ΝΜ

Νίκος Μπελαβίλας

Ελληνικό και Λιμάνι Πειραιά: Δύο επενδύσεις τόσο διαφορετικές και τόσο ίδιες

Τι κοινό έχει η επένδυση της Lamda για το Ελληνικό και της COSCO για τον Πειραιά;

EK Elliniko

Είναι έργα μεγάλης κλίμακας, αλλάζουν τη μορφή της Αθήνας και των υποδομών της, επηρεάζουν χιλιάδες ανθρώπους και επιχειρήσεις, έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Αυτά είναι τα αντικειμενικά στοιχεία της ταυτότητας και των δύο grand projects που είναι σε εξέλιξη. Συν το ότι εγκρίθηκαν παραμονές της πτώσης Σαμαρά, πέρασαν από μια μακρά φάση διαπραγμάτευσης από την κυβέρνηση Τσίπρα. Υπεγράφησαν και τα δύο ως προαπαιτούμενα του τρίτου Μνημονίου. Σήμερα επιχειρείται από τους επενδυτές και στον Πειραιά και στο Ελληνικό η αναθεώρηση ή και η ακύρωση των όρων ελέγχου και προστασίας του δημοσίου συμφέροντος που εξασφάλισε ο ΣΥΡΙΖΑ.

Μια τελευταία αλλά όχι ασήμαντη ομοιότητα: Και οι δύο όμιλοι επενδύσεων επιχειρούν να στήσουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα σύστημα περίκλειστων δομών, πόλης στο Ελληνικό, εμπορευματικής ζώνης στον Πειραιά. Κλειστές οικονομίες που θα βγάζουν απευθείας τα κέρδη έξω, όχι στην Αθήνα και τα νότια προάστια αλλά στην Ελβετία, όχι στον Πειραιά και τις εργατικές του συνοικίες αλλά στην Κίνα.

Πού βρίσκονται όμως, αντίστοιχα, οι τεράστιες διαφορές;

Στο μεν Ελληνικό δεν υπάρχουν επί της ουσίας επενδυτές, αλλά ένα εναλλασσόμενο σχήμα εταιρειών, το οποίο δεν έχει παράξει ακόμη μετά από τόσα χρόνια ούτε μία αποξήλωση ενός μέτρου συρματοπλέγματος αξίας ενός ευρώ. Όπως εύστοχα είπε η Ρένα Δούρου την περασμένη Κυριακή, οι Εμίρηδες έφυγαν, οι Κινέζοι έφυγαν, μας έμεινε το Καζίνο. Οι δε εναπομείναντες κατόρθωσαν μέσα σε λίγες εβδομάδες να τινάξουν τον μύθο που με κόπο και χρήμα έστηναν επί χρόνια με δύο όλες και όλες κινήσεις. Αποκαλύφθηκε ότι δεν διαθέτουν τα 5-8 δισ. ευρώ που απαιτεί το έργο και τώρα ψάχνουν στις τράπεζες δανεικά για ξεκίνημα. Εμφανίζοντας το σχέδιο του ουρανοξύστη – καζίνο, ξεσήκωσαν τέτοιο πάρτι στο Διαδίκτυο με την τριτοκοσμική «κιτς» αισθητική που ούτε η πιο γερή επικοινωνιακή μηχανή δεν θα μπορούσε να πετύχει εναντίον τους. Στο Ελληνικό, ο βασιλιάς είναι γυμνός.

Στον Πειραιά όμως, τα πράγματα είναι αλλιώς. Εδώ δεν έχουμε καμία φούσκα της κτηματαγοράς, ούτε εικονικούς επενδυτές. Την επένδυση τρέχει ένας διεθνής κολοσσός κάνοντας τα μεγέθη της κίνησης εμπορευματοκιβωτίων από την Ανατολή προς την Ευρώπη μέσω του λιμενικού μας συγκροτήματος να καλπάζουν. Το λιμάνι έχει σκαρφαλώσει στις πρώτες ευρωπαϊκές θέσεις και έπεται συνέχεια. Αυτή η ανάπτυξη, αν παντρευτεί με τις τοπικές οικονομίες, θα φέρει άνθηση στην παραλιμένια παραγωγική και εμπορική δραστηριότητα. Αν γίνει με περιβαλλοντικούς όρους, ανάλογους με τους ευρωπαϊκούς των μεγάλων λιμανιών, δεν θα καταβροχθίσει τα τμήματα της πόλης που ακουμπούν στους προβλήτες και τις νέες υποδομές.

Σε αυτές τις κατευθύνσεις δόθηκε το βάρος την τετραετία 2015-2019. Κερδήθηκαν εκατοντάδες στρέμματα γης, τα Λιπάσματα, η Κυνόσουρα και άλλα, θέσεις εργασίας, λίγα αλλά σημαντικά ανταποδοτικά έσοδα στους δήμους, δημόσιος έλεγχος των μελετών, της λειτουργίας, της ανάπτυξης, της προστασίας περιβάλλοντος και αρχαιολογικών μνημείων, μείωση μεγεθών και εγκαταστάσεων. Προστέθηκαν όροι στη σύμβαση για την κατοχύρωση των πιο πάνω. Το σχέδιο ήταν χοντρικά: Ναι, θα αναπτυχθεί το λιμάνι, όμως θα αναπτυχθεί μαζί του και η πόλη και οι παραγωγικοί της τομείς, με αμοιβαία οφέλη, στην εργασία, στο περιβάλλον, στον πολιτισμό, στο εμπόριο, στις τοπικές οικονομίες. Πέτυχε σε ένα βαθμό αλλά εκκρεμούν ακόμη πολλά, πάρα πολλά. Η μεγάλη πολιτική καινοτομία που συνέβη σε αυτή τη διαδρομή ήταν η διαμόρφωση ενός ενιαίου συμπαγούς αυτοδιοικητικού μετώπου, στο οποίο πρωτοστάτησε η Αντιπεριφέρεια Πειραιά με τους δημάρχους. Από τον Πειραιά ώς το Πέραμα. Σήμερα μπορεί να μην έχουμε αυτή την πολυτέλεια, του συντονιστικού ρόλου της Περιφέρειας Αττικής, όμως η κληρονομιά που άφησε είναι πολύ βαριά. Εκ των ενόντων, τις τελευταίες εβδομάδες, το μέτωπο ξαναστήθηκε, με τους δύο δημάρχους, Κερατσινίου – Δραπετσώνας, Περάματος, τους εργαζόμενους της ναυπηγοεπισκευής και την πειραϊκή δημοτική μας κίνηση «Πειραιάς για όλους» να πρωτοστατούν. Ο δήμαρχος Πειραιά αναγκάστηκε να ακολουθήσει στα ζητήματα του κεντρικού Πειραιά. Ο συν-υποψήφιός του της Νέας Δημοκρατίας, ο οποίος επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ χάιδευε τους κατοίκους της Πειραϊκής ζητώντας την ακύρωση του έργου της κρουαζιέρας, τώρα έχει εξαφανιστεί.

Στη συνεδρίαση της ΕΣΑΛ που ενέκρινε το νέο master plan του ΟΛΠ, τα δύο κρίσιμα βαριά έργα στο Κερατσίνι με τεράστιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, με ασύλληπτα αρνητικές επιπτώσεις για τη ναυπηγική βιομηχανία, απορρίφθηκαν. Το γιγαντιαίο Mall του Πειραιά, κρυμμένο μέσα στα χιλιάδες σχέδια και σελίδες που ο ΟΛΠ έριξε στο τραπέζι αφού άλλαξε η κυβέρνηση, αποκαλύφθηκε. Τα κυκλοφοριακά στοιχεία επίσης βγήκαν στο φως και τα μεγέθη είναι πολύ επιβαρυντικά για το κεντρικό τμήμα της πόλης. Μετά τον σάλο που προκλήθηκε, η ΕΣΑΛ διαβεβαίωνε ότι δεν θα εγκριθεί. Δεν γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή αν είναι έτσι, αλλά την εξέλιξή του θα την παρακολουθήσουμε στενά τις επόμενες εβδομάδες.

Η COSCO στο επόμενο διάστημα θα επιχειρεί να αναπτύξει το λιμάνι κρατώντας τα πάντα πίσω από τις μάντρες, χωρίς να παίρνει υπόψη την ύπαρξη της πόλης. Δημιουργώντας νησίδες αυτόνομης κινεζικής οικονομίας. Θα προσπαθεί να ανατρέψει τα τμήματα της συμφωνίας με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όσα την εμποδίζουν να το κάνει με λυτά χέρια.

Από την άλλη πλευρά, πολίτες, εργαζόμενοι, κινήσεις, Αυτοδιοίκηση έχουν πολύ δουλειά και συγκρούσεις μπροστά τους.

Ίσως ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία τής, κατά τη γνώμη μου, πετυχημένης και από τα κάτω καμπάνιας των τελευταίων εβδομάδων ήταν ότι έγινε κατορθωτό να διεμβολιστεί η προσπάθεια παλινόρθωσης του ανεξέλεγκτου ρόλου του ΟΛΠ, αυτό που του είχε αποδοθεί από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας του 2014. Αποδείχθηκε ότι είναι δυνατόν! Τούτο συνέβη στον Πειραιά, ενάμιση μήνα μετά τις διπλές εκλογές και τη διπλή ήττα. Για πρώτη φορά αποτινάξαμε από πάνω μας με πολύ αποτελεσματικό τρόπο την τετραετή καραμέλα των Ν.Δ. – ΚΙΝ.ΑΛΛ. «εσείς πουλήσατε το λιμάνι, δεν δικαιούστε να μιλάτε». Και μόνο γι’ αυτή την τελευταία επίσημη λήξη του «πένθους» και των εκτός τόπου και χρόνου ενοχών στελεχών της Αριστεράς, άξιζε τον κόπο. Εδώ είμαστε για τη συνέχεια. Και… το σενάριο του Πειραιά δείχνει προς τα που πρέπει να κινηθούν όσες και όσοι δεν αντέχουν τους ουρανοξύστες «Καρυάτιδες – τρανσφόρμερς» του Ελληνικού.

* Ο Νίκος Μπελαβίλας είναι καθηγητής Πολεοδομίας ΕΜΠ, επικεφαλής του αυτοδιοικητικού σχήματος «Πειραιάς για όλους»

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr

ΣΥΡΙΖΑ: «Οι προκλητικές δηλώσεις του Ερντογάν υπονομεύουν και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις»

mist erdo

ΣΥΡΙΖΑ: «Οι προκλητικές δηλώσεις του Ερντογάν υπονομεύουν και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις»

«Καλούμε την κυβέρνηση, να προβεί άμεσα στις απαραίτητες διπλωματικές ενέργειες απέναντι στη νέα αυτή τουρκική…

Νέα πρόκληση Ερντογάν: Δήλωσε «μετανιωμένος» που η Τουρκία δεν κατέκτησε ολόκληρη την Κύπρο το 1974

8ce56d6d499047e58e6fa1054f091391

Νέα πρόκληση Ερντογάν: Δήλωσε «μετανιωμένος» που η Τουρκία δεν κατέκτησε ολόκληρη την Κύπρο το 1974

«Λάδι στη φωτιά» γύρω από το Κυπριακό έριξε το βράδυ της Δευτέρας (18/3) ο Τούρκος…