«Γυναικοκτονία»: Η λέξη του 2021

Οι αναγνώστες του εξαιρετικού γλωσσολόγου Νίκου Σαραντάκου ψήφισαν για μία ακόμη φορά τη λέξη που κατά τους ίδιους χαρακτήρισε το έτος που έφυγε.

Σε μια δεύτερη συνεχόμενη χρονιά σημαδεμένη από την πανδημία, και ειδικότερα κάτω από τον αστερισμό των εμβολίων, θα περίμενε κανείς να πρωτεύσει κάποια πανδημική, και ειδικότερα εμβολιακή, λέξη. Κι όμως, φέτος έγινε η μεγάλη έκπληξη. Πρώτη, με τεράστια διαφορά και σπάζοντας όλα τα ρεκόρ, ήρθε μια μη πανδημική λέξη, η γυναικοκτονία! (Προχτές σας είχα καλέσει να μαντέψετε ποια θα είναι η Λέξη της χρονιάς, και λίγοι σχετικά μάντεψαν τη γυναικοκτονία: Συμέλα Ψ., Λάμπρος, Νίκος Κ., Γιώργος Μ., Μίλτος86, Tsikaboum -κερδίζουν αιώνια δόξα και τα ονόματά τους θα γραφτούν με χρυσά γράμματα σε αναμνηστική πλάκα που θα εντοιχιστεί στα γραφεία του ιστολογίου, όταν αποκτήσουμε, στον τρίτο όροφο).

 

Όπως θα δείτε πιο κάτω, η γυναικοκτονία πρώτευσε με χαρακτηριστική άνεση. Πώς να εξηγήσουμε αυτή την προτίμηση; Μήπως μέσα στον πανδημικό ζόφο θελήσαμε να «επιστρέψουμε στην κανονικότητα» και να ψηφίσουμε μια μη πανδημική λέξη, έστω και απαίσια; («Ψηφίζω λέξεις που δεν θέλω να ξανακούσω», είχε αιτιολογήσει την επιλογή της μια φίλη του ιστολογίου).

Ομολογώ πως χάρηκα πολύ για τη νικήτρια λέξη, αφού έχω επανειλημμένα διαξιφιστεί στα σόσιαλ με διαφόρους που επιμένουν ότι η λέξη «δεν υπάρχει» ή ότι… μειώνει τις γυναίκες αφού, τάχα, δεν τις θεωρεί ανθρώπους. Η αλήθεια είναι ότι στη χρονιά που πέρασε είδαμε θεαματική εδραίωση της χρήσης του όρου από μέινστριμ μέσα, οπότε η πρωτιά στην ψηφοφορία έχει βάση αλλά και αξία.

Να σημειωθεί ότι με την πρωτιά της γυναικοκτονίας για τρίτη συνεχή χρονιά έχουμε στην πρώτη θέση έναν μονολεκτικό όρο. Πολύ πίσω, στη δεύτερη θέση είχαμε το εμβόλιο και στην τρίτη θέση τον αρνητή, δηλαδή δυο πανδημικές λέξεις. Στην τέταρτη θέση ήρθε η ψέκα, που δεν είναι βέβαια αμιγώς πανδημικός όρος αλλά με την πανδημία πήρε νέα ώθηση (και, ειδικά ο τύπος «ψέκα» ακουγόταν πολύ λίγο το 2019), πέμπτος ήρθε ο αντιεμβολιαστής, και στην έκτη θέση το ακρώνυμο ΜΕΘ, όλες αυτές σε όχι μεγάλη απόσταση η μία από την άλλη. Στην 7η θέση ένας όρος της πολιτικής επικαιρότητας, πετσωμένος, που δεν φάνηκε βέβαια φέτος, στην 8η το MeToo, στην 9η θέση ο ανεμβολίαστος και στην 10η θέση το κορονοπάρτι. Δηλαδή, οι δύο λέξεις της τριάδας και οι 6 (ή 7, με την ψέκα) λέξεις της πρώτης δεκάδας έχουν άμεση ή έστω στενή σχέση με την πανδημία. Το ίδιο είχαμε και πέρυσι (2 στις 3 και 7 στις 10) αλλά φέτος πρώτευσε μια μη πανδημική λέξη.

Να θυμηθούμε όμως τους νικητές των προηγουμενων διαγωνισμών: πέρυσι ο κορονοϊός, πρόπερσι η κανονικότητα, το 2018 η Συμφωνία των Πρεσπών, το 2017 τα φέικ νιουζ, το 2016 το Μπρέξιτ, το 2015 τα κάπιταλ κοντρόλς, το 2014 ο ΕΝΦΙΑ, το 2013 το σαξές στόρι, το 2012 η επαναδιαπραγμάτευση, το 2011 οι αγανακτισμένοι και το 2010 το μνημόνιο. Το 2009 δεν είχαμε κάνει διαγωνισμό.

Και να δουμε τα στατιστικά του διαγωνισμού, οπως τα ετοιμασε η EuroStaz.

H φετινή ψηφοφορια χαρακτηριστηκε απο πολλα ρεκορ, με πρώτο το ρεκορ συμμετοχης, 3.215 (398 περισσότεροι από τους περυσινούς 2817 και από τις 2367 συμμετοχες του 2018). Μάλιστα, το 2018 είχαμε «εξωθεν βοηθεια», δηλαδή είχα εμφανιστεί στην ΕΡΤ και είχα αναφερθει στην ψηφοφορια, πραγμα που εκτίναξε τις συμμετοχες, ενώ πέρυσι το λοκντάουν είχε βοηθήσει σε αυξημένη συμμετοχή. Αυτές οι τρεις είναι οι καλύτερες επιδόσεις της 12ετίας. Πάνω από 2000 είχαμε 2190 συμμετοχές το 2013 ενω το 2019 είχαμε 2111 ψήφους.

Το φετινό όμως ρεκόρ συμμετοχής ήρθε αναπάντεχα, θα έλεγα. Πράγματι, η φετινή ψηφοφορία πήρε πολύ περίεργη τροπή. Όπως βλέπετε από τους πίνακες, τις πρώτες μέρες είχαμε μέτρια προσέλευση (π.χ. η πρώτη μέρα, που θεωρείται η καλύτερη, ήταν στο 75% της περσινής πρώτης μέρας). Επειδή και οι επισκέψεις στο ιστολόγιο φέτος είναι λιγότερες από πέρυσι, φοβόμουν ότι θα είχαμε φέτος μια μέτρια χρονιά, ίσως και κάτω απο 2000 συμμετοχές. Ωστόσο, με συνεχείς παραινέσεις (αναμνηστικές δόσεις!) στο Φέισμπουκ και στο Τουίτερ, ιδίως το τριήμερο των Χριστουγέννων (παραμονή-ανήμερα-επόμενη), η προσέλευση αυξήθηκε κατακόρυφα και τελικά έσπασε το ρεκόρ με άνεση αλλά και ξεπέρασε τις 3000 ψήφους.