H θωράκιση των πολυκατοικιών-Τα κτίρια σκοτώνουν…. όχι οι σεισμοί

Ο φοβερός σεισμός που χτύπησε αυτές τις μέρες την γειτονική μας χώρα την Τουρκία, μας έδειξε ξεκάθαρα ότι δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε στο ότι οι τελευταίοι αντισεισμικοί κανονισμοί θεωρείται ότι προστατεύουν απόλυτα τα μεγαθήρια που κατασκευάζουμε από τις σεισμικές δυνάμεις. Δυστυχώς τίποτα δε μας εξασφαλίζει από τις άσχημες εκπλήξεις που μας επιφυλάσσει η συνεχής ταραχή του πλανητικού φλοιού της γης.

Κάθε μηχανικός που στα φοιτητικά του χρόνια διδάχτηκε στατική γνωρίζει αρκετά καλά τις επιπτώσεις των σεισμικών δυνάμεων επάνω σε ένα οικοδόμημα. Σήμερα τα συνήθη οικοδομήματα στο αστικό περιβάλλον είναι οι πολυκατοικίες. Δηλαδή κτίρια που έχουν τα διαμερίσματα των κατοίκων τοποθετημένα επάλληλα σε ορόφους δηλαδή το ένα επάνω στο άλλο.

Οι πολυκατοικίες λοιπόν, είναι δομικές κατασκευές αποτελούμενες από κατακόρυφα στοιχεία κατασκευασμένα από σκυρόδεμα με σιδερένιο οπλισμό δηλαδή με κολώνες και με οριζόντια στοιχεία κατασκευασμένα με τον ίδιο τρόπο που ονομάζονται δοκάρια.

Πάνω στο πλέγμα των δοκαριών απλώνονται τα πατώματα που είναι επίπεδες επιφάνειες κατασκευασμένες και αυτές από σκυρόδεμα με σιδερένιο οπλισμό. Οι τοίχοι που διαχωρίζουν τους χώρους των επάλληλων διαμερισμάτων είναι χτισμένοι με τούβλα επενδυμένα με ασβεστοκονίαμα (σοβά). ΄

Αυτή με απλά λόγια είναι η στατική δομή μιας πολυκατοικίας που φυσικά στηρίζεται πάνω σε θεμέλια που είναι κατασκευασμένα με έγχυση οπλισμένου σκυροδέματος, (μπετόν) μέσα σε εκσκαφές που αποτελούν τις βάσεις στήριξης του κτιρίου. Πρέπει να τονιστεί, ότι στην Αθήνα και γενικά στις πόλεις της Ελλάδας ο ισόγειος χώρος των πολυκατοικιών που καλείται πυλωτή και αποτελείται από φέρουσες κολώνες που στηρίζουν τον όγκο της πολυκατοικίας συνήθως είναι το πάρκινγκ για τα αυτοκίνητα των ενοίκων. Η πιλοτή , είναι ουσιαστικά η βάση στήριξης του μπλοκ των περισσότερων πολυκατοικιών στις πόλεις της Ελλάδος.

 

Οι πυλωτές είναι κατασκευασμένες έτσι, ώστε να εξυπηρετούν κυρίως τον λειτουργικό σκοπό του πάρκινγκ ,Αλλά η στατική δομή του τους είναι τέτοια ώστε να αντέχουν ουσιαστικά μόνο τις κατακόρυφες δυνάμεις από το βάρος των 7-8 πατωμάτων που είναι χτισμένα από πάνω τους. Δεν είναι ικανές οι πυλωτές να αντέξουν τις οριζόντιες συνιστώσες των δυνάμεων ενός ισχυρού σεισμού. Μόνο ο «σωλήνας» του κλιμακοστάσιου που φτάνει μέχρι το έδαφος, έχει τη δυνατότητα να δεχτεί και να αντέξει δυνάμεις
οριζόντιες.

Το σύνολο των διαμερισμάτων της πολυκατοικίας με τους τούβλινους τοίχους που γεμίζουν τα κενά μεταξύ των κολόνων, αποτελούν ένα αρκετά συμπαγές δομικό σύνολο,(μπλοκ) που ουσιαστικά στηρίζεται επάνω στα ποδια (κολώνες) της πυλωτής, που έχουν γίνει για να δέχονται και να υποστηρίζουν μόνο τις κάθετες δυνάμεις όταν όλα πάνε καλά και η γη δεν Αγριεύει.

Όταν όμως ξυπνήσει ο εγκέλαδος, και ο σεισμός είναι δυνατός, οι οριζόντιες συνιστώσες των σεισμικών δυνάμεων, σπάζουν σαν σπιρτόξυλα τις κολώνες της πυλωτής και η πολυκατοικία ουσιαστικά καταρρέει(γονατίζει σαν ελάφι πυροβολημένο στο κεφάλι) μέσα στα θεμέλια της. Τα πατώματα πέφτουν το ένα πάνω στο άλλο συμπιέζοντας ανάμεσα ,τους δυστυχείς που δεν πρόλαβαν να φύγουν

Η λύση ενάντια στην καταστροφή, είναι να εμποδίσουμε όσο μπορούμε τις οριζόντιες συνιστώσες των δυνάμεων του σεισμού, να τσακίσουν τις κολώνες της πυλωτής. Και αυτό θα το πετύχουμε μόνο εάν κτίσουμε τοίχους πχ με τσιμεντότουβλα σε αρκετά ζευγάρια κολόνων της πυλωτής κατά τον άξονα των χ και των ψ ώστε να αποφευχθεί η κατάρρευση της πυλωτής και να μη έχουμε το τραγικό αποτέλεσμα που βλέπουμε αυτές τις μέρες στη Τουρκία αλλά ούτε και εκείνο που συνέβη στην Αθήνα το 1999 , ευτυχώς μόνο σε λίγες πολυκατοικίες.

Συμπερασματικά: Αν θέλουμε να αυξήσουμε σημαντικά τις αντοχές των ήδη κτισμένων πολυκατοικιών μας στο σεισμό, πρέπει να θωρακίσουμε τις πυλωτές συνδέοντας(παντρεύοντας) αρκετές από τις κολώνες τους κατά τον άξονα των χ και των ψ με τοίχους πχ. από τσιμεντότουβλα , και αναγκαστικά να μειώσουμε τους χώρους παρκινγκ, ενώ παράλληλα να ελαττώνουμε βαθμιαία, όσο κτίζουμε, ανεβαίνοντας από όροφο σε όροφο τα βάρη των πατωμάτων και τις διατομές των κολόνων. Ώστε έτσι να μειώσουμε την αδράνεια του κτηρίου στις οριζόντιες σεισμικές δυνάμεις, αυξάνοντας παράλληλα και τις στατικές αντοχές της πυλωτής.

Όσο και αν το συμφέρον,(λόγω παρκινγκ) σε συνδυασμό με την άγνοια και την επιπολαιότητα, θα δημιουργήσουν αντιδράσεις, το δράμα της Τουρκίας θα αναγκάσει τους εχέφρονες να υποχωρήσουν από τις στείρες συμφεροντολογικές απαιτήσεις. Ο εγκέλαδος μπορεί όπως είδαμε στην Τουρκία να φερθεί πολύ σκληρά αν δεν τον λάβουμε υπόψη.

*Ο Γιώργος Θ. Μιχαήλ είναι Αρχιτέκτονας-Βιομηχανικός σχεδιαστής