ΣΣ

Στράτος Σαραντουλάκης

«Holy Fuck!»

Γιατί οι εντομολόγοι είναι οι πρώτοι κομιστές του μηνύματος του δυστοπικού μέλλοντος που έχει ήδη αρχίσει να καταφτάνει;  Ο μελισσοκόμος Στράτος Σαραντουλάκης, μέσα από το Ορεινό Μέλι παρουσιάζει τα αποτελέσματα των ερευνών που θα πρέπει να μας θορυβήσουν...

hummel 1353423 1920

Η δημοσιογράφος των NYTimes, Μπρουκ Τζάρβις, λαμβάνει ένα email από έναν γνωστό της εντομολόγο, με το ψυχραιμότατο τίτλο στο θέμα «Holy Fuck!» και ένα συνημμένο.Μέσα υπήρχε μια μελέτη του βιολόγου Μπραντ Λίστερ, σύμφωνα με την οποία διαπιστώνονταν τρομακτική μείωση του αριθμού των εντόμων στο προστατευόμενο τροπικό δάσος Λουκίλιο, στο Πουέρτο Ρίκο. Για την ακρίβεια 10 έως 60 φορές λιγότερη βιομάζα αρθρόποδων! Είναι εύκολο να διαβάσετε αυτόν τον αριθμό ως 60% λιγότερο, αλλά στην πραγματικότητα είναι εξήντα φορές λιγότερο! Δηλαδή εκεί που είχε πιάσει 473 χιλιόγραμμα τώρα βρήκε μόλις 8…

Το ακόμα πιο τρομακτικό ήταν ότι η μελέτη του Λίστερ επιβεβαίωνε μια άλλη μελέτη που είχε προκαλέσει έντονη ανησυχία παγκοσμίως λίγο καιρό πριν. Την περίφημη μελέτη του Κρέφελντ. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Θυμάστε πότε ήταν η τελευταία φορά που καθώς κάνατε ποδήλατο «φάγατε» κάποιο έντομο; Ή ότι υπήρχε μια εποχή που κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού, χρειαζόταν να καθαρίζετε το παρμπρίζ του αυτοκινήτου σας, από τα έντομα που έπεφταν επάνω; Που πήγαν λοιπόν όλα αυτά τα έντομα; Την αίσθηση αυτή την είχαν τόσο πολλοί άνθρωποι που οι εντομολόγοι έδωσαν ένα όνομα στο φαινόμενο αυτό. Το ονόμασαν το φαινόμενο του παρμπρίζ. Όμως η ανθρώπινη αίσθηση είναι εντελώς αναξιόπιστη για να βασιστεί πάνω της μια επιστημονική μελέτη. Χρειάζονται στοιχεία.

Το 70% όλων των ειδών του πλανήτη είναι έντομα. Έτσι ποτέ δεν πέρασε απ’ το μυαλό των εντομολόγων του παρελθόντος ότι θα μπορούσαν να εξαφανιστούν. Η καταμέτρηση άλλωστε είναι μια εργασία πολύ αργή, κουραστική και απίστευτα βαρετή. Κι όμως υπήρξαν κάποιοι που το έκαναν…

Το Κρέφελντ βρίσκεται μισή ώρα έξω από το Ντίσελντορφ. Εκεί βρίσκεται η Εντομολογική Ένωση του Κρέφελντ (EVK), η οποία αποτελείται κατά κύριο λόγο από ερασιτέχνες. Βέβαια η επιστήμη της εντομολογίας χρωστάει πάρα πολλά στους ερασιτέχνες, στους φυσιοδίφες και στους χομπίστες. Για παράδειγμα ο συγγραφέας Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ ήταν ένας παθιασμένος εντομολόγος με εξειδίκευση στις μπλε πεταλούδες και οι γνώσεις μας σήμερα γι αυτές οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στις παρατηρήσεις του. Η EVK ιδρύθηκε το 1905. Το κτήριο στο οποίο λειτουργούσε καταστράφηκε μετά το βομβαρδισμό των Βρετανών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όμως τα μέλη της είχαν προλάβει να μεταφέρουν τα πολύτιμα αρχεία που περιείχαν καταχωρήσεις από το 1860 σε μια υπόγεια αποθήκη.

Ο Μάρτιν Σονγκ είναι επιμελητής εκεί από το 1987, όταν αντικατέστησε τον θρυλικό Ζίγκφριντ Σίμορεκ στον οποίο είχε απονεμηθεί επίτιμο διδακτορικό από το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης παρά το γεγονός ότι δεν είχε καταφέρει να μπει στο πανεπιστήμιο. Επί χρόνια χρησιμοποιούσαν πολύ σχολιαστικά και με αυστηρά πρότυπα την παγίδα Μαλαίζ. Μια παγίδα εντόμων που μοιάζει με σκηνή και παγιδεύει τα έντομα σε ένα μπουκάλι που περιέχει αιθανόλη.

Το Κρέφελντ είχε αυτό το οποίο μας έλειπε: Πολυετή σύνολα δεδομένων. Επειδή όμως ήταν αδύνατη η αναγνώριση όλων των εντόμων στα μπουκάλια η ομάδα χρησιμοποίησε μια τυποποιημένη μέθοδο για τη ζύγιση των εντόμων στην αιθανόλη, φέρνοντας στο φως κάτι ακόμα πιο τρομακτικό: Αυτό που χάθηκε! 

Αριστερά Αύγουστος 1994 και δεξιά Αύγουστος 2016. Στην ίδια ακριβώς τοποθεσία, τις ίδιες ακριβώς ημέρες. Παρόμοια κατάσταση και σε άλλες 63 περιοχές στη Γερμανία. Συγκλονιστικά αποτελέσματα: μείωση 75% στη βιομάζα εντόμων μεταξύ 1989 και 2016.

Η έρευνα δημοσιεύεται και οι τίτλοι των ειδησιογραφικών πρακτορείων σε όλο τον κόσμο είναι βαρύγδουποι: «Αρμαγεδδών», «Αποκάλυψη», «Χάος», «Κατάρρευση». Η μείωση του βάρους αυτού του μείγματος έχει τελείως διαφορετικό νόημα από την εξαφάνιση κάποιων ειδών. Δεν έχουμε να κάνουμε απλώς με κάποια είδη υπό εξαφάνιση, αλλά αποδεικνύεται ότι όλα τα έντομα στο σύνολό τους έχουν αποδεκατιστεί τις τελευταίες δεκαετίες. Τα έντομα είναι ζωτικής σημασίας για το οικοσύστημα καθώς επικονιάζουν, αποτελούν τροφή για άλλα ζώα και κατά την αποσύνθεση τους ανακυκλώνουν θρεπτικές ουσίες στο έδαφος. 

Πόσο σοβαρή είναι λοιπόν η κατάσταση; Μπορεί να αντιστραφεί;

Κάποιο μέσο έγραψε ναι «αρκεί να ξανασχεδιαστεί με πιο βιολογικό τρόπο η γεωργία και να γίνονται αυστηρότεροι έλεγχοι στα φυτοφάρμακα». Αρκεί όμως απλά μια στροφή προς τη βιολογική γεωργία για να αναστραφεί η κατάσταση; Όπως μας έδειξε η έρευνα του Λίστερ όχι! Διαπιστώθηκε μείωση ακόμα και σε απομακρυσμένο, προστατευόμενο τροπικό δάσος, όπου δεν υπάρχουν φυτοφάρμακα ή απώλεια ενδιαιτημάτων, δύο καθοριστικούς παράγοντες στην μελέτη του Κρέφελντ.

Η κυριότερη αιτία εκεί ήταν η κλιματική αλλαγή. Τα έντομα των τροπικών δασών είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε θερμοκρασιακές μεταβολές. π.χ. έχει παρατηρηθεί μείωση της γονιμότητας σε σκαθάρια που εκτέθηκαν εργαστηριακά σε υψηλότερες θερμοκρασίες. Δεν αρκεί λοιπόν απλώς μια στροφή προς τη βιολογική γεωργία όταν τα κρουαζιερόπλοια για παράδειγμα, χρησιμοποιούν μαζούτ συμβάλλοντας σημαντικά στην ατμοσφαιρική ρύπανση, ή όταν η ταχύτατα αναπτυσσόμενη βιομηχανία του φοινικέλαιου απαιτεί συνεχώς νέα δάση για αποψίλωση κτλ.

Η εποχή που η οικολογία μπορούσε να σταθεί ως μονοδιάστατο κίνημα, αγνοώντας τα ταξικά ζητήματα έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Ένα σύστημα παραγωγής που σκοπό έχει την κυριαρχία πάνω στη φύση, αντιμετωπίζοντας τη βιόσφαιρα ως κάτι δίχως εγγενή αξία, ως έναν πόρο που πρέπει να αξιοποιηθεί από το κεφάλαιο, θα οδηγούσε αναπόφευκτα στην καταστροφή. Η φύση δεν είναι εμπόρευμα και οποιαδήποτε απόπειρα να θεωρηθεί ως τέτοιο και να ενταχθεί στους νόμους της αυτορυθμιζόμενης αγοράς είναι παράλογη.

Γι αυτό κάθε προσπάθεια σταδιακής και εκ των έσω αναμόρφωσης του σημερινού συστήματος είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Όσο δύσκολο κι αν φαντάζει αυτή τη στιγμή, είναι ώρα για ριζοσπαστικές αλλαγές γιατί όπως έλεγε ο Μπούκτσιν «εάν δεν κάνουμε το αδύνατο, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με το αδιανόητο».

* Το κείμενο αποτελεί thread του λογαριασμού Ορεινό Μέλι στο twitter τον οποίο διαχειρίζεται ο μελισσοκόμος Στράτος Σαραντουλάκης – Διαβάστε περισσότερα κείμενα στην ιστοσελίδα oreinomeli.gr μέσα από την οποία διαθέτει και τα προϊόντα του

Θρήνος στο Ρέθυμνο: Αυτοκτόνησαν σε μια μέρα, ένας 56χρονος επιχειρηματίας και ένας 84χρονος

5860197

Θρήνος στο Ρέθυμνο: Αυτοκτόνησαν σε μια μέρα, ένας 56χρονος επιχειρηματίας και ένας 84χρονος

Τον αυτόχειρα εντόπισαν οι οικείοι του. Λίγες ώρες αργότερα, ένας 84χρονος, έκοψε το νήμα της…

Μυστήριο με την αιτία θανάτου της Χρονοπούλου: «Κανείς δεν μας έχει απαντήσει πώς έπεσε και έσπασε το κεφάλι της» (Video)

χρονοπουλου10

Μυστήριο με την αιτία θανάτου της Χρονοπούλου: «Κανείς δεν μας έχει απαντήσει πώς έπεσε και έσπασε το κεφάλι της» (Video)

«Υπάρχουν πολλά ερωτήματα και σκοτεινά σημεία σε αυτή την υπόθεση - Η ιατροδικαστική έκθεση δεν…

Σκληρή απάντηση από τον Ιάσονα Αποστολόπουλο στον Πύρρο Δήμα: «Τι σημαίνει ξεφτίλα μαμά;»

252295075 10165879121585385 8369428181626529769 n

Σκληρή απάντηση από τον Ιάσονα Αποστολόπουλο στον Πύρρο Δήμα: «Τι σημαίνει ξεφτίλα μαμά;»

Επίθεση στον Πύρρο Δήμα έκανε ο Ιάσονας Αποστολόπουλος σχετικά με τα σχόλια του πρώην αρσιβαρίστα…

Χάρης Δούκας: Δέχεται επίθεση από τον Ζούκοφ, τον Πλεύρη και δεξιά τρολ επειδή είπε… «μπάτσος» – Τι πραγματικά έγινε (video)

Χάρης Δούκας

Χάρης Δούκας: Δέχεται επίθεση από τον Ζούκοφ, τον Πλεύρη και δεξιά τρολ επειδή είπε… «μπάτσος» – Τι πραγματικά έγινε (video)

Μάλιστα θέση στον χορό πήρε και ο Θάνο Πλεύρης - Τι πραγματικά ειπώθηκε από τον…

Πάτρα: «Βρήκε η παλάμη μου εκεί και μαύρισε το χέρι μου», λέει ο 17χρονος που υπέστη ηλεκτροπληξία (Video)

image 3

Πάτρα: «Βρήκε η παλάμη μου εκεί και μαύρισε το χέρι μου», λέει ο 17χρονος που υπέστη ηλεκτροπληξία (Video)

Ένα 24ωρο μετά τα όσα έγιναν στο Λύκειο της Πάτρας, ο 17χρονος φέρνει στο μυαλό του εικόνες, που θα θυμάται για καιρό.