Γιατί το ταπεινό… καρπούζι έγινε σύμβολο της παλαιστινιακής αντίστασης

Στην εβδομηκονταετή διαμάχη ανάμεσα στους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους, ο αγώνας των Παλαιστινίων ενέπνευσε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, λόγω της ωμής βίας, του αποκλεισμού και των παράνομων επικοισμών που συνεχίζει να κάνει το Ισραήλ, έχοντας τη στήριξη του δυτικού κόσμου.

Σε πολλές περιπτώσεις, η ανάγκη των φιλοπαλαιστινιακών οργανώσεων χρειάστηκε να επιστρατεύσουν όλη τους τη φαντασία και τη δημιουργικότητα, προκειμένου να παρακάμψουν τους αφόρητους ισραηλινούς περιορισμούς και να στείλουν το μήνυμα της αντίστασης σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο.

Έτσι, μέσα στον παλαιστινιακό αγώνα γεννήθηκαν σύμβολα που εκ πρώτης όψεως δεν ταυτίζονται με την Παλαιστίνη, όμως κατάφεραν να εκφράσουν την ανάγκη ενός λαού να ζήσει ελεύθερος στη γη των προγόνων του. 

Η Παλαιστίνη βάφτηκε… «καρπουζί»

Τα χρόνια που ακολούθησαν τον Πόλεμο των Έξι ημερών του 1967, ο ισραηλινός στρατός συνήθιζε να συλλαμβάνει και να παρενοχλεί οποιονδήποτε επεδείκνυε την παλαιστινιακή σημαία στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη.

Έτσι, σε απάντηση του αυταρχισμού, αρκετοί Παλαιστίνιοι άρχισαν να κυκλοφορούν στην περιοχή κρατώντας φέτες από καρπούζι σε ένδειξη διαμαρτυρίας, αφού, το συγκεκριμένο φρούτο έχει τα ίδια χρώματα που έχει και η παλαιστινιακή σημαία: κόκκινο, πράσινο, λευκό και μαύρο.

Τον Οκτώβριο του 1993, λίγες μόνο εβδομάδες μετά που το Ισραήλ και η παλαιστινιακή PLO είχαν υπογράψει τη συμφωνία του Όσλο στις ΗΠΑ, οι New York Times έγραψαν ότι νεαροί άνδρες είχαν συλληφθεί από τις ισραηλινές δυνάμεις επειδή εντοπίστηκαν να κρατάνε κομμένα καρπούζια στη Λωρίδα της Γάζας. Σε σημείωμα της εφημερίδας λίγους μήνες μετά τη δημοσίευση, ξεκαθαρίστηκε ότι η εφημερίδα δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει την καταγγελία, αλλά και ότι οι ισραηλινοί κρατικοί αξιωματούχοι που ρωτήθηκαν, δεν ήταν σε θέση να διαψεύσουν ότι είχαν γίνει τέτοιες συλλήψεις.

 

Χαντάλα: Το αγόρι που δε μεγάλωσε ποτέ

Ένα ακόμη δείγμα συμβόλου του παλαιστινιακού αγώνα είναι το σκίτσο του Χαντάλα, ενός μικρού αγοριού που απεικονίζεται σε δεκάδες σκίτσα με την πλάτη γυρισμένη προς τον αναγνώστη, τα χέρια πίσω από την πλάτη, ξυπόλητος και φορώντας χαλασμένα ρούχα. 

Ο δημιουργός του Χαντάλα, Νατζί Αλ Αλί, εξηγεί «Ο Χαντάλα δεν είναι ένα καλοθρεμένο, ευτυχισμένο, ήρεμο, ή χαϊδεμένο παιδί. Είναι ξυπόλητος, όπως τα παιδιά στα στρατόπεδα προσφύγων, και είναι ένα σύμβολο που με προστατεύει από το να κάνω λάθη. Ακόμα κι αν είναι σκληρός, μυρίζει κεχριμπάρι. Τα χέρια του είναι ενωμένα πίσω από την πλάτη του, ως ένδειξη της απόρριψης μιας εποχής που οι λύσεις που μας παρουσιάζονται είναι με τον αμερικανικό τρόπο.»

«Ο Χαντάλα γεννήθηκε δέκα ετών, και πάντα θα είναι δέκα ετών. Σε αυτή την ηλικία, έφυγα από την πατρίδα μου, και όταν επιστρέψει, ο Χαντάλα θα είναι δέκα και μετά θα αρχίσει να μεγαλώνει. Οι νόμοι της φύσης δεν ισχύουν για αυτόν. Αυτός είναι μοναδικός. Τα πράγματα θα γίνουν κανονικά και πάλι, όταν επιστρέψει στην πατρίδα.

Τον παρουσίασα στους φτωχούς και τον ονόμασα Χαντάλα , ως ένα σύμβολο της πικρίας. Στην αρχή, ήταν ένα παιδί από την Παλαιστίνη, αλλά η συνείδησή του αναπτύχθηκε από εθνική σε παγκόσμια και ανθρώπινη. Είναι ένα απλό αλλά δύσκολο παιδί, γι’ αυτό ο κόσμος τον υιοθέτησε και θεώρησε ότι αντιπροσωπεύει τη συνείδηση ​​του».

Μερικά από τα σκίτσα, αλλά και οι «εμφανίσεις» του Χαντάλα στον παλαιστινιακό αγώνα:

Το κλειδί της επιστροφής

Ένα από τα βασικότερα αιτήματα του παλαιστινιακού λαού είναι η αναγνώριση του Δικαιώματος της Επιστροφής (The right of return), δηλαδή της επανεγκατάστασης παλαιστινιακών οικογενειών στα σπίτια και τις ιδιοκτησίες τους που τώρα βρίσκονται εντός του κράτους του Ισραήλ. Πρόκειται επί της της ουσίας για το ίδιο αίτημα των Κύπριων σε ό,τι αφορά την τουρκική κατοχή στο βόρειο τμήμα του νησιού.

Καθώς αυτό το αίτημα είναι θεμελιώδες για τον παλαιστινιακό αγώνα, εδώ και δεκαετίες έχει καθιερωθεί ο συμβολισμός του με τα παλιά, μεγάλα κλειδιά που είχαν πάρει μαζί τους οι παλαιστινιακές οικογένειες που εκτοπίστηκαν από τις εστίες τους, με την ελπίδα μια μέρα να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Έκτοτε, η χρήση του κλειδιού ως συμβόλου του παλαιστινιακού αγώνα είναι μόνιμη.