Συνήγορος του Πολίτη: Έκθεση για τις παράνομες επαναπροωθήσεις από την Ελλάδα στην Τουρκία

Εμπλοκή ή ευθύνη της Πολιτείας και την επανάληψη «μιας διαχρονικά σταθερής πρακτικής», αυτής των παράνομων επαναπροωθήσεων πολιτών τρίτων χωρών από την Ελλάδα προς την Τουρκία διαπιστώνει ο Συνήγορος του Πολίτη στην ενδιάμεση έκθεση που εξέδωσε σήμερα.

Στην έκθεση η ανεξάρτητη αρχή διαπιστώνει «την επανάληψη μίας διαχρονικά σταθερής πρακτικής, σύμφωνα πάντα με τις καταγγελίες» και την «σταθερή πεποίθηση των καταγγελλόντων, ότι στις καταγγελλόμενες επαναπροωθήσεις υπήρξε εμπλοκή ή ευθύνη της πολιτείας σε επίπεδο επιχειρησιακού σχεδιασμού, υλικοτεχνικής και κτιριακής υποδομής και αυτουργών». Επιπλέον, σημειώνει ότι «η ανταπόκριση των αρμόδιων υπηρεσιών της αστυνομίας στις καταγγελίες πολιτών τρίτων κρατών και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών για παράνομες επαναπροωθήσεις είχε τις περισσότερες φορές τη μορφή τυπικής επιστολής με παρόμοια χαρακτηριστικά».

Το πλήθος των καταγγελιών «σε βάθος χρόνου και με σταθερά επαναλαμβανόμενα χαρακτηριστικά» έχει δημιουργήσει ανησυχία για το επίπεδο προστασίας θεμελιωδών δικαιωμάτων στη χώρα, όπως αναφέρει η έκθεση. Η ανησυχία αυτή πηγάζει τόσο από τις επίμονες καταγγελίες για άμεση εμπλοκή της αστυνομίας, όσο και από την αδυναμία των ελληνικών αρχών να εντοπίσουν κυκλώματα ή ομάδες ιδιωτών που ενδεχομένως ενέχονται σε παράνομες επαναπροωθήσεις.

Η ανεξάρτητη αρχή ζητάει από την Ελληνική Αστυνομία να διατάξει έρευνα για όσες καταγγελίες δεν υπήρξε τυπική έρευνα και να εκπονήσει λεπτομερές ειδικό επιχειρησιακό σχέδιο αφενός για την αποτελεσματική αντιμετώπιση τυχόν ομάδων ιδιωτών που απωθούν ή επαναπροωθούν παρανόμως αλλοδαπούς στην περιοχή του Έβρου, αφετέρου για την αποτελεσματική προστασία όσων εισέρχονται με οποιονδήποτε τρόπο στην Ελλάδα για να αναζητήσουν διεθνή προστασία.

Ταυτόχρονα καλεί την ΕΛΑΣ να εκπονήσει λεπτομερές ειδικό επιχειρησιακό σχέδιο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αφενός τυχόν ομάδων ιδιωτών που απωθούν ή επαναπροωθούν παρανόμως αλλοδαπούς στην περιοχή του Έβρου αφετέρου για την αποτελεσματική προστασία όσων αλλοδαπών εισέρχονται με
οποιονδήποτε τρόπο στην Ελλάδα για να αναζητήσουν διεθνή προστασία, και να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει αντιστοίχως τα στελέχη της.

Η ενδιάμεση έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη για τις καταγγελλόμενες παράνομες επαναπροωθήσεις από την Ελλάδα στην Τουρκία, στην περιοχή του Έβρου, αφορά στα αποτελέσματα της έρευνας που η ανεξάρτητη αρχή διενήργησε αυτεπαγγέλτως από τον Ιούνιο του 2017 μέχρι το τέλος του 2020.

Ο Συνήγορος παρουσιάζει βασικές πτυχές των καταγγελλόμενων περιστατικών καταγράφει τη διαχείρισή τους από τις ελληνικές αρχές και προβαίνει σε προτάσεις, για τη θωράκιση της νομιμότητας, την ενίσχυση της διαφάνειας, και τον πλήρη σεβασμό στις αρχές του κράτους δικαίου. Ωστόσο, διευκρινίζει ότι υπάρχουν «περιορισμένες δυνατότητες ουσιαστικής διερεύνησης από την πλευρά του των καταγγελθέντων περιστατικών». 

Η έκθεση έχει ήδη αποσταλεί στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη και τον αρχηγό της Ελληνικής Αστυνομίας και επισημαίνεται ότι η έρευνα συνεχίζεται.

Επιστολή προς την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων

Πέντε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών απέστειλαν επιστολή προς την Ευρωπαία Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, ζητώντας να αξιολογήσει τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τις διαδικαστικές υποχρεώσεις που επιβάλλει το ενωσιακό δίκαιο σχετικά με την αρχή της μη επαναπροώθησης και την υποχρέωση παροχής πρόσβασης στο άσυλο στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα. Οι οργανώσεις εκφράζουν την ανησυχία τους για την εφαρμογή από τις ελληνικές αρχές στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα των ευρωπαϊκών κεκτημένων και του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

Η επιστολή υπογράφεται από τις οργανώσεις Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, HIAS Ελλάδας, HumanRights360 και Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Δείτε αναλυτικά την έκθεση: