περίοδος που ελάχιστα έχουν ασχοληθεί οι ερευνητές». Η έρευνα του Πουλάκη επεκτάθηκε σε υποσημειώσεις που έλειπαν από την ελληνική πρώτη έκδοση, τοπωνύμια, στοιχεία για πρόσωπα – αφανείς πρωτεργάτες του ρεμπέτικου κλπ. Έβαλε αρκετές παραπομπές με σκοπό να ενημερωθεί το γαλλόφωνο κοινό για το τι ακριβώς γινόταν τα χρόνια του Μάρκου, τόσο στη ζωή του, όσο και στο συγκεκριμένο είδος τραγουδιού. 

Οδηγοί του Πουλάκη στο δικό του πόνημα ήταν η σχετικά πρόσφατη δίτομη έκδοση του Δ. Βαρθαλίτη για το γενεαλογικό δέντρο των Βαμβακάρηδων, όπως και το βιβλίο του Μάνου Ελευθερίου. Όταν τελείωσε τη μετάφραση, προχώρησε σε δική του έκδοση, ανεξάρτητη, με τη βοήθεια της amazon, τον ιστότοπο δηλαδή που κινείται αυτή τη στιγμή το βιβλίο. «Παρήγγειλα αρχικά εκατό βιβλία. Τα αγόρασα σε χαμηλή τιμή. Το κόστος για κάθε τυπωμένο βιβλίο μου βγήκε στα τέσσερα ευρώ και τέσσερα λεπτά, μια καλή τιμή για κάποιον ανεξάρτητο αυτοδιαχειριζόμενο εκδότη. Αυτά τα εκατό βιβλία θα διοχετευθούν σε ανθρώπους του Τύπου και οι υπόλοιποι θα μπορούν να προμηθεύονται την εργασία μου από την amazon». Ακόμη δεν έχει αναφορές για αριθμό πωλήσεων, πάντως αλήθεια είναι πως το βιβλίο έχει ήδη «ακουστεί» πολύ! «Μόνος μου το διαφημίζω, δεν έχω πολλές γνωριμίες στο χώρο και όλα κινούνται μέσω amazon» σπεύδει να μου εξηγήσει. Για την ώρα, παίρνει παραμάσχαλα τα βιβλία και γυρνάει τα μεγάλα βιβλιοπωλεία της Αθήνας για να μπορεί κάποιος να προμηθευτεί την εργασία του, που ίσως δεν έχει μεγάλη επαφή με τα e-shops. Ευτυχώς υπάρχει ενδιαφέρον κυρίως στα γαλλόφωνα βιβλιοπωλεία επί της Σίνα, απέναντι από το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. 

Ακόμη το βιβλίο δεν έχει κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία της Γαλλίας, έχει όμως ήδη κανονιστεί η εμφάνιση του στις προθήκες των βιβλιοπωλείων του Βελγίου. «Ήμουν στις Βρυξέλλες, όπως σου είπα, οπότε είχα επαφές και το κανόνισα. Στη Γαλλία δεν συμβαίνει το ίδιο, αλλά ψάχνομαι μέσω φίλων και υπάρχει επίσης ενδιαφέρον»

Το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν φυσικά να συναντήσει τον Στέλιο Βαμβακάρη, τον γιο του Μάρκου. Το ραντεβού τους συντόνισε ο Παναγιώτης Κουνάδης, ο οποίος έγραψε και τον πρόλογο του βιβλίου. Ο Πουλάκης πήρε το ok από τον Στέλιο και τον Δομένικο Βαμβακάρη, θέλει όμως να μου αφηγηθεί κάτι που το βρίσκει συγκλονιστικό – κι εγώ επίσης: «Ο Στέλιος πέθανε Κυριακή, απ’ ότι λέγεται, παρότι τον βρήκαν την επόμενη μέρα. Την ίδια Κυριακή εγώ τέλειωσα το βιβλίο, το μεσημέρι. Σκέφτηκα αμέσως να τηλεφωνήσω του Στέλιου για να του μεταφέρω τη χαρά μου. Λόγω ώρας, όμως, δεν το έκανα και μετά ξεχάστηκα. Είπα να τον πάρω τηλέφωνο την επόμενη, αλλά με πρόλαβε η δυσάρεστη είδηση…» Ακολούθησαν, όπως ήταν φυσικό, οι συνεννοήσεις με τη δικηγόρο της οικογένειας Βαμβακάρη κι έτσι μπόρεσε να προχωρήσει η έκδοση. 

Ρωτάω τον Πουλάκη ποια είναι η χρησιμότητα μιας μετάφρασης στα γαλλικά του βίου του Μάρκου. «Αν ο Μάρκος ζούσε στην Αμερική, θα είχε γίνει ήδη ταινία – υπερπαραγωγή» μου απαντάει. Και προσθέτει: «Άλλωστε, τα θέματα που καταπιάστηκε στα τραγούδια του, ο έρωτας, ο θάνατος, ακόμη και το χασίσι, είναι πανανθρώπινα και τα συναντάς σε όλες τις οργανωμένες κοινωνίες». Τον ενδιαφέρει, όμως, τόσο η διάδοση του ρεμπέτικου, όσο και του μπουζουκιού, ξέχωρα από τη συνηθισμένη τουριστική λογική. Γι’ αυτό και απ’ όλα τα ενδιαφερόμενα βιβλιοπωλεία παίρνει συγχαρητήρια – τα ίδια συγχαρητήρια που οι αγοραστές του βιβλίου δίνουν στους βιβλιοπώλες. 

Επί της παρούσης, το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για την πρώτη επίσημη βιβλιοπαρουσίαση στη βόρεια Ελλάδα και ο ίδιος σκέφτεται σοβαρά να επιδοθεί στις μεταφράσεις αμιγώς μουσικών εκδόσεων. Με ενημερώνει πως επίκειται η μετάφραση του στα αγγλικά της πρόσφατης ογκώδους έκδοσης του Βαρθαλίτη για τον Μάρκο Βαμβακάρη και του γενεαλογικού του δέντρου. Του εύχομαι καλή επιτυχία και καλές πωλήσεις σε ένα βιβλίο που τιμά την ελληνική μουσική και την ιστορία ενός μέγιστου Έλληνα λαϊκού καλλιτέχνη, ο οποίος δικαίως χαρακτηρίστηκε κολόνα στην Ακρόπολη

* Μπορείτε να προμηθευτείτε τη, μεταφρασμένη στα γαλλικά, βιογραφία του Μάρκου Βαμβακάρη από τον Χρήστο Πουλάκη στα εξής βιβλιοπωλεία: 

AMAZON

1) Amazon.fr: http://tiny.cc/qf74bz (ή σε οποιαδήποτε ιστοσελίδα της Amazon κάνοντας αναζήτηση “Markos Vamvakaris: le patriarche du rébétiko – Autobiographie”)

ΑΘΗΝΑ Βιβλιοπωλεία:

2) Le Livre Ouvert (lelivreouvert.gr): Σόλωνος 77, κέντρο, Τ.Κ. 106 79, τηλ. 210 3629703

3) Lea Books (lea-books.gr): Σίνα 60 (έναντι Γαλλικού Ινστιτούτου), Κολωνάκι, Τ.Κ. 106 72, τηλ. 211 0120547/211 0120548

4) Το Λεξικοπωλείο (lexikopoleio.com): Στασινού 13, Παγκράτι, Τ.Κ. 116 35, τηλ. 210 7231201

5) Ο μετεωρίτης: Φωκίωνος Νέγρη 68, Κυψέλη, Τ.Κ. 113 61, τηλ. 693 2234316

6) Βιβλιοπωλείο Λεμόνι (lemoni.gr): Ηρακλειδών 22, Θησείο, T.K. 118 51, τηλ. 210 3451390

7) Free Thinking Zone (freethinkingzone.gr): Σκουφά 64 & Γριβαίων, Κολωνάκι, Τ.Κ. 106 80, τηλ. 210 3617461

Μητσοτάκης: Σε πανικό στη Βουλή – Αντί για απαντήσεις, επίθεση και «δεν ντρέπεστε» στην αντιπολίτευση (video)

6167665

Μητσοτάκης: Σε πανικό στη Βουλή – Αντί για απαντήσεις, επίθεση και «δεν ντρέπεστε» στην αντιπολίτευση (video)

«Ουδέποτε, δόθηκε καμία εντολή για συγκάλυψη», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κοιτώντας τους συγγενείς των θυμάτων

Βουλή: Ο λόγος για τα άδεια έδρανα του ΚΚΕ και της Νέας Αριστεράς στην ομιλία της Κωνσταντοπούλου

6167422

Βουλή: Ο λόγος για τα άδεια έδρανα του ΚΚΕ και της Νέας Αριστεράς στην ομιλία της Κωνσταντοπούλου

Μετά την ολοκλήρωση της ομιλίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, οι βουλευτές των δύο κομμάτων επέστρεψαν στις…

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

InCollage 20240328 205245331

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

O Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται πως «παραίτησε» τους δύο στενούς του συνεργάτες προκειμένου να μην απολογηθεί…