Φωτιά έχουν πάρει οι διπλωματικοί δίαυλοι για την κρίση στην Κριμαία, με τις ξένες κυβερνήσεις να βρίσκονται σε συνεχή επαφή, τη Δύση να στηλιτεύει με τους εντονότερους τόνους την ρωσική κατάληψη της χερσονήσου και τη Μόσχα να εμφανίζεται να αψηφά την απειλή κυρώσεων, επιμένοντας στο «δικαίωμά» της για στρατιωτική δράση αν χρειαστεί.
Στις Βρυξέλλες συνέρχεται την Τετάρτη το Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας και τον αντίστοιχο όργανο της Συμμαχίας με την Ουκρανία. Στο Κίεβο μετέβη ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ. Παγώνουν τα περιουσιακά στοιχεία 18 Ουκρανών στην Ευρώπη.
Ρωσία: «Βάση, η συμφωνία της 21 Φεβρουαρίου»
Την Τετάρτη, όπως αναφέρει το Βήμα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ επανέλαβε στην Κάθριν Άστον πως η Μόσχα θεωρεί πως η βάση της λύσης στην Ουκρανία πρέπει να είναι συμφωνία της 21ης Φεβρουαρίου.
Πρόκειται για τη συμφωνία στην οποία είχαν φτάσει ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς και τα κόμματα της ουκρανικής αντιπολίτευσης, με τη διαμεσολάβηση των ΥΠΕΞ Γερμανίας, Γαλλίας και Πολωνίας και προέβλεπε τη διενέργεια προεδρικών εκλογών το Μάιο, επιστροφή στο παλιότερο ουκρανικό Σύνταγμα με μειωμένες προεδρικές αρμοδιότητες και σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας.
Η συμφωνία είχε πέσει ουσιαστικά στο κενό όταν το Κοινοβούλιο ψήφισε την καθαίρεση του προέδρου, ο οποίος και εγκατέλειψε το Κίεβο.
Ο Λαβρόφ, όπως αναφέρει το ρωσικό ΥΠΕΞ, «υπογράμμισε ότι η εξομάλυνση της κατάστασης πρέπει να βασίζεται στις αρχές της συμφωνίας της 21ης Φεβρουαρίου, η οποία προέβλεπε συνταγματικές αλλαγές που θα λαμβάνουν υπόψη τις επιθυμίες όλων των περιοχών της Ουκρανίας».
Tετ α τετ Λαβρόφ-Κέρι στη συνάντηση ΥΠΕΞ Ρωσίας, ΗΠΑ και ευρωπαϊκών χωρών στο Παρίσι
Το ζήτημα της Κριμαίας θα κυριαρχήσει αναπόφευκτα στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ρωσίας, των ΗΠΑ και ευρωπαϊκών χωρών στο Παρίσι σε προγραμματισμένο συνέδριο για το Λίβανο.
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, μαζί με τον βρετανό ομόλογό του, Ουίλιαμ Χέιγκ και τον ουκρανό ΥΠΕΞ, Αντρέι Ντέσιτσα, ξεκίνησαν τη συζήτηση για τα επόμενα βήμα που πρέπει να γίνουν στην Ουκρανία, εν αναμονή της άφιξης του ρώσου ομολόγου τους, Σεργκέι Λαβρόφ.
Ωστόσο, δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο εάν ο Λαβρόφ θα δεχτεί να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον ουκρανό υπουργό Εξωτερικών.
Ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών, ωστόσο, υποσχέθηκε ότι θα γίνει «κάθε δυνατή διπλωματική προσπάθεια» για να φέρουν τη Ρωσία και την Ουκρανία στο ίδιο τραπέζι.
Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, πηγαίνει στην κρίσιμη συνάντηση, επαναλαμβάνοντας τη θέση της Μόσχας ότι βάση της λύσης πρέπει να είναι η συμφωνία της 21ης Φεβρουαρίου.
Πρόκειται για τη συμφωνία στην οποία είχαν φτάσει ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς και τα κόμματα της ουκρανικής αντιπολίτευσης, με τη διαμεσολάβηση των ΥΠΕΞ Γερμανίας, Γαλλίας και Πολωνίας και προέβλεπε τη διενέργεια προεδρικών εκλογών το Μάιο, επιστροφή στο παλιότερο ουκρανικό Σύνταγμα με μειωμένες προεδρικές αρμοδιότητες και σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας.
Η συμφωνία είχε πέσει ουσιαστικά στο κενό όταν το Κοινοβούλιο ψήφισε την καθαίρεση του προέδρου, ο οποίος και εγκατέλειψε το Κίεβο.
Ο Λαβρόφ, όπως αναφέρει το ρωσικό ΥΠΕΞ, «υπογράμμισε ότι η εξομάλυνση της κατάστασης πρέπει να βασίζεται στις αρχές της συμφωνίας της 21ης Φεβρουαρίου, η οποία προέβλεπε συνταγματικές αλλαγές που θα λαμβάνουν υπόψη τις επιθυμίες όλων των περιοχών της Ουκρανίας».
Την ίδια ώρα, η Γερμανία καλεί τη Ρωσία να συμφωνήσει άμεσα για συγκρότηση ομάδας επαφής και τονίζει ότι εάν η Μόσχα στη σημερινή κρίσιμη συνάντηση δεν εμφανιστεί διαλλακτική τότε το Βερολίνο θα ταχθεί υπέρ των κυρώσεων.
Συνομιλία Ομπάμα-Μέρκελ
Αργά την Τρίτη, ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα συνομίλησε τηλεφωνικά για περίπου μία ώρα με την γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ για το ζήτημα της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με την αμερικανική πλευρά, συζητήθηκε ενδεχόμενη διέξοδος με πρόταση για επιστροφή των ρωσικών δυνάμεων μέσα στις ρωσικές βάσεις στην Κριμαία, περιορισμό των ρωσικών δυνάμεων σε 11.000 και την αποστολή διεθνών παρατηρητών που θα διασφαλίζουν την τήρηση των δικαιωμάτων του ρωσόφωνου πληθυσμού στην Κριμαία.
Παράλληλα, αίσθηση προκαλεί τοποθέτηση παρουσιάστριας του ρωσικού RT που λέει απερίφραστα πως «η κατάληψη περιοχής κυρίαρχου κράτους είναι πάντα αδικαιολόγητη, και αυτό που κάνει η Ρωσία είναι λάθος». Η δημοσιογράφος υπογραμμίζει παράλληλα πως «καμία πλευρά δεν καλύπτει αντικειμενικά τα γεγονότα».
Στην Κριμαία απεσταλμένοι του ΟΗΕ και του ΟΑΣΕ
Το πρωί της Τετάρτης επιβεβαιώθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη η άφιξη του απεσταλμένου του ΟΗΕ Ρόμπερτ Σέρι στην Κριμαία. Δεν έχουν δοθεί λεπτομέρειες για το πρόγραμμα της παραμονής του στην χερσόνησο, όπου πάντως αναμένεται να περιοριστεί στη συλλογή των πρώτων στοιχείων για να σχηματίσουν τα Ηνωμένα Έθνη καλύτερη εικόνα γύρω από τα τεκταινόμενα στην περιοχή.
Ο Σέρι βρισκόταν στο Κίεβο από την περασμένη εβδομάδα και είχε προσπαθήσει, ανεπιτυχώς, να φτάσει στην Κριμαία το Σαββατοκύριακο.
Την Τετάρτη επίσης οδεύει προς την Κριμαία και αποστολή άοπλων αξιωματούχων του Οργανισμού για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Η αποστολή γίνεται με αίτημα της Ουκρανίας, ανέφερε ο ΟΑΣΕ, στη βάση του αιτήματος για έκτακτη αποστολή άοπλων παρατηρητών (που δεν απαιτεί τη συνήθη διαδικασία έγκρισης από όλα τα βασικά μέλη του ΟΑΣΕ, ανάμεσα στα οποία βρίσκεται και η Ρωσία).
Συνέρχεται στις Βρυξέλλες και το Συμβούλιο ΝΑΤΟ – Ουκρανίας
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Άντερς Φογκ Ράσμουσεν συνεκάλεσε επίσης για την Τετάρτη το Συμβούλιο NATO-Ουκρανίας, σε επίπεδο πρεσβευτών.
Μετά τη λήξη της συνεδρίασης των μόνιμων αντιπροσώπων των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ, ο Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, ανέφερε ότι η Συμμαχία βρίσκεται σε συνεχή επαφή και διεξάγει συζητήσεις με την ουκρανική μεταβατική κυβέρνηση.
«Παρά τις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας η Ρωσία συνεχίζει να παραβιάζει την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και συνεχίζει να παραβιάζει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει σε διεθνές επίπεδο» δήλωσε, υπογραμμίζοντας ότι οι εξελίξεις αυτές έχουν σοβαρές επιπτώσεις για την ασφάλεια και τη σταθερότητα της ευρωατλαντικής περιοχής.
Απομάκρυνση φιλορώσων στο Ντονέτσκ, κατάληψη ταγμάτων στην Κριμαία
Η ουκρανική αστυνομία ανέφερε ότι ξεκίνησε την απομάκρυνση φιλορώσων διαδηλωτών από το κτίριο που λειτουργεί ως έδρα της κυβέρνησης στο Ντονέτσκ, περιφέρεια βόρεια της Κριμαίας στα σύνορα με τη Ρωσία..
Στην οροφή του κτιρίου, που βρισκόταν υπό κατάληψη από το Σάββατο, υψώθηκε ξανά η ουκρανική σημαία, αντικαθιστώντας τη ρωσική.
Παράλληλα, το Interfax αναφέρει ότι οι φιλορωσικές δυνάμεις κατέλαβαν δύο τάγματα αεράμυνας στην Κριμαία, επικαλούμενο στρατιωτικές πηγές. Σε επικοινωνία του Reuters με το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας, το υπουργείο δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει την αναφορά.
Συνάντηση Λαβρόφ – Αστον
Στην Μαδρίτη, η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Κάθριν Άστον, χαρακτήρισε «χρήσιμη» τη συνάντηση που είχε, την Τρίτη με τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ.
«Είχαμε μια χρήσιμη συζήτηση που διήρκησε περισσότερο από μία ώρα» φέρεται να είπε η Άστον μετά τη λήξη της συνάντησης της με τον Λαβρόφ που έγινε στην κατοικία του Ρώσου πρεσβευτή στη Μαδρίτη.
Αμέσως μετά ο Λαβρόφ συναντήθηκε με τον Ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι ενώ το βράδυ της Τρίτης αναμενόταν να γίνει δεκτός από τον βασιλιά της Ισπανίας Χουάν Κάρλος. Η επίσκεψη του Λαβρόφ στη Μαδρίτη ήταν προγραμματισμένη εδώ και πολλές ημέρες.
Σκληρή γλώσσα Κέρι με δώρο 1 δισ. δολάρια
Σε διπλωματικό επίπεδο, ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Τζον Κέρι κατηγόρησε τη Ρωσία ότι αναζητά «πρόσχημα» για «να μπορέσει να εισβάλει στην Ουκρανία» και την προειδοποίησε ότι κινδυνεύει να απομονωθεί διπλωματικά εάν συνεχίσει αυτήν την πολιτική.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, που μετέφερε κατά την επίσκεψή του στο Κίεβο οικονομική βοήθεια ύψους 1 δισ. δολαρίων καταδίκασε κάθε «επιθετική ενέργεια» της Ρωσίας σε βάρος της Ουκρανίας, υποστηρίζοντας ωστόσο ότι η Ουάσινγκτον δεν επιδιώκει την «αντιπαράθεση» με τη Μόσχα.
Μπλοκάρει η ΕΕ ουκρανικές περιουσίες
Οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε προκαταρκτική συμφωνία για τη δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων 18 Ουκρανών, έπειτα από αίτημα του Κιέβου και αφού η νέα κυβέρνηση της χώρας ανακοίνωσε ότι έχουν υπεξαιρεθεί δισεκατομμύρια δολάρια από τα δημόσια ταμεία της χώρας.
Σε ανάλογες κινήσεις προέβησαν την περασμένη εβδομάδα η Αυστρία, η Ελβετία και το Λιχτενστάιν, ενώ η απόφαση πιθανόν να οριστικοποιηθεί τις προσεχείς εβδομάδες.
Οι αρχές της Αυστρίας έχουν συμπεριλάβει στον δικό τους κατάλογο τους το όνομα του έκπτωτου προέδρου της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ωστόσο δεν έχει γίνει ακόμα σαφές εάν θα παγώσουν τα περιουσιακά του στοιχεία και στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ.
Εκτόξευση πυραύλου από τη Μόσχα
Με δοκιμή διηπειρωτικού πυραύλου έδωσε η Ρωσία συνέχεια στη σκληρή γραμμή του Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος σε συνέντευξή του άφησε πάνω στο τραπέζι της διπλωματικής σκακιέρας τη χρήση στρατιωτικής βίας «ως τελευταία επιλογή».
Λίγες μόνο ώρες μετά τη συνέντευξη του Ρώσου προέδρου για τις εξελίξεις στην Ουκρανία, η Μόσχα ανακοίνωσε ότι πραγματοποίησε επιτυχημένη δοκιμαστική εκτόξευση διηπειρωτικού πυραύλου RS-12M Topol από τη βάση Καπούστιν Γιαρ, στην περιοχή Αστραχάν της νότιας Ρωσίας, περίπου 450χλμ. ανατολικά των συνόρων της Ουκρανίας. Ο εικονικός στόχος βρισκόταν στο Καζακστάν, στενός σύμμαχος της Ρωσίας μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Πρόκειται για μετεξέλιξη των παλαιών σοβιετικών διηπειρωτικών πυραύλων SS-25, με βεληνεκές 10.500χλμ. και ικανότητα να μεταφέρει πυρηνική κεφαλή.