Στη χθεσινή (15/05/2022) εκπομπή του Kontra24 με την Νατάσα Γιάμαλη ήταν φιλοξενούμενοι οι Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο Αλέξης Πατέλης, οικονομικός σύμβουλος του Μητσοτάκη. Μαζί τους ήταν καλεσμένος και ο δημοσιογράφος Σεραφείμ Κοτρώτσος, o οποίος έθεσε ένα πολύ εύλογο (θεωρώ) ερώτημα αναφορικά με την ευαλωτότητα των ελληνικών τραπεζών εξαιτίας της τεράστιας μεγέθυνσης του χαρτοφυλακίου τους με Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ), σε συνδυασμό με τις παγκόσμιες αρνητικές οικονομικές εξελίξεις αλλά και την πολιτική αποσταθεροποίηση του μεγάλου ασθενή της Ευρώπης αυτή τη περίοδο, την Ιταλία. Η ερώτηση τέθηκε στο κλείσιμο της συζήτησης στον κ. Πατέλη, αλλά η απάντηση του ήταν τουλάχιστον ανησυχητική. Ουσιαστικά ήταν στις γραμμές “οι τράπεζες μας είναι θωρακισμένες”. Και δεν μπόρεσα να μην κάνω τη σύνδεση με την αξέχαστη δήλωση Αλογοσκούφη το 2008 ότι “η οικονομία μας είναι θωρακισμένη”…
Τι έχει συμβεί όμως; Σύμφωνα με την Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της ΤτΕ που δημοσιεύτηκε το περασμένο Μάιο, μάθαμε πως η έκθεση των ελληνικών τραπεζών σε ΟΕΔ τον Δεκέμβρη του 2021 είχε εκτοξευτεί στα 28,3δις απ τα επίπεδα των περίπου 16δις που ήταν το 2019. Μιλάμε για αύξηση 12δις σε μόλις 2 χρόνια επί κυβέρνησης Μητσοτάκη ή σε ποσοστιαίους όρους αύξηση μεγαλύτερη του 70%! Το δυστύχημα είναι ότι όμως πως η παραπάνω αύξηση του χαρτοφυλακίου ΟΕΔ των τραπεζών έγινε κατά 85% μέσα στο 2020 όπου τα επιτόκια δανεισμού ήταν κατά μ.ο. στο 1%, αν όχι λίγο χαμηλότερα. Σήμερα, όμως τα επιτόκια είναι στο 3,5%…Και το πιθανότερο είναι πως θα αυξηθούν έτι περαιτέρω.
Η σχέση επιτοκίου-τιμής στα ομόλογα είναι αντιστρόφως ανάλογη. Συνεπώς, η μεγάλη αύξηση των επιτοκίων δανεισμού κ επομένως το εργαλείο που καθορίζει την τιμή του περιουσιακού στοιχείου που ονομάζεται ομόλογο, έχει προξενήσει, σε θεωρητικό επίπεδο τουλάχιστον, τεράστιες ζημιές σε ένα χαρτοφυλάκιο 28δις. Τώρα, για λογιστικούς λόγους, που δεν κρίνεται σκόπιμο να αναλυθούν παραπάνω σ’ αυτό το κείμενο, ένα μέρος αυτού του χαρτοφυλακίου δεν ανατιμολογείται με βάση τα τρέχοντα επιτόκια αγοράς. Το θέμα είναι ότι δεν ξέρουμε πόσο μεγάλο ή μικρό είναι αυτό το μέρος του χαρτοφυλακίου όπου οι ζημιές λογιστικοποιούνται. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι προφανώς μεγαλύτερο απ ότι απ΄ότι ήταν το 2019.
Για να αποκτήσουμε μια τάξη μεγέθους των θεωρητικών ζημιών που θα μπορούσαν να έχουν εγγράψει οι ελληνικές τράπεζες μόνο το πρώτο 6μηνο του 22, όπου τα επιτόκια αυξήθηκαν από περίπου 1,3% τέλος Δεκ. ’21 στο 3,5% σήμερα, αρκεί να χρησιμοποιήσουμε ένα άλλο ποσοτικό εργαλείο που περιγράφεται στην ίδια έκθεση. Στη σελ. 49 σημειώνεται το εξής:
“Χρήζει αναφοράς ότι στο πλαίσιο της διενέργειας ανάλυσης ευαισθησίας για τα εν λόγω χαρτοφυλάκια ομολόγων, μία δυνητική αύξηση των επιτοκίων (interest rates) κατά 1 μονάδα βάσης (μ.β.) στο σύνολο των χαρτοφυλακίων αναμένεται να επιφέρει ζημίες ύψους 33,7 εκατ. ευρώ για το σύνολο των ελληνικών τραπεζών”
Τι μας λέει εδώ η ΤτΕ; Ότι για κάθε 0,01% (1 μ.β.) που αυξάνεται το επιτόκιο αναφοράς, οι τράπεζες θα έχαναν δυνητικά 33,7 εκατ. ευρώ στο υπάρχον χαρτοφυλάκιο τους. Αν κάτσει κανείς και κάνει την αφαίρεση για να δει το εύρος της επιτοκιακής διαφοράς μεταξύ του 3,5% που ισχύει σήμερα και του 1,3% που ίσχυε τον Δεκ. ’21 και πολλαπλασιάσει μετά τις μονάδες βάσης αυτής της διαφοράς με 33,7 εκατ. ευρώ, φτάνει σε ένα ποσό της τάξεως των 7,4δις! Εδώ να επαναλάβω πως μιλάμε για τάξη μεγέθους, καθώς ενώ όπως ανέφερα ήδη παραπάνω, η σχέση μεταξύ επιτοκίου και τιμής είναι αντιστρόφως ανάλογη, δεν είναι γραμμική. Δηλαδή όσο ανεβαίνουν τα επιτόκια τόσο μικραίνει ο ρυθμός μείωσης της τιμής ενός ομολόγου. Αλλά για την ευκολία της συζήτησης ας πούμε πως αυτό είναι το σημερινό επίπεδο ζημιών.
Αυτό οι αγορές το ξέρουν και οι “αγορές” δεν είναι (αποκλειστικά τουλάχιστον στις μέρες μας) προγράμματα σε έναν υπολογιστή, που λειτουργούν με λογιστικούς κανόνες. Είναι άνθρωποι, που αντιλαμβάνονται πως οι ελληνικές τράπεζες έχουν και πάλι μια τεράστια έκθεση σε ομόλογα ενός οικονομικά προβληματικού κράτους (και είμαι επιεικής), που μπορεί να τους προκαλέσει τεράστιες ζημιές. Απλά προσπαθούν να μαντέψουν το δυνητικό ύψος αυτών. Κατά κανόνα, σε περιόδους αναταραχής όπως είναι η σημερινή, δεν λειτουργούν με βάση το καλύτερο δυνατό σενάριο. Το αντίθετο θα έλεγα…Αυτό έχει ήδη αρχίσει να αποτυπώνεται σε μια άλλη αγορά. Την θυμάστε την αγορά των CDS; H αγορά αυτή ουσιαστικά αποτυπώνει την πιθανότητα χρεωκοπίας του εκδότη ενός ομολόγου. Και η πορεία της αγορά των CDS των ελληνικών τραπεζών τους τελευταίους μήνες μας λέει ότι οι πιθανότητες αυτές έχουν αυξηθεί. Ειδικά για μία από τις τέσσερεις συστημικές τράπεζες, έχουν αυξηθεί πολύ και απότομα!
Όλα τα παραπάνω ο κ. Πατέλης τα ξέρει ή τουλάχιστον όφειλε να τα ξέρει. Όταν λοιπόν του τέθηκε η σχετική ερώτηση μου, μέσω του καλού δημοσιογράφου, αναφορικά με την ευαλωτότητα των ελληνικών τραπεζών, εξαιτίας της “πολιτικής Καραμανλή/Αλογοσκούφη” που ακολουθείται “καρμπόν” από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, θα έπρεπε να δώσει αρκετές περισσότερες εξηγήσεις ώστε να καθησυχάσει του φόβους μου αλλά και τους φόβους των αγορών. Αντ’ αυτού, απάντησε με κοινοτοπίες του τύπου “οι τράπεζες είναι πλήρως ανακεφαλαιοποιημένες και εξ’ αυτού απολύτως ασφαλείς”…
Έλα όμως που δεν είναι έτσι! Και δεν το λέω εγώ, ένας κακοπροαίρετος “ζαίος”, όπως θα μπορούσα να κατηγορηθώ από κάποιον κακεντρεχή ιδεολογικό αντίπαλο. Το περιγράφει αναλυτικά η ΤτΕ πάλι στην ίδια έκθεση. Στην σελ. 56 αναφέρεται χαρακτηριστικά:
“Η κεφαλαιακή επάρκεια των ελληνικών τραπεζικών ομίλων υποχώρησε το 2021 έναντι του 2020 κυρίως εξαιτίας των ζημιών που προέκυψαν από την πώληση χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμε-νων δανείων και την εφαρμογή των μεταβατικών διατάξεων του Διεθνούς Προτύπου Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 9 (ΔΠΧΑ 9)…”
Η υποχώρηση αυτή της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών στην επομένη σελίδα ποσοτικοποιείται αναλυτικότερα.
“Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 (Common Equity Tier 1 ratio – CET1 ratio) σε ενοποιημένη βάση μειώθηκε σε 12,6% τον Δεκέμβριο του 2021 από 15% τον Δεκέμβριο του 2020 και ο Συνολικός Δείκτης Κεφαλαίου (Total Cap-ital Ratio – TCR) σε 15,2% από 16,6%, αντίστοιχα. Οι δείκτες αυτοί υπολείπονται σημαντικά του μέσου όρου των πιστωτικών ιδρυμάτων υπό την άμεση εποπτεία της ΕΚΤ στην Τραπεζική Ένωση (δείκτες CET1 15,5% και TCR 19,5% τον Δεκέμβριο του 2021).”
Και συνεχίζει η έκθεση να περιγράφει πως τα εποπτικά Ιδία Κεφάλαια των ελληνικών τραπεζών (που αποτελούν το βασικό πυρήνα του βασικότερου δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας, CET1) μειώθηκαν το Δεκ. ’21 σε σχέση με ένα χρόνο πριν κατά 20,9%! Ένας από του λόγους που περιγράφονται για αυτή την τεράστια και πολύ επικίνδυνη μείωση της αξίας των Ιδίων Κεφαλαίων των τραπεζών, είναι και η “επίπτωση από την αποτίμηση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων στην εύλογη αξία μέσω των λοιπών συνολικών εσόδων (Fair Value Through Other Comprehensive Income – FVTOCI)”. Δηλαδή, αυτό που περιγράφω παραπάνω ως ζημιές από την αποτίμηση της αξίας του ομολογιακού (και όχι μόνο) χαρτοφυλακίου των τραπεζών.
Να υπενθυμίσω εδώ, πως οι ενδεικτικές ζημιές που υπολογίσαμε παραπάνω δεν έχουν ληφθεί ακόμα υπόψη, καθώς η μεγάλη άνοδος των επιτοκίων έχει συντελεστεί μετά τον Δεκ. ’21. Συνεπώς, η επίπτωση της σημερινής κατάστασης δεν έχει αποτυπωθεί ακόμα στα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών. Αλλά είδαμε πως έχει αποτυπωθεί στις αγορές των CDS αυτών…
Εν κατακλείδι, ελπίζω κ εύχομαι στην πραγματικότητα ο κ. Πατέλης και οι συν αυτώ στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, να έχουν αντιληφθεί το μέγεθος του κινδύνου που κατάφεραν για ακόμα μία φόρα να δημιουργήσουν ως Δεξιά διακυβέρνηση και να τον αντιμετωπίσουν όσο είναι δυνατόν καλύτερα. Ελπίζω δηλαδή να μην είναι τόσο αφελής όσο φάνηκε να είναι με την απάντηση που έδωσε στην ερώτηση του κ. Κοτρώτσου.
Την ίδια στιγμή, ελπίζω και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος να αλλάξει τρόπο σκέψης και να αφήσει κατά μέρους το αφελές αφήγημα που διατύπωσε στην εν λόγω εκπομπή, ότι λόγω της διαπραγμάτευσης του το καλοκαίρι του 2018 και της ρύθμισης που πέτυχε για το χρέος, η περίοδος που βιώνουμε σήμερα, η οποία θα επιδεινωθεί στο αμέσως προσεχές διάστημα, θα μας αφήσει αλώβητους γιατί έχουν “κλειδώσει κατά 75%” τα επιτόκια που πληρώνουμε για το υπάρχον χρέος . Όσοι έχουν δεi τη σειρά Game of Thrones ίσως καταλάβουν καλύτερα. Winter is coming…
Υγ. Το link της έκθεση της ΤτΕ στην οποία το παραπάνω αρθρο αναφέρεται μπορει να βρεθεί στα σχόλια
Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr
Facebook
Twitter
Tα σχόλια στο site έχουν απενεργοποιηθεί. Μπορείτε να σχολιάζετε μέσα από την επίσημη σελίδα στο Facebook
Σχόλια
Επικοινωνία
