Εθνική ομάδα Κωφών: «Επικεντρωνόμαστε στη λύση, όχι στο πρόβλημα!»

«Οταν πέσουν τα φώτα, η ζωή γι’ αυτούς αρχίζει και δυσκολεύει». Ο Γιάννης Δημητρίου είναι ένας ταλαντούχος προπονητής που ακούει κανονικά, όμως κατάφερε να εμπνεύσει, να ενώσει και να οδηγήσει σε μια πολύ μεγάλη επιτυχία την ελληνική Εθνική Κωφών. Στο Πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα που διεξήχθη στην Κρήτη κατάφερε να κατακτήσει την τρίτη θέση, αποκλείοντας μάλιστα στους «8» την αήττητη από το 2011 Τουρκία. Ήταν η πρώτη φορά που η ελληνική ομάδα έφτανε σε ημιτελικό μετά το 1993. Οι διεθνείς κατέθεσαν ψυχή, αλλά ηττήθηκαν από τη Γερμανία. Και επικρατώντας 3-1 της Ιρλανδίας, πανηγύρισαν την τρίτη θέση.

«Κάνουν στην άκρη τους κωφούς ποδοσφαιριστές»

Ο 36χρονος προπονητής, που χρησιμοποίησε τον Νίκο Καζαντζάκη για να εμπνεύσει τους παίκτες του, ξεκίνησε να ασχολείται με ποδόσφαιρο κωφών το 2017, όταν με τον Παναθλητικό Όμιλο πήγε στο Champions League στη Λάρισα και κατέκτησε το Κύπελλο. Στο Μιλάνο πήρε δεύτερο συνεχόμενο Champions League και φέτος, στη διοργάνωση της Αγγλίας, την τρίτη θέση. Κάπου εκεί μπήκε στη ζωή του και η Εθνική Ομάδα, η οποία, ενόψει της πρόκλησης του Euro σε ελληνικό έδαφος, αναζητούσε την κατάλληλη προετοιμασία. Και δικαιώθηκε. Παρότι, σε αντίθεση με αρκετές χώρες, στην Ελλάδα τα πράγματα δεν είναι εύκολα. «Είναι πάρα πολύ δύσκολο, διότι υπάρχουν ταμπού ακόμα δυστυχώς στην Ελλάδα», τονίζει στο Κουτί της Πανδώρας ο Γιάννης Δημητρίου και συνεχίζει: «Σκεφτείτε ότι υπάρχουν πολλά παιδιά, κωφοί ποδοσφαιριστές, οι οποίοι έχουν πραγματικό ταλέντο και δεν το λέω επειδή είμαι προπονητής και τα έχω γνωρίσει καλύτερα τώρα μέσω της Εθνικής. Και παλιότερα, από το ’90 υπήρχαν παίκτες που θα μπορούσαν κάλλιστα να παίζουν Α’ και Β’ Εθνική. Δυστυχώς από τότε, όταν ένας κωφός πήγαινε να δοκιμαστεί σε μια ομάδα, μόλις μάθαιναν το πρόβλημά του τον έκαναν στην άκρη και δεν μπορούσε να συνεχίσει. Το ίδιο δυστυχώς συμβαίνει ακόμα και τώρα. Στο εξωτερικό, επειδή έχω γνωρίσει και παιδιά που παίζουν έξω, διότι η άλλη ομάδα που ήμουν, ο Παναθλητικός όμιλος κωφών που συμμετέχει στο Champions League έχει και παιδιά εκτός Ελλάδος, παίζουν σε υψηλό επίπεδο στη χώρα τους. Κι αυτή είναι μια πολύ μεγάλη διαφορά. Δηλαδή υπάρχει ένας παίκτης που βγήκε πρώτος σκόρερ στο Champions League, ο οποίος παίζει ποδόσφαιρο Β’ και Γ’ Εθνική Δανίας και μάλιστα είχε βγει και πρώτος σκόρερ στην τελευταία. Και είναι κωφός. Εδώ στην Ελλάδα δυστυχώς υπάρχει αυτό το ζήτημα και τα παιδιά αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες στο να μπορέσουν να ανήκουν σε μια ομάδα και καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς να υπάρχουν προπονήσεις, κάθε Σάββατο παιχνίδι, ανεξαρτήτου αποτελέσματος ή συμμετοχής. Αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα».

Ένα μεγάλο μέρος των παιδιών που «κατέβηκαν» στη διοργάνωση της Κρήτης, όλη τη χρονιά πασχίζουν να πάρουν παιχνίδια, να έχουν κανονικές προπονήσεις, να βρουν ομάδα για να καταφέρουν να βρεθούν στο επίπεδο που επιθυμούν. Ο Δημητρίου τονίζει: «Ευτυχώς υπάρχουν κάποια παιδιά που παίζουν σε ομάδες όπως ο Αθλητικός Σύλλογος Κωφών που συμμετέχει στο πρωτάθλημα της Αθήνας. Κάποια παιδιά συμμετέχουν εκεί για να έχουν έναν ρυθμό αγωνιστικό και είναι και δύο-τρία παιδιά, τα οποία βρίσκονται σε ομάδες ερασιτεχνικού επιπέδου. Αλλά, θέλω να πω, υπάρχουν παιδιά τα οποία κάλλιστα θα μπορούσαν να διεκδικήσουν κάτι καλύτερο μέσα από το ποδόσφαιρο. Δυστυχώς είτε οι Έλληνες προπονητές, είτε οι ελληνικές ομάδες, τους κάνουν λίγο στην άκρη. Αυτό πρέπει να το ξεπεράσουμε. Μάλιστα, υπάρχει μια έρευνα, η οποία έχει δημοσιευτεί από επιστημονικό περιοδικό, που διεξήγαγε ένα συγκριτικό τεστ ανάμεσα σε κωφούς αθλητές και επαγγελματίες ποδοσφαιριστές στην Τσεχία, με κάποιες παραμέτρους. Κατέληξαν ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως διαφορά στο σύνολο ενός ποδοσφαιριστή μέσα στο γήπεδο. Μιλάμε για πολύ υψηλό επίπεδο παικτών. Καμία διαφορά. Απλά θέλει υπομονή στο παιχνίδι και στην επικοινωνία. Μάλιστα, ένας υψηλού επιπέδου κωφός αθλητής έχει τρομερή ικανότητα αντίληψης και περιφερειακή όραση. Επειδή δεν ακούει, έχει βελτιώσει πολύ αυτό το κομμάτι».

Το θεατρικό που του άλλαξε τη ζωή

Πώς όμως είναι η προπόνηση και η επικοινωνία για έναν προπονητή που ακούει κανονικά σε μια ομάδα κωφών; «Η αλήθεια είναι ότι τον πρώτο καιρό ήταν πολύ δύσκολο. Είμαι επαγγελματίας προπονητής, δουλεύω σε ομάδες προς το παρόν ερασιτεχνικού επιπέδου, αλλά εύχομαι στο μέλλον επαγγελματικού. Δεν σου κρύβω ότι η πιο ωραία προπόνηση που έχω κάνει ποτέ στην καριέρα μου ήταν με τους κωφούς. Ήταν η πιο ήσυχη προπόνηση. Άκουγες μόνο την μπάλα, ήταν το πιο ωραίο κομμάτι. Και η επικοινωνία όσο περνούσε ο καιρός και τα χρόνια, ειδικά τώρα με την εθνική ομάδα κωφών, βελτιώθηκε. Μάλιστα, τώρα δεν πήρα διερμηνέα. Είχα σκοπό από την αρχή να μην πάρω. Αφενός για να μάθω καλύτερα τη νοηματική και αφετέρου για να δείξω στα παιδιά ότι είμαι ένας από αυτούς. Προσπαθώ για την επικοινωνία και τα παιδιά προσπαθούν αντίστοιχα να με βοηθήσουν. Ξέρετε, οι κωφοί προσπαθούν να βελτιωθούν στο να διαβάσουν τα χείλη, παρακολουθούν πολύ τις εκφράσεις. Την επικοινωνία την κάνουν οι ίδιοι να φαίνεται εύκολη. Κι αυτό είναι ένα κομμάτι το οποίο με διευκόλυνε. Στον αγώνα μέσα βέβαια υπάρχουν δυσκολίες. Αυτό που προσπαθήσαμε πάρα πολύ είναι να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά να έχουν συνεχή, όσο γίνεται, ανά δύο-τρία δευτερόλεπτα οπτική επαφή με τον πάγκο. Γιατί ένα μήνυμα πρέπει να σε βλέπουν για να το μεταφέρεις. Υπάρχουν και κάποια παιδιά βαρήκοα μέσα στην ομάδα, τα οποία πολλές φορές όταν ήταν κοντά στον πάγκο και μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε, μετέφεραν το μήνυμα στην απέναντι πλευρά ή μέσα στο παιχνίδι».

Ο Γιάννης Δημητρίου, ο οποίος είναι επίσης τεχνικός διευθυντής και προπονητής ακαδημιών στον Πανερυθραϊκό, καθώς και τεχνικός διευθυντής ακαδημιών στη Νέα Γενιά Ζηρίδη, θυμάται ένα περιστατικό που του άλλαξε όλη την κοσμοθεωρία, τον έκανε να αντιληφθεί την καθημερινότητα των παιδιών αυτών στον κόσμο μας. «Αυτό που θέλω να πω είναι ότι πριν από χρόνια εγώ, όντας προπονητής στον Πανερυθραϊκό, στη Νέα Ερυθραία στην Αθήνα, είχα έναν ποδοσφαιριστή κωφό. Τον Λευτέρη Μηνά, ο οποίος έπαιζε αριστερό μπακ κανονικά. Τον έβαζα και δεν του έκανα χάρη, ήταν πολύ καλός ποδοσφαιριστής. Τότε με κάλεσε σε μια παράσταση που έκανε το θέατρο κωφών και ήταν ένας ακούων στην χώρα των κωφών. Δεν σου κρύβω ότι αυτή η παράσταση με άλλαξε πάρα πολύ σαν άνθρωπο. Σοκαρίστηκα, για το πώς είναι οι κωφοί στην κοινωνία μας. Δηλαδή έκανα έναν παραλληλισμό, αν πήγαινες εσύ που ακούς κανονικά σε έναν πλανήτη που ζουν μόνο κωφοί, πώς θα ήταν η ζωή σου; Τι δυσκολίες θα αντιμετώπιζες; Αυτό, το λέω και ανατριχιάζω. Εκεί άρχισα να βλέπω αρκετά διαφορετικά τη σχέση μου με αυτούς τους ανθρώπους και όταν μου έγινε η πρόταση να πάω στον κόσμο των κωφών, στο ποδόσφαιρο των κωφών, για να συμμετέχω και στο Champions League με αυτά τα παιδιά, όπου πανηγυρίσαμε και δύο τίτλους, είχα πάντα στο μυαλό μου αυτή τη θεατρική παράσταση. Επειδή δουλεύω και σε σχολείο, στη Νέα Γενιά Ζηρίδη, έχουμε φέρει -γιατί όλα ξεκινάνε από την παιδεία-τα παιδιά σε σχέση με τους κωφούς. Μάλιστα, τους είχα πει ότι αυτή την παράσταση πρέπει να την κάνουν παντού, σε κάθε σχολείο. Γιατί μόνο έτσι μετά από 5-10 χρόνια θα αλλάξει η αντιμετώπιση. Όχι μόνο για το ποδόσφαιρο, γενικότερα. Γιατί αυτά τα παιδιά έχουν διάθεση να δουλέψουν. Σου λένε έχω δυο χέρια, έχω δυο πόδια, έχω δυο μάτια, οκ δεν ακούω, δεν μπορώ να μιλήσω καλά, αλλά μπορώ να δουλέψω. Να κάνω πράγματα. Μην με αποκλείεις από την κοινωνία».

«Να μεταφέρουμε το μήνυμα στην κοινωνία»

Πώς, λοιπόν, η Εθνική Κωφών έφτασε στη διάκριση; Και ποιο είναι το μήνυμα που θέλει να στείλει μέσα από την υπέρβασή της; «Αυτό που είπα και στα παιδιά και το λέω ακόμα και τώρα, είναι δύσκολο βέβαια να το εκτιμήσουμε στην κοινωνία μας: όταν ο Έλληνας ενωθεί, έχει αυτό το χάρισμα. Ξεπερνά κάθε δυσκολία. Πόσω μάλλον όταν έχεις μάλιστα παιδιά τα οποία ήδη έχουν ξεπεράσει μια δυσκολία στη ζωή τους, δεν εγκατέλειψαν την προσπάθεια έχοντας ένα σημαντικό πρόβλημα για κάποιους. Έχουν μάθει να ξεπερνάνε εμπόδια. Αν όλους αυτούς τους ενώσεις τότε μπορεί γίνουν σπουδαία πράγματα. Βέβαια εννοείται ότι χρειάστηκε δουλειά, πολλή δουλειά στο κομμάτι της τακτικής προσέγγισης του κάθε παιχνιδιού, της προετοιμασίας, αντιμετωπίσαμε πολλές δυσκολίες, αλλά στο τέλος ήρθε η ανταμοιβή. Ο στόχος ήταν η οκτάδα για να πάρουμε το εισιτήριο για το παγκόσμιο. Καταφέραμε να κερδίσουμε την Τουρκία στη μάχη των “8”, όπου ήταν το πιο δύσκολο και το πιο ωραίο παιχνίδι που εγώ έχω συμμετάσχει, γιατί η Τουρκία ήταν το μεγάλο φαβορί. Είχε να χάσει από το 2008, 11 χρόνια αήττητη, έχει πάρει παγκόσμιο, Ολυμπιάδα, ευρωπαϊκά, είναι πολύ καλή ομάδα. Καταφέραμε στους “8” να τους νικήσουμε και να πάμε στους “4”. Εντάξει, δεν πήγαμε στον τελικό, αλλά η τρίτη θέση έδωσε μεγάλη χαρά στα παιδιά. Αυτό που ουσιαστικά προσπαθώ να τους πω, καθώς αν θέλεις είμαι ο συνδετικός κρίκος κωφών-ακουόντων μαζί με τους συνεργάτες μου και με κάποιους άλλους ανθρώπους στην κοινωνία και γι’ αυτό προσπαθούμε να προβάλουμε τον αγώνα που κάνουν, είναι να μεταδώσουμε ένα ωραίο μήνυμα με την ευκαιρία της τρίτης θέσης. Ότι πρέπει να μάθουμε να ξεπερνάμε τα εμπόδια και να μην στεκόμαστε στο πρόβλημα, αλλά να επικεντρωνόμαστε στη λύση. Πώς θα γίνω καλύτερος; Έχω αυτό το πρόβλημα, δηλαδή αυτά τα παιδιά έχουν ένα πρόβλημα, δεν έχουν ακοή. Αν μείνουν εκεί, θα κάθονται σπίτι τους και δεν θα κάνουν τίποτα. Από εκεί και πέρα, τι μπορώ να κάνω; Στον αθλητισμό τι μπορώ να κάνω; Πώς μπορώ να ξεπεράσω τα εμπόδια; Αυτό νομίζω είναι το πιο σημαντικό που πρέπει να κρατήσουμε μετά την όλη ιστορία της τρίτης θέσης και να προσπαθήσουμε να μεταφέρουμε και εμείς ένα ωραίο μήνυμα γενικότερα στην κοινωνία μας, γιατί υπάρχει κόσμος που περνάει δύσκολα. Πάντως, όταν ξεκινάς ένα τέτοιο εγχείρημα είναι δύσκολο να το κάνεις μόνος σου. Σε όλη αυτή την προσπάθεια έχω στο πλευρό μου τον άμεσο συνεργάτη μου Γιώργο Γκιόκα, ο οποίος έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο, αλλά και όλο το τιμ που αποτελείται από 10 άτομα. Αναλυτές, φυσικοθεραπευτές, τα πάντα».

Φυσικά, η προσπάθεια δεν σταματά εδώ. «Ο στόχος να πάμε στην Κορέα τον Σεπτέμβριο του 2020 στο Παγκόσμιο, όπου εκεί είναι ένα Μουντιάλ, έχεις να αντιμετωπίσεις ομάδες από άλλες Ηπείρους. Αργεντινή, Βραζιλία, Αμερική. Διαφορετικά τα μεγέθη, διαφορετικό το επίπεδο. Ο στόχος λοιπόν είναι στο παγκόσμιο, να έχουμε μια διάκριση πάλι στην οκτάδα και να πάρουμε την πρόκριση στην Ολυμπιάδα. Τους έχω πει το πλάνο τριετίας, να πανηγυρίσουμε ολυμπιακό μετάλλιο τότε. Με έναν τριετή σχεδιασμό να πάμε και να πανηγυρίσουμε ένα μετάλλιο.»