Εδώ «τα θρανία της άνοιξης»!

Τα σχολεία άνοιξαν. Να ευχηθούμε να μείνουν ανοιχτά στην κοινότητα αυτή τη χρονιά. Και να βάλουμε μπροστά την ελεύθερη πτώση του υπάρχοντος κυβερνητικού έργου για να δοκιμάσουμε τις πράξεις μας με την βαρύτητα των λόγων.

Είναι σαφές πως τα σχέδια για την εκπαίδευση των παιδιών στη χώρα μας ταιριάζουν με τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις και με τον διαφορετικό τρόπο που την ονειρεύονται. Θέλουμε σχολεία της συμπερίληψης τα οποία και η πανδημία και ο νεοφιλελευθερισμός και οι ανισότητες τα βάζουν σε κίνδυνο.

Αυτό σημαίνει πως μέσα στις δυσκολίες της περιόδου της πανδημίας, ακόμη κι αν χρειαστεί να είναι ανοιχτά τα σχολεία με προσωπικό ασφαλείας, να έχουμε ανοιχτές βιβλιοθήκες, χώρους τεχνολογίας, συσσίτια για τα παιδιά και παραδοσιακή αλληλογραφία που θα παραλαμβάνουν είτε στο σπίτι ή στο σχολείο.

Να έχουμε έτοιμα τα ραδιόφωνα των παιδιών για να έχουμε τις φωνές που στερούμαστε αυτή την περίοδο της ματαίωσης και της απώλειας της επιθυμίας. Και την εκπαιδευτική τηλεόραση για το μέρος εκείνο των αναλυτικών προγραμμάτων της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που έφερε τις κάμερες στα σχολεία μας για να τις αμφισβητήσουμε.

Στη θέση τους να βάλουμε το σινεμά των παιδικών μας χρόνων και τον κινηματογράφο που τόσο λείπει από τις αναπαραστάσεις της σχολικής ζωής. Ένα παράθυρο στον κόσμο. Μια ταινία των παιδιών τώρα που γίναμε αίφνης εικονολάτρες. Και να πούμε πως ήρθε της αποσχολειοποίησης.

Με τα εργαλεία Freinet που έχουμε τόσα χρόνια αμφισβήτησης του σχολείου να βάλουμε στην πράξη τη θεσμική παιδαγωγική και τη ρύθμιση των σχέσεων από κοντά και από μακριά, αποφασίζοντας οι εκπαιδευτικοί με τα παιδιά τους τι μέρος εκπαίδευσης θέλουμε από κοντά και ποιο από μακριά. Μια εφημερίδα, ένα συλλογικό πλάνο εργασίας, είναι ένα παράδειγμα. Όπως και το να πηγαίνουμε ως ομάδες στο σχολείο. Η συνέλευση, οι ομάδες, τα κτίρια της πόλης, τα μουσεία, οι διαδρομές στα πάρκα, οι χώροι πολιτισμού, οι βιβλιοθήκες και οι χώροι παραγωγής, είναι αυτή η επέκταση του σχολείου σε πιο πολλούς χώρους.

Το σχολείο δεν είναι μόνο ένα κτίριο. Κι αν ακόμη κάτι μένει απ’ αυτό το όριο που θέτει άλλη μια φορά η ιατρική στην παιδαγωγική είναι η σχέση της εκπαίδευσης με την αρχιτεκτονική. Οι νέοι ημι-υπαίθριοι χώροι, έτσι όπως σχεδιάστηκαν στο παρελθόν στα σχολεία, είναι το μοντέλο για την άρδην αλλαγή της ιδρυματικής σχέσης μας με το σχολείο. Όπως και με τη φαινομενολογία στη ζωή μας κάτι περιμένουμε «εκεί έξω». Και μπορεί να μην το βρούμε.

Η εκπαίδευση όμως είναι αυτό το μέσα/ έξω, όπως στο σπήλαιο του Πλάτωνα που ποτέ δεν είναι το εν από τα δυο.

Κλείνοντας, το μάθημα της πανδημίας θα μπορούσε να μην είναι η μετωπική διδασκαλία και οι μονόλογοι της διδασκαλίας μπροστά σε κάμερα. Αλλά όσα είπαμε παραπάνω, με ένα ριζοσπαστικό γνωστικό και συναισθηματικό περιεχόμενο που δε σταματά στην επιστήμη αλλά συνεχίζει με την επιστημολογία, την κριτική φιλοσοφία και την παραγωγή μιας μη υποτακτικής υποκειμενικότητας που διατάσει εκ νέου τις ισορροπίες για τις σχέσεις μέσα/ έξω. Με περιεχόμενο όπως τα όρια της παγκοσμιοποίησης, τη σύγκλιση των ανισοτήτων, την απομάγευση της τεχνολογίας πρώτης αιχμής, την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και την κοινωνική οικονομία του συνεταιριστικού σχολείου.

Το νόημα του σχολείου χρειάζεται να αναδυθεί εκ νέου με τις αδικημένες φωνές του παρελθόντος. Αυτό είναι ιστορία. Καλή σχολική χρονιά. Και να διορθώσουμε και να κρατήσουμε σταθερές τις σχέσεις με τα παιδιά. Οι συνελεύσεις μαζί τους μας κάνουν πιο ίσους.

* Ο Μπάμπης Μπαλτάς είναι δάσκαλος, μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας «Το Σκασιαρχείο» 

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr