Έφυγε ο νομπελίστας συγγραφέας Γκύντερ Γκρας

Ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς συγγραφείς της Γερμανίας έφυγε από τη ζωή σήμερα Δευτέρα, 13 Απριλίου, σε ηλικία 87 ετών. Ο Γκύντερ Γκρας, πασίγνωστος για τις μαχητικές, αριστερές θέσεις του, υπήρξε ίσως ο γνωστότερος στο εξωτερικό Γερμανός λογοτέχνης των τελευταίων δεκαετιών.

Από το 1959, όταν εκδόθηκε το “Τενεκεδένιο ταμπούρλο”, ο Γκρας δε σταμάτησε ποτέ να φέρνει τη χώρα του σε αντιπαράθεση με το ναζιστικό παρελθόν της. “Με ένα και μόνο βιβλίο γέννησε τη μεταπολεμική γερμανική λογοτεχνία”, είχε γράψει το γερμανικό περιοδικό Ντερ Σπίγκελ. Χωρίς τις αδιάκοπες παρεμβάσεις του Γκρας “η Γερμανία θα ήταν μια άλλη Γερμανία” μολονότι ο στοχαστής αυτός “κάποιες φορές μας χτυπούσε στα νεύρα”, πρόσθεσε το περιοδικό.

Μεταξύ των γνωστότερων έργων του, γραμμένων σε μια πλούσια και μολαταύτα σαφή γλώσσα, γεμάτη με φαντασία και ειρωνεία, ήταν “Η γάτα και το ποντίκι”, τα “Σκυλίσια χρόνια”, “Ο Μπουτ, το ψάρι”, η “Συνάντηση στη Βεστφαλία”, ο “Αιώνας μου” και άλλα.

Ο Γκύντερ Γκρας γεννήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 1927 στο Ντάντσιχ, το σημερινό Γκντανσκ της Πολωνίας. Ο πατέρας του ήταν Γερμανός και η μητέρα του προερχόταν από μια σλαβική μειονότητα της Πρωσίας. 

Έζησε την “υποδειγματική γερμανική νεότητα” της γενιάς του και σε ηλικία 11 ετών εντάχθηκε στη χιτλερική νεολαία. Το 1944 έγινε μέλος των Βάφεν Ες-Ες και πολέμησε μέχρι που αιχμαλωτίστηκε, προς το τέλος του πολέμου, από τους Αμερικανούς. Απελευθερώθηκε το 1946. Το παραδέχθηκε ο ίδιος το 2006.
 
Τη δεκαετία του 1950 αποφάσισε να γίνει συγγραφέας ενώ αργότερα τάχθηκε στο πλευρό των αντιφασιστών συγγραφέων της “Ομάδας 47” και το Σοσιαλδημοκράτη πολιτικού Βίλι Μπραντ.

Το 1999 τιμήθηκε με το νόμπελ λογοτεχνίας για τα έργα του.

Τα τελευταία χρόνια είχε ταχθεί ανοιχτά υπέρ του “κοκκινοπράσινου” συνασπισμού μεταξύ των Σοσιαλδημοκρατών του καγκελαρίου Γκέρχαρντ Σρέντερ με τους Πράσινους ενώ είχε επικρίνει σφοδρά και τη “σταυροφορία” τους προέδρου των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους στο Ιράκ.

Το 2012 προκάλεσε σάλο όταν δημοσίευσε ένα ποίημα που επέκρινε το Ισραήλ και το κατηγορούσε ότι “απειλούσε την παγκόσμια ειρήνη”. Οι ισραηλινές αρχές αντέδρασαν χαρακτηρίζοντάς τον “ανεπιθύμητο πρόσωπο” στη χώρα.

Την ίδια χρονιά, ο Γκρας έγραψε άλλο ένα ποίημα που επέκρινε την ευρωπαϊκή πολιτική για τη στάση της απέναντι στην Ελλάδα. Στο “Όνειδος της Ευρώπης” κατηγορούσε τους Ευρωπαίους γιατί καταδίκαζαν στη φτώχεια την Ελλάδα, τη “χώρα που συνέλαβε την ιδέα” της Ευρώπης.

Ο συγγραφέας είχε αποκτήσει τέσσερα παιδιά και ζούσε μόνιμα στο Λύμπεκ, στη βόρεια Γερμανία.