Εγκύκλιος του Αρείου Πάγου για τη χρήση χειροπέδων στους οφειλέτες στο Δημόσιο

Εγκύκλιο σχετικά με την αυτόφωρη διαδικασία και σύλληψη σε περιπτώσεις αδικημάτων φοροδιαφυγής και οφειλής βεβαιωμένων χρεών, καθώς και τη χρήση χειροπέδων εξέδωσε ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Νίκος Παντελής.

Η εισαγγελική εγκύκλιος εκδόθηκε με αφορμή αναφορά διαμαρτυρίας μιας δικηγόρου για την παραπομπή 80χρονου οφειλέτη που εμφανίστηκε αυτοβούλως στις διωκτικές αρχές για να οδηγηθεί σε αυτόφωρο ή σε ρητή δικάσιμο και παρά τις διαμαρτυρίες δεσμεύθηκε με χειροπέδες.

Με την εγκύκλιό του, την οποία απευθύνει στους εισαγγελείς Εφετών και Πρωτοδικών, τους οικονομικούς εισαγγελείς αλλά και την ΕΛ.ΑΣ. ο κ. Παντελής εφιστά την προσοχή των αρμόδιων αρχών και επισημαίνει καταρχάς ότι τα αστυνομικά όργανα θα πρέπει να χρησιμοποιούν χειροπέδες όταν οι συλληφθέντες είναι ύποπτοι φυγής ή φέρνουν αντίσταση.

Επιπλέον, ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός, αναφέρει πως οι συλλήψεις με τη διαδικασία του αυτοφώρου πρέπει να γίνονται με γνώμονα την προστασία της προσωπικής ελευθερίας και μόνον όταν συντρέχουν σοβαροί λόγοι.

Επικαλούμενος δε τη σχετική νομοθεσία σημειώνει πως η σύλληψη σε περίπτωση αυτοφώρου πρέπει να ερμηνεύεται σε συνάρτηση με το ότι ο κανόνας είναι η προστασία της προσωπικής ελευθερίας (άρθρο 6 του Συντάγματος) και η στέρησή της η εξαίρεση.

Ο κ. Παντελής υπενθυμίζει στις αστυνομικές αρχές πως πρέπει να συμπεριφέρονται με κάθε δυνατή ευγένεια κατά τη σύλληψη, να μεταχειρίζονται βία μόνο όταν υπάρχει ανάγκη και να αποφεύγουν φράσεις που βλάπτουν την τιμή και την υπόληψη του συλληφθέντος.

Σημειώνει ακόμη πως στην πράξη οι οφειλέτες του δημοσίου ειδοποιούνται συχνά από τις διωκτικές αρχές για τις φορολογικές τους εκκρεμότητες και τους παρέχεται εύλογη προθεσμία τακτοποίησης.

Ωστόσο, όπως αναφέρει, για όσους από αυτούς βρίσκονται σε αδυναμία ή οι υποθέσεις τους δεν μπορούν να ρυθμιστούν και εμφανίζονται αυτοβούλως στις αστυνομικές αρχές για να ακολουθηθεί η διαδικασία του αυτοφώρου, είναι προφανές ότι εκλείπουν οι προϋποθέσεις που επιβάλλουν αλλά και δικαιολογούν τη δέσμευσή τους με χειροπέδες.

Ο κ. Παντελής επαναλαμβάνει τις θέσεις παλαιότερης εγκυκλίου του, του 2011, για λελογισμένη χρήση της αυτόφωρης διαδικασίας σε περιπτώσεις ακραίας και προκλητικής φοροδιαφυγής και προσθέτει ότι η αυτόφωρη διαδικασία και καταδίκη στα συγκεκριμένα αδικήματα (φοροδιαφυγή μη καταβολή χρεών προς το δημόσιο) δεν αποτελεί αυτοσκοπό αλλά μέσο για την επίτευξη δημοσιονομικών στόχων της πολιτείας.

Επιπλέον, αναφέρει ότι από την τριετή εφαρμογή του 3943/2011 προκύπτει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις της μη καταβολής βεβαιωμένων χρεών επέρχεται ανάκληση των παραγγελιών αυτόφωρης διαδικασίας. Και αυτό διότι – όπως λέει – οι ειδοποιούμενοι για τις οικονομικές εκκρεμότητες σπεύδουν υπό την απειλή σύλληψης να τακτοποιήσουν την οφειλή. Όπως όμως αναφέρει το πρόβλημα είναι πως την ρύθμιση και καταβολή μιας ή δυο δόσεων οι ίδιοι δεν εξυπηρετούν το χρέος τους και επανέρχονται στο καθεστώς του οφειλέτη του δημοσίου.