Η Αγγελική πλευρά του αστυνομικού δελτίου

Χτες, φαντάζομαι μαζί με χιλιάδες επί χιλιάδων άλλων τηλεθεατών, παρακολούθησα Αγγελική Νικολούλη. Η πολύκροτη – και πιστεύω πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα – υπόθεση της κατηγορούμενης “φόνισσας της Πάτρας”, με έκαναν να ενδιαφερθώ για την πλοκή και την εξέλιξή της. 

Στην ελληνική τηλεόραση (από την οποία απέχω εδώ και πάρα πολλά χρόνια-παρακολουθώ μόνο συνδρομητική και πολύ επιλεγμένα προγράμματα), η μόνη εκπομπή που ασχολείται με υποθέσεις του αστυνομικού δελτίου, είναι το “Φως Στο Τούνελ”.
Ομολογώ πως είχα να δω στο γυαλί την Νικολούλη από το 1994, τότε που έβγαινε ως αστυνομική ρεπόρτερ στην εκπομπή του Κώστα Χαρδαβέλλα με τον απείρως ατμοσφαιρικότερο τίτλο αλά Ζωρζ Σιμενόν, “Ρεπορτάζ Στην Ομίχλη”. Κάποια στιγμή η ρεπόρτερ με την περίεργη προφορά Νικολούλη αυτονομήθηκε, έκανε δική της εκπομπή παρόμοιας θεματολογίας κι εγώ ως τηλεθεατής δεν την ακολούθησα.

Χτες λοιπόν οπλίστηκα με ψυχραιμία και αντοχή και παρακολούθησα την εκπομπή, για χάρη μιας σατανικής γυναίκας που φέρεται να είναι η ελληνική εκδοχή της πετυχημένης αμερικανικής αστυνομικής σειράς-ντοκιμαντέρ “Deadly Women” (που νομίζω προβάλλεται και στην “τσάμπα τηλεόραση”, όπως ονομάζω τα “ελεύθερα κανάλια” – γιατί ούτως ή άλλως ένα πράγμα δεν είναι: ελεύθερα).

Επιστρέφω στην εκπομπή. Το concept, το γνωστό πρωτόγονο του 1995. Το σκηνικό αυτή τη φορά όμως μεγαλειώδες, ενδεικτικό της επιτυχίας της εκπομπής. Το στούντιο τεράστιο, με γραφεία μιας ομάδας τηλεφωνητών που συλλέγουν πληροφορίες, μια εθελοντική (απ’ ό,τι καταλαβαίνω) ομάδα “ρεπόρτερ” που βρίσκονται διασκορπισμένοι έξω (και υποτίθεται πως τρέχουν στην πόλη να ανακαλύψουν στοιχεία της τελευταίας στιγμής-καλό ως ιδέα, φτωχό ως εκτέλεση), καλεσμένοι με εξειδίκευση (εγκληματολόγοι, ψυχολόγοι, πρώην αστυνομικοί κ.ά) και δύο νεαρές γυναίκες που παρακολούθησαν την τρίωρη εκπομπή βουβές και μίλησαν μερικά δευτερόλεπτα στο τέλος, αλλά δεν κατανόησα ποτέ τον ρόλο τους.

Αν εξαιρέσεις τις HD κάμερες, το όλο πράγμα θύμιζε πολύ Alter φάση. ολόκληρη η τρίωρη εκπομπή, στημένη με επίκεντρο την “σταρ” Αγγελική Νικολούλη (κάτι σαν την Μις Μαρπλ των φτωχών), η οποία έκλεινε το μάτι στα χαμηλά ένστικτα του τηλεθεατή, πότε δακρύζοντας και πότε με απλανές βλέμμα “χαμένη στις σκέψεις” και “ειδικές” παύσεις. Με όπλο της το επιτηδευμένα ανεπιτήδευτο απλοϊκό στυλ “επαρχιωτοπούλας με τσαγανό” στα πρότυπα της δεκαετίας του ’60, στην αποκλειστική υπηρεσία της επίκλησης στο συναίσθημα του τηλεθεατή. Με διαρκείς αναστεναγμούς (προφανώς επειδή κατέρρεε το σμιλεμένο με κόπο αφήγημα της ελληνίδας, αγνής και υπεράνω νόμων “μανούλας”). Απαρχαιωμένη νοικυραίικη και ολίγον κουτσομπολίστικη ρητορική, με ορολογία λέξεων τύπου “αγγελούδια” και “μόνο ο Θεός ξέρει” (σαφής επίκληση στις θρησκευτικές πεποιθήσεις του τηλεοπτικού της κοινού), “κλειστή κοινωνία”, “οργή κόσμου” και “ύποπτη σπιτονοικοκυρά”. 

Φτωχά γραφικά, κραυγαλέες απαρχαιωμένες “πολεμικές” μουσικές τύπου Ευαγγελάτος, αστείες τηλεφωνικές αναπαραστάσεις από άτομα που διάβαζαν με λάθος εκφραστικότητα τα κείμενα που τους είχαν δώσει και δεν πολυκαταλάβαινες καν τι λένε. Οι δε καλεσμένοι, πειθήνια όργανά της, διακόπτονταν ακαριαία (και με ασέβεια) όποτε η hostess ήθελε και δεν προσέδιδαν στην υπόθεση παρά ελάχιστες πληροφορίες, τις περισσότερες (όχι όλες) εντελώς αυτονόητες.

‘Οχι, “εμείς” δεν βλέπουμε Νικολούλη. Ούτε φυσικά θα ξαναδούμε. Και όταν λέω “εμείς”, εννοώ την μερίδα εκείνη του κόσμου που προσπαθεί να έχει ουσιαστική σχέση με οτιδήποτε παρακολουθεί. Η τηλεόραση είναι ένα μέσο επικοινωνίας. Κανένα μέσο επικοινωνίας δεν είναι κατώτερο του άλλου. Δεν είναι κατώτερο μέσο από τον κινηματογράφο ή το θέατρο. Οι άνθρωποι καθορίζουν τα μέσα, δεν καθορίζουν τα μέσα τους ανθρώπους. Αν ως τηλεθεατής, έχεις ουσιαστική σχέση με το πρόγραμμα που παρακολουθείς, το συνεξελίσσεις, το σμιλεύεις. Μαζί, συντελεστές και τηλεθεατές, διαμορφώνουν την εκπομπή. Αυτό συντελείται με την επικοινωνία της εκπομπής με το κοινό της, με τα μηνύματά τους, τις ερωτήσεις τους, τις απαιτήσεις τους. Εδώ, έχουμε κραυγαλέα την δεύτερη εκδοχή. Δεν υπήρχε καμία εξέλιξη από τη δεκαετία του ’90. Κι αυτό πρόδιδε το ποιοί παρακολουθούν αυτό το πρόγραμμα.

Γιατί αν μας είχε πείσει να το παρακολουθήσουμε “εμείς”, τότε θα απαιτούσαμε να ασχοληθεί και με άλλες υποθέσεις και με άλλου τύπου δολοφονίες. ‘Οχι μόνο για μια ενδοοικογενειακή υπόθεση “κλειστής κοινωνίας” που ξύνει τα χαμηλά ένστικτα των φοβικών νοικοκυραίων (“ευτυχώς εμάς η γειτονιά μας έχει καλούς ανθρώπους”), αλλά και με άλλες δολοφονίες ή τεράστιας σημασίας υποθέσεις από το αστυνομικό ρεπορτάζ, που μοιάζουν να υποβιβάστηκαν ως έρευνα από τις Αρχές και παρ’ όλα αυτά μας συγκλόνισαν: 

Ποιος δολοφόνησε τον ερευνητικό δημοσιογράφο Γιώργο Καραϊβάζ; 

Τι απέγινε η υπόθεση του 23άχρονου Ιάσονα, που σκοτώθηκε έξω από τη Βουλή από τον οδηγό και το υπηρεσιακό αυτοκίνητο της Ντόρας Μπακογιάννη; 

Ποιος υπέγραψε -και γιατί- συμβόλαιο θανάτου του δημοσιογράφου Κώστα Βαξεβάνη και πώς αποφεύχθηκε εν τέλει η δολοφονία του; 

Γιατί και οι 10 μάρτυρες της υπόθεσης του Δεξαμενόπλοιου Noor 1, του δικαστικού φακέλου που έχει χαρακτηριστεί ως η “μεγαλύτερη γνωστή μεταφορά ηρωίνης στην ιστορία της Ευρώπης”, βρήκαν ο ένας μετά τον άλλο “μυστηριώδη θάνατο”, σε όποιο μήκος και πλάτος της γης και αν μετανάστευσαν;

‘Ολοι ξέρουμε γιατί δεν ασχολείται κανένας δημοσιογράφος με αυτές τις υποθέσεις. Καμία εκπομπή, κανένα τηλεοπτικό κανάλι. ‘Ολοι γνωρίζουμε ότι δεν θα υπάρξει ποτέ μια τέτοια σημαντική εκπομπή στην ελληνική τηλεόραση. Είναι κάτι σαν άγραφος κοινωνικός νόμος, υπογεγραμμένος με αίμα από τους εφοπλιστές καναλάρχες. Το μόνο που μπορούν να επιτρέψουν να υπάρχει, είναι εκπομπές σαν της Αγγελικής Νικολούλη, που ασχολούνται εξ απαλών ονύχων με μικροοικογενειακές υποθέσεις που “δεν ενοχλούν” και τις παρουσιάζουν ως τα μυστήρια του Σέρλοκ Χολμς ή τις απίστευτες υποθέσεις του Ντικ Τρέισι.

Είναι ok, αν τις βλέπετε. Αλλά να ξέρετε τι βλέπετε, όπως και τι θα μπορούσατε να βλέπετε, αν ήσασταν πιο απαιτητικοί ως πολίτες και ως τηλεθεατές.
Από την στιγμή που δεν είστε, αρκεστείτε σ’ αυτό και κοιμηθείτε ήσυχα. Κάποιος γείτονας θα τρελαθεί και αύριο.

Επιθεωρητής Κάλαχαν

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr