Επίθεση στη Βιέννη: Η τζιχαντιστική στρατηγική και ο ρόλος που παίζει η κόντρα Ερντογάν-Μακρόν

Βραχυπρόθεσμη κλιμάκωση των επιθέσεων σε πόλεις της Ευρώπης μετά και το τελευταίο χτύπημα στη Βιέννη, «βλέπει» η Μαρίνα Ελευθεριάδου, διδάσκουσα στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.

«Κατά πάσα πιθανότητα θα υπάρχει βραχυπρόθεσμη κλιμάκωση των επιθέσεων, την οποία θα τροφοδοτήσει η “επιτυχία” των επιθέσεων που προηγήθηκαν», είναι η πρώτη εκτίμηση που δίνει η Μαρίνα Ελευθεριάδου η οποία διακρίνει ότι η επίθεση στη Βιέννη έχει πολλά κοινά στοιχεία με τις επιθέσεις που σημειώθηκαν στο Παρίσι, τον Νοέμβριο του 2015 (π.χ. αρκετοί δράστες, χρήση όπλων).

Ο Ερντογάν προετοιμάζεται για θρησκευτικό πόλεμο με την Ευρώπη και ιδού οι ευθύνες της Ε.Ε.
Η ίδια κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για έναν ακόμη λόγο:

«Μάλιστα το γεγονός ότι σε αντίθεση με τις επιθέσεις που προηγήθηκαν, υπήρχαν αρκετοί δράστες στη Βιέννη θα πρέπει να μας ανησυχεί γιατί αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν ενεργοί πυρήνες και σε κάθε περίπτωση αυτού του είδους οι επιθέσεις απαιτούν καλύτερη οργάνωση και τεχνογνωσία».

Το Ισλαμικό Κράτος πίσω από την επίθεση στη Βιέννη;

Άραγε το Ισλαμικό Κράτος βρίσκεται πίσω από την επίθεση; «Τα επιχειρησιακά χαρακτηριστικά της επίθεσης δείχνουν προς την κατεύθυνση του Ισλαμικού Κράτους. Αυτό δεν σημαίνει, ακόμα και αν το Ισλαμικό Κράτος αναλάβει την ευθύνη, ότι το Ισλαμικό Κράτος οργάνωσε την επίθεση. Κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για άτομα που στηρίζουν το Ισλαμικό Κράτος και ενδέχεται να έκαναν την επίθεση στο όνομα του Ισλαμικού Κράτους, αλλά δεν έδρασαν υπό τις εντολές του Ισλαμικού Κράτους» εκτιμά η κα Ελευθεριάδου.

«Κρίνοντας, ωστόσο, από τη χρήση πυροβόλων όπλων, υπάρχει η πιθανότητα οι δράστες να είχαν πολεμήσει στις γραμμές του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και το Ιράκ ή να είχαν αντίστοιχη εμπειρία σε κάποιο άλλο πολεμικό μέτωπο» προσθέτει. «Δεν αποκλείεται, όμως, η γνώση χειρισμού όπλων να οφείλεται στην εμπλοκή τους στο κοινό έγκλημα, αν και η χρήση όπλων στρατιωτικού τύπου, που φαίνεται από τις πρώτες πληροφορίες να χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση, καθιστά το ενδεχόμενο αυτό λιγότερο πιθανό».

Η κόντρα Μακρόν-Ερντογάν και η ισλαμιστική τρομοκρατία

Υπάρχει η αίσθηση ότι η ισλαμιστική τρομοκρατία αναζωπυρώθηκε ξαφνικά λόγω της κόντρας Μακρόν-Ερντογάν. Έχει όμως βάση;

Τι κρύβεται πίσω από τη σύγκρουση Μακρόν-Ερντογάν; Τα «κέρδη», οι κυρώσεις και η σχέση Γαλλίας-Ισλάμ
«Η κόντρα Μακρόν-Ερντογάν δεν ευθύνεται για την αναζωπύρωση της ισλαμιστικής τρομοκρατίας. Θα ήταν ορθότερο να πούμε ότι αμφότερα πυροδοτήθηκαν από τη (επανα)δημοσίευση των σκίτσων του Μωάμεθ. Ωστόσο, ακόμα και τη δημοσίευση των σκίτσων θα πρέπει να την αντιμετωπίσουμε περισσότερο ως αφορμή, παρά ως αιτία, του νέου κύματος ισλαμιστικής τρομοκρατίας» διευκρινίζει η κα Ελευθεριάδου, τονίζοντας ωστόσο περαιτέρω τον ρόλο της δημοσίευσης των σκίτσων στην αναθέρμανση των συζητήσεων στους ισλαμιστικούς κύκλους, όπως καταδεικνύουν και ορισμένοι (ακραίοι) ισλαμιστικοί λογαριασμοί στο Telegram και άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. «Κατάφερε να κινητοποιήσει ριζοσπαστικοποιημένα άτομα που, μετά τη συρρίκνωση του Ισλαμικού Κράτους, αναζητούσαν έναν νέο σκοπό, τρόπον τινά ένα “νέο λάβαρο” για να συνεχίσουν τη δράση τους» συμπληρώνει.

Ο Εμανουέλ Μακρόν θέλει να φανεί, πάντως, και λόγω των επιθέσεων στη Γαλλία, αλλά και εξαιτίας του ρόλου που επιδιώκει να αναλάβει ως ηγέτης της πολιτισμένης ευρωπαϊκής Δύσης, «σταυροφόρος» στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας των τζιχαντιστών. «Θα δίσταζα να χαρακτηρίσω τον Μακρόν “ηγέτη στη σταυροφορία κατά του Ισλαμισμού”. Εξάλλου, ο όρος “σταυροφορία” είναι εξόχως προβληματικός και ο ίδιος ο Μακρόν είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στον τρόπο που περιγράφει την αντίδρασή του (και ευρύτερα την αντίδραση της Γαλλίας) στις επιθέσεις που σημειώθηκαν το προηγούμενο διάστημα, κάνοντας λόγο για σύγκρουση με την ισλαμιστική τρομοκρατία και εν γένει τις ακραίες εξτρεμιστικές ισλαμιστικές ιδέες» μας διορθώνει η κα Ελευθεριάδου.

Πώς μπορεί να αναλυθεί πάντως η στάση που ακολουθεί; «Σε σύνδεση αφενός με την εσωτερική πολιτική της Γαλλίας και αφετέρου με την προσπάθεια της Γαλλίας να αναδειχθεί σε περιφερειακή δύναμη. Ως προς την εσωτερική πολιτική, ο Μακρόν είναι αναγκασμένος να απαντήσει δυναμικά στις επιθέσεις γιατί πλήττεται όχι μόνο η ασφάλεια, αλλά οι θεμελιώδεις αρχές της χώρας. Παράλληλα, ενόψει και των εκλογών του 2022, δεν μπορεί να φανεί διστακτικός και αδύναμος γιατί καραδοκεί η Λεπέν».

Ως προς τη δεύτερη διάσταση, σύμφωνα με την καθηγήτρια, η Γαλλία «εδώ και κάποια χρόνια, αλλά ιδιαίτερα μετά την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ, επιθυμεί να καταστεί η κύρια πολιτική δύναμη της Ευρώπης, εφόσον μάλιστα δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τη Γερμανία στον οικονομικό τομέα. Η ανάληψη ενός πιο ενεργού ρόλου στην Αφρική και πιο πρόσφατα στην Ανατολική Μεσόγειο εντάσσεται σε αυτή τη πολιτική. Η μετατροπή του Μακρόν στη “φωνή” της Ευρώπης θα πρέπει να δοθεί υπό αυτό το πρίσμα, δηλαδή ως τμήμα της ευρύτερης προσπάθειας της Γαλλίας να γίνει ηγετική δύναμη της Ευρώπης».

Πώς πρέπει να απαντήσει η Δύση στις επιθέσεις;

Ποια θα έπρεπε να είναι η απάντηση της Δύσης στις τρομοκρατικές επιθέσεις; Μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να τις αποτρέψει.

«Η απάντηση στην ισλαμιστική τρομοκρατία οφείλει να έχει δύο σκέλη» μας απαντά η κα Ελευθεριάδου: «Το πρώτο αφορά τον ρόλο της αστυνομίας και των υπηρεσιών ασφαλείας στην αντιμετώπιση των τρομοκρατικών επιθέσεων. Αν και συχνά ακούμε για πρόληψη της τρομοκρατίας, στην πραγματικότητα η πρόληψη είναι σχεδόν αδύνατη όταν πρόκειται για επιθέσεις μεμονωμένων δραστών, ακόμα κι όταν αυτοί είναι γνωστοί στις αρχές. Αντίθετα, η πρόληψη είναι περισσότερο εφικτή όταν πρόκειται για επιθέσεις με άνω του ενός δράστες, όπως είχαμε στην περίπτωση της επίθεσης στη Βιέννη γιατί η επικοινωνία μεταξύ τους και η οργάνωση της επίθεσης αφήνει ίχνη».

Απειλές Αλ-Κάιντα κατά Μακρόν: Δικαίωμα κάθε μουσουλμάνου να σκοτώσει όποιον προσβάλλει τον Μωάμεθ
Το δεύτερο και σημαντικότερο σκέλος, σύμφωνα με τη διδάσκουσα στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων, είναι «η αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης και της τρομοκρατίας σε επίπεδο κοινωνίας».

«Στο σημείο αυτό, ο ρόλος της μουσουλμανικής κοινότητας στην Ευρώπη είναι καίριας σημασίας. Η “στρατηγική της πόλωσης” είναι αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής των τζιχαντιστικών ομάδων και η περιχαράκωση (εκούσια ή εξωτερικά επιβεβλημένη) των μουσουλμάνων της Ευρώπης αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση και βία. Μεσοπρόθεσμα θα επιτρέψει την “αστυνόμευση” εντός της κοινότητας και συνεπώς, οι αρχές θα είναι σε θέση να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες που θα τους επιτρέψουν να προλάβουν μελλοντικές επιθέσεις. Μακροπρόθεσμα θα επιτρέψει στην ίδια την κοινότητα να εκριζώνει ακραίες ισλαμιστικές αντιλήψεις και να περιορίζει εκείνους που τις κηρύττουν εν τη γενέσει. Βέβαια, η αρμονικότερη ενσωμάτωση των πληθυσμών, η οποία δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι μια αμφίδρομη διαδικασία, αποτελεί προαπαιτούμενο για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερο το φαινόμενο» εξηγεί.

Τα δύο είδη του «πολιτικού Ισλάμ» και ο Ερντογάν 

Ο Ερντογάν εμφανίζεται «επιθετικά» ως ο απόλυτος ηγέτης του πολιτικού Ισλάμ και προστάτης του κατά των απίστων Χριστιανών. Τι θα μπορούσε να τον συγκρατήσει; «Το πολιτικό Ισλάμ δεν είναι μονοδιάστατο φαινόμενο. Έχει πολλά παρακλάδια, που πολλές φορές μισιούνται θανάσιμα. Ο Ερντογάν εκπροσωπεί το λεγόμενο “πολιτικό Ισλάμ των Αδελφών Μουσουλμάνων” το οποίο έχει περισσότερες διαφορές παρά ομοιότητες με το σαλαφικο-τζιχαντιστικό ισλαμισμό, το οποίο ασπάζονται οι δράστες των επιθέσεων» τονίζει η κα Ελευθεριάδου. «Μάλιστα, οι τελευταίοι θεωρούν τους πρώτους σε κάποιο βαθμό αποστάτες, εν μέρει αλλά όχι αποκλειστικά, επειδή συμμετέχουν στις εκλογές. Είναι λάθος να συγχέουμε τα διαφορετικά είδη πολιτικού Ισλάμ γιατί βγάζουμε λάθος συμπεράσματα και ακολουθούμε λάθος πολιτικές αντιμετώπισης».

Εξίσου λάθος είναι να ερμηνεύουμε την πολιτική του Ερντογάν και της Τουρκίας αποκλειστικά υπό το πρίσμα του πολιτικού Ισλάμ, συνεχίζει η κα Ελευθεριάδου: «Η Τουρκία επιθυμεί να γίνει περιφερειακή δύναμη και, όπως στην περίπτωση της Γαλλίας και του Μακρόν, στο πλαίσιο αυτό επιθυμεί να γίνει η “φωνή” του μουσουλμανικού κόσμου. Συνεπώς, η πρόκληση του Ερντογάν είναι τουλάχιστον εξίσου (αν όχι περισσότερο) πολιτική παρά θρησκευτική και, ως εκ τούτου, πρέπει να αντιμετωπιστεί με (διεθνο)πολιτικά μέσα».

Στη σύγκρουση Μακρόν – Ερντογάν δεν υπάρχουν καλοί, μόνο κακοί

Πάντως η ίδια διακρίνει βραχυπρόθεσμη κλιμάκωση της τρομοκρατίας, παρόλα τα μέτρα κατά του κορονοϊού: «Κατά πάσα πιθανότητα θα υπάρχει βραχυπρόθεσμη κλιμάκωση των επιθέσεων, την οποία θα τροφοδοτήσει η “επιτυχία” των επιθέσεων που προηγήθηκαν» μας λέει. «Μεσοπρόθεσμα, ωστόσο, οι επιθέσεις θα μειωθούν γιατί σταδιακά θα φθαρεί το momentum. Παράλληλα, τα μέτρα για τον κορονοϊό, και κυρίως ο περιορισμός στις μετακινήσεις και τις συγκεντρώσεις, θα στερήσει τους δράστες από πιθανούς στόχους και το ενδεχόμενο η επίθεση να οδηγήσει σε πολλά θύματα».

«Η κόντρα Ερντογάν-Μακρόν λειτουργεί σαν κύμα που πάνω του “σερφάρει” η τζιχαντιστική στρατηγική»
«Αν όντως είναι πυρήνας συνδεόμενος με το ISIS (στην επίθεση στη Βιέννη) τότε η δημοσιότητα της κόντρας Ερντογάν-Μακρόν λειτουργεί σαν κύμα που πάνω του “σερφάρει” η τζιχαντιστική στρατηγική» εκτιμά, από την πλευρά του, ο Σωτήρης Ρούσσος, αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών (ΚΕΜΜΙΣ).

Ο ίδιος ναι μεν διακρίνει ότι «ήδη είχαμε αυξημένη εγρήγορση σε όλες τις αστυνομικές αρχές της Δυτικής Ευρώπης, μετά τη Γαλλία», αναγνωρίζει ωστόσο ότι «είναι δύσκολο να αποτρέψεις κάποιον που έχει αποφασίσει να πεθάνει. Χρειάζεται αποτροπή όταν ετοιμάζεται ιδεολογικά και ψυχολογικά ένας τέτοιος τζιχαντιστής. Η βοήθεια και όχι η περαιτέρω καταστολή των μουσουλμανικών κοινοτήτων είναι αποτελεσματική. Και σαφώς ο τερματισμός της κόντρας Μακρόν-Ερντογάν θα μειώσει το κύμα δημοσιότητας που ευνοεί τις τζιχαντιστικές οργανώσεις».

Πηγή: sputniknews.gr