Γιατί δεν έπεισαν οι Εργατικοί

Και η μάχη για την ψυχή της Αριστεράς (ξανα)ξεκινά. Το αποτέλεσμα των βρετανικών εκλογών δεν είναι απλά αποκαρδιωτικό, είναι καταστροφικό. Ας μην κρυβόμαστε. Και φυσικά ήδη έχουν γίνει οι πρώτες αναλύσεις, οι πρώτες αντεγκλήσεις στο εσωτερικό των Εργατικών, οι πρώτες συζητήσεις για την επόμενη μέρα. Οι γραμμές μάχης έχουν ήδη χαραχτεί στη βάση δύο κυρίαρχων εξηγήσεων για τη συντριπτική ήττα εδώ στη Βρετανία. Η μία μεριά αποδίδει αυτήν στο ότι δεν καταφέραμε να αποφύγουμε να είναι το Brexit το κυρίαρχο διακύβευμα των εκλογών, σε συνδυασμό με τη δαιμονοποίηση του Κόρμπιν. Η άλλη επιμένει ότι η αριστερή στροφή απορρίφθηκε από τον κόσμο, δεν έπεισε, και ότι ο Κόρμπιν είναι διχαστικός και ανίκανος. Ο ίδιος ο Κόρμπιν ήδη δέχεται κριτική, εκτός όλων των άλλων, επειδή δεν παραιτήθηκε αμέσως, αλλά δήλωσε πως θα παραμείνει στην ηγεσία των Εργατικών για μια μεταβατική περίοδο αναστοχασμού ως προς τη μελλοντική γραμμή του κόμματος.

1. Το Brexit και οι «καθαρές» γραμμές. Το Brexit είχε σημαντικό ρόλο στο πώς ψήφισε ο κόσμος. Υπάρχει μεγάλη κόπωση μετά από τριάμισι χρόνια συνεχούς συζήτησης για την έξοδο από την Ε.Ε., αν και πώς θα γίνει, τις επιπτώσεις, το δεύτερο δημοψήφισμα κ.λπ. Η κριτική προς τους Εργατικούς ήταν ότι δεν πήραν ξεκάθαρη θέση. Η θέση όμως ήταν ξεκάθαρη. Απλοϊκή δεν ήταν, με την έννοια ότι προσπάθησε να ενώσει τον κόσμο βάζοντας ένα πλαίσιο για να ξεπεραστεί ο διχασμός του Brexit: καινούργια συμφωνία αποχώρησης χωρίς τις ακρότητες της τωρινής (ουσιαστικά διαχωρισμός του Ηνωμένου Βασιλείου με εσωτερικό σύνορο στην Ιρλανδική Θάλασσα) και θέση του σε δημοψήφισμα μαζί με επιλογή παραμονής. Άλλωστε, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι μια γραμμή «ξεκάθαρης» παραμονής θα αποτύγχανε – η ψήφος των Φιλελεύθερων Δημοκρατών που πήραν αυτή τη θέση κατέρρευσε, ενώ οι Εργατικοί δεν έχασαν καμία έδρα προς αυτούς (έχασαν μία, αλλά πήραν μία). Από ποια δεξαμενή θα αντλούνταν λοιπόν οι ψήφοι; Επίσης, όσες κάνουν αυτήν την εύκολη κριτική ξεχνούν το πλειοψηφικό σύστημα μονοεδρικών του Ηνωμένου Βασίλειου: το δημοψήφισμα ήταν 52-48, αλλά με τεράστια ποσοστά στο Λονδίνο, για παράδειγμα. Ας πούμε ότι στην εκλογική μου περιφέρεια (Βόρειο Γουέστμινστερ) η ψήφος υπέρ της παραμονής ήταν 66%. Οι εργατικοί επικράτησαν στην περιφέρεια με ποσοστό 54%. Και 12% έξτρα να έπαιρναν, καμία αλλαγή δεν θα γινόταν στον εκλογικό χάρτη, αφού για την έδρα αρκεί το 50%+1, και δεν λειτουργεί καμία αναλογική κατανομή εδρών. Τέλος, σχεδόν όλες οι απώλειες των Εργατικών σε έδρες ήταν προς τους Συντηρητικούς, που είχαν πάρει καθαρή γραμμή σκληρής εξόδου (άρα ούτε αυτή ήταν μια πιθανή γραμμή για τους Εργατικούς: οι συντηρητικοί μπορούν να κάνουν συντηρητικές επιλογές πολύ πιο πειστικά από κάθε άλλον που προσπαθεί να τους μοιάσει). Άλλωστε, η γραμμή εξόδου των Συντηρητικών είναι επιφανειακά μόνο ξεκάθαρη: «Να τελειώνουμε με το Brexit». Δεν θα τελειώσουμε με αυτό για πολλά χρόνια ακόμη.

2. Τα μέσα και η δαιμονοποίηση. Ο Κόρμπιν δαιμονοποιήθηκε τρομακτικά από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Αυτό είναι αναμενόμενο για κάθε ηγέτη παράταξης με πρόγραμμα ριζικού μετασχηματισμού – το σύστημα δεν παραδίνεται τόσο εύκολα. Άρα το πρόβλημα αμφιβάλλω ότι ήταν ο ίδιος. Καθεμία στη θέση του θα αντιμετώπιζε αυτήν την επίθεση, η οποία ήταν πολύ αποτελεσματική. Το θέμα εδώ είναι φυσικά ότι ο κόσμος γενικά φαίνεται να προτιμά τα καλλιστεία χαρισματικών ηγετών (που ο Κόρμπιν δεν είναι, ενώ ο Τζόνσον είναι – το να είσαι χαρισματική δεν έχει απαραίτητα θετικό πρόσημο) από την προγραμματική σύγκρουση. Πράγμα που μας φέρνει στο τελευταίο σημείο.

3. Η αριστερή πολιτική. Το πρόγραμμα των Εργατικών ήταν πραγματικά ριζοσπαστικό και αριστερό. Το αποτέλεσμα δείχνει να μην έπεισε τον κόσμο. Όμως φαίνεται επίσης ότι η συζήτηση και η κριτική δεν περιστράφηκαν γύρω από αυτό, όπως θα ήθελαν οι Εργατικοί, αλλά γύρω από τα σημεία παραπάνω. Ίσως λοιπόν το διαφαινόμενο τέλος του Κόρμπιν να μην είναι και το τέλος της πολιτικής στροφής των Εργατικών προς τα αριστερά.

* Ο Αντώνης Τζανακόπουλος είναι αναπληρωτής καθηγητής Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης

Πηγή: Η Αυγή

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr