Επαναστατώντας για την…πισίνα μας!

Αν η ελληνική οικογένεια κυριολεκτούσε, ο κόσμος θα ήταν ομολογουμένως πολύ καλύτερος – ή και χειρότερος. Το πρότυπό της χαρακτηρίζεται από έντονα στοιχεία αλληλεξάρτησης, τα οποία όμως τελικά καταλήγουν σε αντιφάσεις και συγκρούσεις, τόσο για τους γονείς, όσο και για τα παιδιά τους. Αυτή η στάση των γονέων φανερώνει και την καλά κρυμμένη, πίσω από την παχύρρευστη αγάπη τους, τάση εξουσίας που πραγματώνεται επάνω στα παιδιά τους έτσι ώστε να καθιστά την παρουσία τους αναγκαία ακόμα και στην ενήλικη ζωή τους, ενώ αυτά δεν φαίνεται να τους έχουν καμία ανάγκη πλέον.

Στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου «διδάχθηκαν» την περασμένη σεζόν οι Επαναστατικές μέθοδοι για τον καθαρισμό της πισίνας σας. Της πισίνας που χτίσατε παράνομα την εποχή της δόξας για να συμπληρώσει το θέαμα της επίσης παράνομης τρίπατης βίλας σας, προκειμένου να ταυτιστείτε με το αίσθημα της πολυτελούς και ανώτερης ζωής στο βορειότερο άκρο του βορειότερου νησιού της χώρας. Της πισίνας της οποίας το νερό τώρα έχει πρασινίσει στην εκπνοή της μεγάλης ζωής σας, και που τώρα τη σκεπάζετε με μουσαμάδες για να μην φορολογηθεί.

Επειδή μια φορά δεν είναι ποτέ αρκετή, το έργο επανέρχεται στην ίδια σκηνή μετά από μια σύντομη στάση στη Θεσσαλονίκη για είκοσι ακόμη παραστάσεις, προτού ανοίξει τα φτερά του για άλλες διαδρομές. Στο πολυεπίπεδο αυτό έργο της Αλεξάνδρας Κ* ο πρωταγωνιστής πνίγεται κυριολεκτικά από το ίδιο του το σάλιο. Η υπόθεση εκτυλίσσεται γύρω από την πώληση ενός αυθαίρετου εξοχικού, προκειμένου να χτιστεί μια ξενοδοχειακή μονάδα, στην οποία εναντιώνεται ο ιδιοκτήτης του, ο Αντώνης Τάδε, ερχόμενος έτσι σε σύγκρουση με τον γιο και την κόρη του, που προσβλέπουν σε ένα καλύτερο οικονομικό μέλλον με την πώληση του αυθαιρέτου. Τον σατιρικό σχολιασμό του κειμένου έρχεται να εντείνει και ο χαρακτήρας μιας Γερμανίδας φίλης, η οποία αντιπροσωπεύει το απαραίτητο εκείνο στοιχείο του ήρωα-παρατηρητή.

Ο θεατής στο έργο παρακολουθεί μια σύγκρουση του παλαιού με το καινούριο. Το ξεθωριασμένο πλέον μοντέλο του στερεοτυπικού Έλληνα, με τα κακοφορμισμένα χαρακτηριστικά της πονηριάς, του βολέματος και της αδράνειας απέναντι σε κάθε πρόκληση, συντρίβεται πάνω στις ματαιωμένες βεβαιότητες και στην απελπισία της νέας γενιάς που ήρθε για να προσφέρει, ωστόσο η γιορτή έχει ήδη σχολάσει. Και μέσα στην τραγικότητα του Έλληνα πατέρα-αντιπροσώπου της παλιάς γενιάς, ο οποίος συνεχίζει να διαιωνίζει την κατάσταση της ανεπάρκειας, μετατρέποντας την σε εξυπνάδα, το κάδρο έρχεται να συμπληρώσει η τραγικότητα της νέας γενιάς που, ενώ δεν φαίνεται να αποκολλάται και τόσο εύκολα από τον οικογενειακό πυρήνα, αντιτίθεται σε αυτόν.

Με το κείμενο της, η Αλεξάνδρα Κ* προσφέρει για μια ακόμη φορά δυνατά χαστούκια αυτοσυνείδησης και πικρής ειρωνίας, καθώς και άφθονο γέλιο. Εμπνεόμενη από πραγματικά περιστατικά, διαμορφώνει ένα φανταστικό περιβάλλον εντός του οποίου μια ελληνική οικογένεια παλεύει ταυτόχρονα με τον έξω κόσμο που απειλεί να την μεταβάλει συθέμελα, αλλά και με τον ίδιο τον εαυτό της, τον οποίο δεν αντέχει πια. Η ρεαλιστική της γλώσσα κατασκευάζει καθημερινούς ήρωες με γνωστά πάθη και εξομολογητική διάθεση τα οποία, συνδυασμένα με έξυπνο χιούμορ και σουρεαλιστικές εξάρσεις στην πλοκή (ιδίως στο τέλος), συνθέτουν ένα απόλυτο σκηνικό ματαίωσης με τραγικές παρεκτάσεις. Είναι εμφανές πως με τις τελευταίες της εδραιωμένες λογοτεχνικές προσφορές έχει κάνει μόνο την αρχή και πως το μέλλον της στη συγγραφή παντός είδους διαφαίνεται ανθηρό όσο ποτέ.

Τόσο το κείμενο, όσο και η σκηνοθεσία, δεν παίρνουν ξεκάθαρη θέση απέναντι σε αυτή τη σύγκρουση συμφερόντων. Αντιθέτως, αφήνεται ο θεατής να επιλέξει ποιος από όλους έχει δίκιο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι χαρακτήρες αναλύονται σε τέτοιο βαθμό, ώστε η διάκριση καθίσταται δύσκολη: καθένας καταλήγει να τους δικαιολογεί και στη στιγμή να τους αποδομεί. Οι συντελεστές έστησαν κι επέτυχαν μια παράσταση με ουσία, ρυθμό, αμεσότητα και σπιρτάδα, γεγονός ελπιδοφόρο για τη νέα γενιά που ασχολείται με το ελληνικό θέατρο, χαρίζοντας με τον τρόπο αυτό στο κοινό μια σύγχρονη παράσταση με παραδοσιακές καταβολές.

Η σκηνοθεσία του νεοφερμένου και βραβευμένου στο εξωτερικό Σαράντου-Γεωργίου Ζερβουλάκου αποδίδει πιστά το ρεαλισμό του κειμένου. Οι ήρωες του είναι τοποθετημένοι μέσα στο οικείο σκηνικό ενός εξοχικού σπιτιού, το οποίο διαθέτει μόνο τα απαραίτητα ποικίλματα για να μεταφραστεί οπτικά το κείμενο, χαράσσοντας ήχους με αντικείμενα και κινούμενοι γύρω από τη σκηνή με αυτοσχεδιαστική ακρίβεια. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγει τους επιτηδευμένους συμβολισμούς, τις περιττές φανφάρες και τις σκηνοθετικές υπερβολές προς χάριν της πρωτοτυπίας, την οποία δεν επιθυμεί να εκπροσωπήσει σε καμία περίπτωση το έργο ούτως ή άλλως. Κάθε άλλο, λειτουργεί περισσότερο ως το κέντρο προβληματισμού που θα ακολουθεί το θεατή για πολλή ώρα μετά το τέλος της παράστασης.

Σχετικά με τη διανομή, αξίζει να αναφερθεί πως ο Μανώλης Μαυροματάκης, με μια ερμηνεία ευθύβολη και γνώριμη πείθει το κοινό ως επαναστάτης Αντώνης Τάδε, αλλά και στοργικός πατέρας. Η ενοχή του ήρωα του αποτυπώνεται πεντακάθαρα στην κίνηση του σώματός του και στις αποχρώσεις της φωνής του. Οι νέοι ηθοποιοί, Μιχάλης Τιτόπουλος και Ρόζα Προδρόμου, που υποδύονται τα παιδιά του, καθώς και η Eva Maria Sommersberg, η οποία υποδύεται τη Γερμανίδα φίλη, δείχνουν πως έχουν την απαραίτητη άνεση στο χώρο, παρά τις κάπως «δύσκαμπτες» ερμηνείες τους. Σε κάθε περίπτωση γεμίζουν το χώρο με την δυναμική παρουσία τους και το σφρίγος τους, προσανατολίζοντας κι εμπνέοντας με το βλέμμα τους το θεατή.

• «Επαναστατικές μέθοδοι για τον καθαρισμό της πισίνας σας»

• ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ-ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ (-1)

  Πανεπιστημίου 48

  Τηλ.: 210 3305074-210 7234567

  Συγγραφέας: Αλεξάνδρα Κ*

  Σκηνοθέτης: Σαράντος – Γεώργιος Ζερβουλάκος

  Ηθοποιοί: Μανώλης Μαυροματάκης, Μιχάλης Τιτόπουλος, Ρόζα Προδρόμου, Eva Maria

  Sommersberg

  Συντελεστές

• Σκηνικά – Κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη, Σαράντος – Γεώργιος Ζερβουλάκος

• Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής

• Σύμβουλος δραματουργίας: Στέλλα Ράπτη Φωτισμοί:

• Νίκος Βλασόπουλος Video: Νίκος Πάστρας Υπέρτιτλοι: Έλλη Κατσιναβάκη