Η Αμερική έχει πρόβλημα με τη γραφή και την ανάγνωση

Της Τζίλιαν Τετ αρθρογράφου των Financial Times

Στις αρχές του μήνα επισκέφθηκα κάποιους φίλους στη Βόρεια Καρολίνα. Καθώς κουβεντιάζαμε στο τραπέζι της κουζίνας, ένας πρώην μουσικός τον οποίο θα αποκαλέσω Ντέιβ αποκάλυψε ότι είχε ξεκινήσει πρόσφατα μια δεύτερη δουλειά για να συμπληρώσει το εισόδημά του. Ορισμένες ημέρες της εβδομάδας εργάζεται σε ένα τοπικό ενεχυροδανειστήριο – αλλά δεν δανείζει χρήματα. Η δουλειά του Ντέιβ είναι να συμπληρώνει τις αιτήσεις για λογαριασμό ανθρώπων που θέλουν να αγοράσουν όπλα, αλλά δεν ξέρουν να διαβάζουν και να γράφουν. Το ποσό που χρεώνει είναι μικρό, αλλά οι ενδιαφερόμενοι είναι τόσοι πολλοί ώστε έχει ένα σταθερό εισόδημα. «Πολλοί άνθρωποι εδώ είναι αγράμματοι» μου είπε. «Και όλοι θέλουν όπλα. Έτσι, με πληρώνουν για να κάνω τις αιτήσεις. Μου δίνουν το δίπλωμα οδήγησης και συμπληρώνω τα στοιχεία τους».

Καλώς ήλθατε στην Αμερική του 2015 – και δεν μιλώ μόνο για τα όπλα. Πολλοί μιλούν σήμερα, κυρίως στην Αριστερά, για τις ανισότητες. Το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών μεγαλώνει συνεχώς, καθώς η μεσαία τάξη συρρικνώνεται. Αυτό που ξεχνάμε όμως, είναι ότι αυτή η ανισότητα αντανακλά και ενισχύει ένα πολιτισμικό χάσμα. Εκατομμύρια Αμερικανοί απολαμβάνουν σήμερα μια υπερπληροφόρηση, έχοντας μια πρωτοφανή δύναμη στα δάκτυλά τους και πιο συγκεκριμένα, στα πλήκτρα των υπολογιστών τους και των τηλεφώνων τους. Είναι οι «έχοντες», δηλαδή αυτοί που έχουν πρόσβαση στην οικονομία του 21ου αιώνα. Δίπλα τους, όμως, βρίσκονται οι «μη έχοντες», που στερούνται πρόσβασης σε αυτόν τον κινητήρα της ενημέρωσης, συχνά επειδή είναι απλώς αγράμματοι.

Την πραγματικότητα αυτή την ξεχνούν συνήθως άνθρωποι σαν κι εμένα, που έχουν την τύχη να ζουν ανάμεσα σε αστικές ελίτ οι οποίες θεωρούν την ανάγνωση δεδομένη. Αλλά το φαινόμενο είναι πολύ διαδεδομένο.

Σύμφωνα με μια έρευνα που πραγματοποίησαν το 2013 το αμερικανικό υπουργείο Παιδείας και το Εθνικό Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, το 14% των ενηλίκων (κάπου 32 εκατομμύρια άνθρωποι) έχει προβλήματα στην ανάγνωση, ενώ το 21% βρίσκεται στο θέμα αυτό σε επίπεδο πέμπτης Δημοτικού. Και το 19% των αποφοίτων Γυμνασίου δεν ξέρει να διαβάζει. Στις βορειοανατολικές πολιτείες, ο αναλφαβητισμός είναι χαμηλότερος. Σε πολιτείες όπως το Μισισίπι, είναι υψηλότερος. Η Βόρεια Καρολίνα βρίσκεται κάπου στη μέση. Τα ποσοστά είναι σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες και κατατάσσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες στη 12η θέση μεταξύ των μεγάλων βιομηχανικών χωρών.

Το πιο τραγικό απ’ όλα όμως, είναι η σχέση ανάμεσα στα προβλήματα ανάγνωσης και την εγκληματικότητα. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης, το 85% των νεαρών εγκληματιών και το 70% των φυλακισμένων δυσκολεύονται στην ανάγνωση. Η σχέση αυτή είναι τόσο καθαρή, ώστε ορισμένες πολιτείες υπολογίζουν τις ανάγκες τους για κλίνες στις φυλακές με βάση τα ποσοστά των μαθητών που γνωρίζουν ανάγνωση και γραφή. Και όπως είναι φυσικό, οι μισοί ενήλικες που έχουν τέτοια προβλήματα ζουν σε συνθήκες φτώχειας, καθώς είναι αποκλεισμένοι από τις περισσότερες δουλειές.

Τα καλά νέα είναι ότι αυτές οι στατιστικές είναι τόσο εντυπωσιακές, ώστε αρχίζουν να προκαλούν αντιδράσεις. Πολλές φιλανθρωπικές οργανώσεις κάνουν εκστρατείες εξαλφαβητισμού. Και οι περισσότερες φυλακές οργανώνουν σήμερα μαθήματα ανάγνωσης και γραφής, καθώς γνωρίζουν ότι οι κρατούμενοι που ξέρουν να διαβάζουν έχουν λιγότερες πιθανότητες να εγκληματήσουν εκ νέου. Στην εκστρατεία αυτή εμπλέκεται (όψιμα) και το εκπαιδευτικό σύστημα. Στη Βόρεια Καρολίνα, όποιος μαθητής της τρίτης Δημοτικού δεν ξέρει να διαβάζει «κρατείται» στην ίδια τάξη. Πέρυσι, το ποσοστό των μαθητών που «κρατήθηκαν» ήταν 14%.

Ενώ όμως αυτές οι πρωτοβουλίες είναι σημαντικές, δεν μπορούν να κρύψουν την έκταση του προβλήματος. Με άλλα λόγια, οι πιθανότητες να αλλάξει σύντομα αυτή η εικόνα της Αμερικής είναι ελάχιστες. Όσες και να αλλάξει η κουλτούρα των όπλων.

Είμαι σίγουρη, έτσι, ότι ο φίλος μου ο Ντέιβ θα έχει ένα σταθερό συμπληρωματικό εισόδημα για πολύ καιρό ακόμη. Ας πούμε ότι πρόκειται για ένα παράδοξο της σύγχρονης οικονομίας της Αμερικής. Και μια αυστηρή επίπληξη σε όσους νομίζουμε ότι ζούμε στην εποχή του Διαδικτύου.

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr