Το φεστιβάλ που αγαπά τη νεότητα

Είναι η πρώτη φορά έπειτα από έξι συνεχόμενα χρόνια που δεν θα καταφέρω να βρεθώ στον Πύργο Ηλείας για το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους. Και για πρώτη φορά εδώ και 23 χρόνια που διοργανώνεται το φεστιβάλ η πόλη δεν θα γεμίσει με δημιουργικότητα και χαρά, με παιδικές φωνές και νεανικά γέλια που προέρχονται από όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου. Δεδομένων των συνθηκών όλη η κινηματογραφική διαδικασία μεταφέρεται στο διαδίκτυο, χωρίς ωστόσο να χάσει καθόλου από την ουσία και τη μαγεία της. Διαδικτυακά λοιπόν θα πραγματοποιηθούν τόσο τα διαγωνιστικά προγράμματα και τα αφιερώματα όσο και το μεγαλύτερο μέρος των παράλληλων δράσεων (εργαστήρια, σεμινάρια, διαλέξεις). Ας δούμε όμως και τη θετική πλευρά: τη δυνατότητα παρακολούθησής τους σε όλη τη χώρα, (στο online.olympiafestival.gr).

H γιορτή του σινεμά από και για παιδιά που δημιούργησαν το 1997 οι Δημήτρης Σπύρου, Νίκος Θεοδοσίου και Χρήστος Κωνσταντόπουλος έχει αγαπηθεί παγκοσμίως για την τρυφερή αύρα που αποπνέει καθώς θέτει στο επίκεντρό της τα παιδιά. Κάθε χρόνο το φεστιβάλ μετατρέπεται σε μεγάλο κινηματογραφικό σχολείο, με εκατοντάδες παιδιά και νέους να συμμετέχουν στα κινηματογραφικά εργαστήρια και να δημιουργούν ταινίες. Φέτος μάλιστα γιορτάζει και μια σημαντική επέτειο, αυτή των είκοσι χρόνων της Ευρωπαϊκής Συνάντησης Νεανικής Οπτικοακουστικής Δημιουργίας Camera Zizanio.

Ο Χίτλερ, ο Ντάνιελ και τα κορίτσια του Αφγανιστάν

Πιστό στις αρχές του, το διαγωνιστικό τμήμα προβάλλει ταινίες «κόντρα στα στερεότυπα που αναπαράγουν η τηλεόραση και το Χόλιγουντ, που υμνούν τη χαρά της ζωής αλλά δεν φοβούνται να αποκαλύψουν στα παιδιά όλες τις πτυχές της αληθινής ζωής». Στο πλαίσιο αυτό θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε 90 ταινίες –τις οποίες έχει επιλέξει όπως κάθε χρόνο ο Δημήτρης Σπύρου– επαγγελματιών, μεγάλου και μικρού μήκους, μυθοπλασίας, κινούμενων σχεδίων αλλά και ντοκιμαντέρ, προερχόμενες από 47 χώρες. Ενδεικτικά αναφέρουμε το «When Hitler stole pink rabbit» της βραβευμένης με Οσκαρ Γερμανίδας σκηνοθέτριας Καρολίνε Λινκ. Η 9χρονη Αννα, παιδί εβραϊκής οικογένειας, δεν είναι σίγουρη ποιος είναι ο Χίτλερ. Αλλά όταν μια μέρα η οικογένειά της αναγκάζεται να αφήσει τη Γερμανία συνειδητοποιεί ότι ο άντρας που βλέπει στις αφίσες ετοιμάζεται να αλλάξει ολόκληρη την Ευρώπη ξεκινώντας από τον δικό της μικρόκοσμο.

Στις ελληνικές συμμετοχές ο Έλληνας ντοκιμαντερίστας Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος παρουσιάζει την ταινία «Daniel ’16» με ήρωα έναν Γερμανό έφηβο τον οποίο στέλνουν στην Ελλάδα για να εκτίσει την ποινή του σε μια σωφρονιστική κοινότητα ανηλίκων. Σε ένα εγκαταλειμμένο χωριό στις όχθες του Εβρου θα γνωρίσει έναν μικρό πρόσφυγα και θα βιώσει πρωτόγνωρα συναισθήματα. Στα ντοκιμαντέρ της ενότητας «Kids & Doc» ξεχωρίζουμε την «Ορχήστρα από τη χώρα της σιωπής» της Lucia Kasova. Η Zohra είναι η πρώτη ορχήστρα αποτελούμενη αποκλειστικά από γυναίκες στο Αφγανιστάν. Τα κορίτσια ετοιμάζονται να περιοδεύσουν με ένα κοντσέρτο στην Ευρώπη. Με την άφιξή τους κάτι απρόσμενο συμβαίνει και τέσσερα μέλη της ορχήστρας αποφασίζουν να αυτομολήσουν.

Η παιδική δημιουργία κλείνει τα 20 χρόνια

Αγαπημένη στιγμή του φεστιβάλ αποτελούν οι δημιουργίες των μαθητών και νέων από όλο των κόσμο ηλικίας από 6 έως 20 χρόνων, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Συνάντησης Νεανικής Οπτικοακουστικής Δημιουργίας Camera Zizanio, της πιο σημαντικής διοργάνωσης του είδους διεθνώς. Φέτος θα προβάλει 186 ταινίες οι οποίες συμμετέχουν σε τρία διαγωνιστικά τμήματα: Ελληνικό (74), Ευρωπαϊκό (82) –όπου θα προβληθεί το «Shame» της De la Portilla, το κείμενο της οποίας δημοσιεύουμε– από 27 διαφορετικές χώρες και Διεθνές (30) από 17 χώρες.

Οι ταινίες που υποβλήθηκαν φέτος είναι σαφώς λιγότερες καθώς η πανδημία υποχρέωσε τα σχολεία να διακόψουν τη λειτουργία τους και εμπόδισε τις κινηματογραφικές ομάδες να παραγάγουν ταινίες. Παρ’ όλα αυτά υποβλήθηκαν 1.400 ταινίες, πολλές από τις οποίες δημιουργήθηκαν σε συνθήκες lockdown και μεταφέρουν μια ενδιαφέρουσα πλευρά της πανδημίας και των αντιδράσεων των νέων διεθνώς. Οι ταινίες θα κριθούν από κριτικές επιτροπές παιδιών από όλη την Ελλάδα.

Η Camera Zizanio δεν είναι διαγωνισμός, είναι συνάντηση

Ο Καλλιτεχνικός διευθυντής της Camera Zizanio, Νίκος Θεοδοσίου γράφει για την Camera Zizanio

Είκοσι χρόνια είναι µια ζωή. Πώς να την κλείσεις σε λίγες λέξεις; Κι ακόµη περισσότερο όταν δεν πρόκειται για τη ζωή ενός ανθρώπου αλλά για τη µεγαλύτερη γιορτή της νεανικής οπτικοακουστικής δηµιουργίας στον κόσµο. ∆ηλαδή χιλιάδες ζωές που µε µαγικό τρόπο συγκλίνουν όλες µαζί κάθε χρόνο στο ίδιο µέρος. Αυτή είναι η Camera Zizanio. Είναι τα ίδια τα παιδιά πίσω από τις κάµερες. Με τα δύο φεστιβάλ µαζί ο κύκλος ολοκληρώνεται. Eνας κύκλος που γίνεται φλεγόµενος δίσκος, που εκπέµπει ζωή κι ελπίδα.

Βέβαια, αλλιώς σχεδιάζαµε τα εικοστά γενέθλια και αλλιώς η ζωή τα έφερε. Η πανδηµία και οι περιορισµοί της µας εµποδίζουν να οργανώσουµε µια µεγάλη γιορτή µε την παρουσία δεκάδων φίλων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Γιατί η Camera Zizanio δεν είναι φεστιβάλ, δεν είναι διαγωνισµός. Είναι συνάντηση, όπως λέει, όχι τυχαία, ο τίτλος της. Μια συνάντηση που περικλείει όλο το πλέγµα της νεανικής ζωής: την τέχνη, τη µάθηση, τον χορό, το τραγούδι, το ταξίδι, τον έρωτα. Και αυτό κανένα ψηφιακό µέσο, όσο προχωρηµένο κι αν είναι, δεν µπορεί να το υποκαταστήσει. Οµως ο βασικός της κορµός, που είναι οι νεανικές δηµιουργίες, θα είναι εδώ σε ελεύθερη προβολή.

Παράλληλα έχουµε να αντιµετωπίσουµε δύο προκλήσεις: να δώσουµε ζωή σε δυο σύνθετες δράσεις που είναι άµεσα συνδεδεµένες µε τη φυσική παρουσία των νέων. Το Mythos Project, το πολυεθνικό εργαστήριο κινηµατογραφικής δηµιουργίας που φέτος συµπληρώνει δέκα χρόνια. Θα πρέπει να συνδυαστούν µεµονωµένα παιδιά που δεν γνωρίζονται και τα χωρίζουν χιλιάδες χιλιόµετρα για να γυρίσουν ταινίες στις οποίες δεν θα φαίνονται οι «ραφές». Και το «Zizanio Daily News», το πεντάλεπτο ηµερήσιο φιλµάκι µε την αιρετική µατιά των παιδιών στα δρώµενα του φεστιβάλ, το οποίο φέτος θα κυκλοφορήσει σε selfie edition. Λοιπόν γιορτάζουµε τα 20 χρόνια (που είναι παρελθόν) δηµιουργώντας τις προϋποθέσεις για το µέλλον.

Παιδεραστία και παρενόχληση, η ντροπή της εκκλησίας

Γράφει η Paz del Carre de la Portilla, δημιουργός της μικρού μήκους ταινίας «Shame» (Camera Zizanio)

Ο πατέρας µου πέρασε οκτώ χρόνια από την παιδική του ηλικία σε καθολικό σχολείο, από το 1965 έως το 1973. Εκείνη την εποχή γνώρισε κάθε είδους κακοποίηση. Η Ισπανία είναι καθολική χώρα, η εκκλησία έχει πολλή δύναµη αλλά προσπαθεί σκληρά να το αποκρύψει. Τον τελευταίο καιρό ορισµένες εφηµερίδες άρχισαν να αποκαλύπτουν έναν ανησυχητικό αριθµό σκανδάλων παιδεραστίας σε καθολικά σχολεία. Συνήθως µεσολαβούν πολλά χρόνια µέχρι τα θύµατα να αναφέρουν τις κακοποιήσεις που υπέστησαν αλλά τώρα ήρθε η ώρα να µιλήσουν και να βοηθηθούν να ξεπεράσουν τον πόνο που αφήνει κάθε είδους κακοποίηση.

Η ταινία µου «Shame» (Ντροπή) είναι ένας τρόπος να αποκαλυφθεί αυτό που έχει κρυφτεί για πολύ καιρό. Για να φτιάξω αυτή την ταινία µίλησα για το θέµα µε τον πατέρα µου. Μου διηγήθηκε πολλές θλιβερές ιστορίες, είχα υλικό για να φτιάξω µια πολύ µεγάλη ταινία τρόµου, αν και έπρεπε να επιλέξω εκείνες που µπορούσα να απεικονίσω στο µυαλό µου και αυτό ταιριάζει στη διάρκεια του έργου. Οι δηµιουργοί οφείλουν να µεταφέρουν ιστορίες που έχουν σηµασία και να κάνουν τους ανθρώπους να σκέφτονται και να αντιδρούν. Η ταινία µου διηγείται µια πολύ προσωπική ιστορία που ελπίζω να κάνει τους ανθρώπους να δουν τον ρόλο της εκκλησίας στην κοινωνία µας – γενικά ελπίζω να δώσει λίγη δύναµη στα θύµατα που αισθάνονται έτοιµα να µιλήσουν.