"Δωράκια" Μέρκελ στον Ερντογάν και πίεση στον Τσίπρα;

Του Γιάννη Παναγιωτόπουλου

Το “μάτι” φαίνεται να κλείνει η Άγκελα Μέρκελ στην Τουρκία με φόντο το προσφυγικό, προσφέροντας σημαντικά ανταλλάγματα προκειμένου η Τουρκία να συγκρατήσει τις προσφυγικές ροές. Μεταξύ αυτών, εκείνο που αναμφίβολα “πονοκεφαλιάζει” περισσότερο την ελληνική πλευρά είναι η πρόταση για ελληνο-τουρκική συνεργασία στη φύλαξη των συνόρων στο Αιγαίο που επανέλαβε χθες Τετάρτη κι ο Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ. Με σημερινή της δήλωση μάλιστα στη Μπούντεστανγκ, η γερμανίδα καγκελάριος επεχείρησε να “φτιάξει κλίμα” εν όψει των πρωτοβουλιών που θα αναλάβει τα επόμενα 24ωρα κι εν όψει της επίσκεψής στην Άγκυρα την Κυριακή. 

«Δεν είναι αποδεκτό η οδός μεταξύ της τουρκικής ακτής και των ελληνικών νησιών, άρα μεταξύ δύο εταίρων στο ΝΑΤΟ, να ελέγχεται αυτή τη στιγμή από τους διακινητές», τόνισε η ‘Αγγελα Μέρκελ λίγο πριν την έναρξη των εργασιών της σημερινής Συνόδου Κορυφής για το προσφυγικό και συμπλήρωσε πως υπάρχει ανάγκη στήριξης της Τουρκίας: “Χωρίς αμφιβολία, ρόλο κλειδί σε αυτή την κατάσταση έχει η Τουρκία, διότι με δύο εκατομμύρια πρόσφυγες σηκώνει αυτή τη στιγμή το κύριο βάρος των προσφυγικών ροών από την Συρία. Οι περισσότεροι πρόσφυγες στην Ευρώπη ταξιδεύουν μέσω Τουρκίας. Δεν θα μπορέσουμε να βάλουμε τάξη στην ροή και να την ανακόψουμε, αν δεν συνεργαστούμε με την Τουρκία. Αυτό περιλαμβάνει ότι θα στηρίξουμε καλύτερα την Τουρκία στην φροντίδα των προσφύγων και στην ανθρωπιστική βοήθεια”, είπε η γερμανίδα καγκελάριος. 

Η Γερμανία θέλει την Τουρκία στη λίστα με τις “ασφαλείς χώρες”

Σύμφωνα με το Reuters, υψηλόβαθμος γερμανός αξιωματούχος είπε πως η Γερμανία θα στηρίξει ευρωπαϊκή πρόταση να συμπεριληφθεί η Τουρκία στη λίστα με τις “ασφαλείς χώρες” των οποίων οι πολίτες έχουν μικρή πιθανότητα να ζητήσουν άσυλο στην Ευρώπη. 

Τί σημαίνει αυτό; Πως η Γερμανία προσβλέπει σε συγκράτηση των προσφυγικών ροών από τη γείτονα χώρα, ροές που εν πολλοίς καταλήγουν στο έδαφός της. Βάζοντας την Τουρκία στη λίστα με τις “ασφαλείς χώρες”, ουσιαστικά λέει στον Ταγίπ Ερντογάν “σε βαφτίζω αυτό που θέλω να γίνεις”. Η Τουρκία χρειάζεται αυτή την αναβάθμιση στο κύρος της τόσο για πολιτικούς λόγους όσο και για εμπορικούς που σχετίζονται με την προώθησή της ως τουριστικό προορισμό. Συνεπώς έχει σοβαρά κίνητρα για να “επαληθεύσει” το “δωράκι” των Γερμανών. 

Δεν είναι αποδεκτό η περιοχή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας να ελέγχεται από διακινητές προσφύγων

Όταν θες πάση θυσία να επιβάλεις μια λύση, μεγενθύνεις το πρόβλημα. Στην προκειμένη περίπτωση, η Μέρκελ θέλει να “δώσει” στον Ερντογάν την κοινή φύλαξη των συνόρων στο Αιγαίο με την Ελλάδα και προς αυτή την κατεύθυνση είπε: “Δεν είναι αποδεκτό η οδός μεταξύ της τουρκικής ακτής και των ελληνικών νησιών, άρα μεταξύ δύο εταίρων στο ΝΑΤΟ, αυτή τη στιγμή να ελέγχεται από τους διακινητές. Για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σχέδιο δράσης το οποίο πρέπει τώρα να συμφωνήσουμε γρήγορα με την Τουρκία”. Υπενθυμίζεται πως από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 η Τουρκία ζητά να λάβει δικαίωμα έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο, επικαλούμενη ανεπάρκεια των ελληνικών Αρχών. 

Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη απαντήσει αρνητικά σε μια τέτοια προοπτική, διά στόματος Νίκου Κοτζιά. Βασικό επιχείρημα της ελληνικής πλευράς είναι πως οι ένοπλες δυνάμεις της κάθε χώρας φυλάσσουν τα σύνορα εναντίον εχθρών κι όχι προσφύγων. Τα πράγματα ωστόσο δεν είναι τόσο απλά. Διότι με το σχέδιο της ΕΕ για το προσφυγικό που προβλέπει επιθετικές ενέργειες εναντίον των διακινητών και τις συνεχείς αναφορές του Αλέξη Τσίπρα στο αυτονόητο, δηλαδή την ανάγκη διεθνοποίησης του προσφυγικού ζητήματος, η Μέρκελ βρίσκει έδαφος να πιέσει την Ελλάδα να δεχτεί τις κοινές περιπολίες με την Τουρκία.

Ένας ακόμα μοχλός πίεσης για το μνημόνιο;

Εν μέσω διαπραγμάτευσης της ελληνικής κυβέρνησης με την τρόϊκα για τα ισοδύναμα, η Άγκελα Μέρκελ θέλει να “κόψει το βήχα” στον Αλέξη Τσίπρα. Διότι αν οι δανειστές ρωτήσουν με κλειστές πόρτες την ελληνική αντιπροσωπεία αν προτιμά το τάδε ή το δέινα ισοδύναμο αντί των κοινών περιπολιών με την Τουρκία στο Αιγαίο, η απάντηση θα είναι αυτονόητη και το ισοδύναμο θα πάει στον κάλαθο των αχρήστων. Επαναλαμβάνουμε πως το επιχείρημα είναι υποθετικό αλλά παραμένει βάσιμο.

Η Μέρκελ πιέζεται στο εσωτερικό της Γερμανίας

Πριν μερικές ημέρες η Άγκελα Μέρκελ είχε πει πως μπροστά στην επιτυχή αντιμετώπιση του προσφυγικού δε σκοπεύει να λάβει υπόψιν το πολιτικό κόστος και την ενδεχόμενη πτώση της δημοτικότητάς της. Σύμφωνα με δημοσκόπηση, σχεδόν το 60% των Γερμανών δεν πιστεύει την Άγκελα Μέρκελ όταν λέει πως “θα τα καταφέρουμε” στο προσφυγικό ενώ έντονες είναι κι οι αντιδράσεις ακόμα και στο εσωτερικό των Χριστιανοδημοκρατών (CDU). 

Τα “δωράκια” προς την Τουρκία ωστόσο δείχνουν πως η Μέρκελ “μάσησε”. Προχτές η Γερμανία ανακοίνωσε πως παρατείνει τους ελέγχους στα σύνορά της και τώρα προχωρά στο “φλερτ” με την Άγκυρα. Η συγκράτηση των προσφυγικών ροών από τη γείτονα και η περαιτέρω πίεση στην Ελλάδα για την εφαρμογή του μνημονίου, θα δώσει πόντους στην καγκελάριο και μπορεί να της επιτρέψει να περάσει και αυτό το σκόπελο.