Διαπραγματεύσεις: Τα πρώτα σύννεφα στις κεφαλαιαγορές

Του Αδάμ Γιαννίκου

Αρκούσαν 45 λεπτά συνομιλιών την Κυριακή για να μαζευτούν τα πρώτα σύννεφα στις κεφαλαιαγορές τη Δευτέρα. Στον απόηχο της χθεσινής αποχώρησης της ελληνικής πλευράς από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες, τα ταμπλό στους κυριότερους χρηματιστηριακούς δείκτες βρίσκονται στο κόκκινο, ενώ ανάλογη εικόνα παρουσιάζουν τα ομόλογα της περιφέρειας όπου οι αποδόσεις έχουν αυξηθεί και οι επενδυτές καταφεύγουν στην ασφάλεια των γερμανικών bunds.

Πάνω από 1% καταγράφονται οι απώλειες στο Παρίσι (CAC), στη Φρανκφούρτη (DAX), στη Μαδρίτη (IBEX) και στο Μιλάνο (FTSEMIB) αλλά και στους EuroStoxx 50 και Stoxx Europe 600. Στο κόκκινο βρίσκονται τα χρηματιστήρια στο Λονδίνο (FTSE100) και στο Άμστερνταμ (AEX).

Την ίδια στιγμή η απόδοση των γερμανικών 10ετών υποχωρεί 4 μονάδες βάσης (μ.β) στο 0,79%, αντίστοιχα των γαλλικών και ολλανδικών στο 1,19% και 1,04%. Αντίστροφη πορεία για το κόστος δανεισμού της ευρωπεριφέρειας, καθώς τα επιτόκια των 10ετών ομόλογων Ιταλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας έχουν αυξηθεί πλέον των 10 μ.β. στο 2,33%, 2,34% και 3,11% αντίστοιχα.

Ρίσκο στο ευρώ

Το ευρώ υποχωρεί 0,6% έναντι του δολαρίου με την ισοτιμία να διαμορφώνεται στα 1,12 δολάρια. Αναλυτές αναφέρουν ότι η σημερινή πτώση του ευρώ δεν είναι πολύ μεγάλη, όμως οι προσδοκίες μεταβλητότητας για τον επόμενο μήνα έχουν αυξηθεί στο υψηλότερο επίπεδο από τον Δεκέμβριο του 2011. 

Η μεταβλητότητα αποτυπώνει το βαθμό αβεβαιότητας ή κινδύνου που σχετίζεται με το μέγεθος των διακυμάνσεων σε μια συναλλαγματική ισοτιμία ενός συγκεκριμένου ζεύγους νομισμάτων. Μεγαλύτερη μεταβλητότητα σημαίνει ότι η ισοτιμία αυτή ενδεχομένως να εξαπλωθεί σε μεγαλύτερο εύρος τιμών και σε μικρό χρονικό διάστημα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές Μαρτίου το ενιαίο νόμισμα έσπασε το ψυχολογικό όριο των 1,10 δολαρίων, για πρώτη φορά από το καλοκαίρι του 2013.

Εν προκειμένω, αυτό για τους επενδυτές μεταφράζεται σε μεγαλύτερο κόστος αντιστάθμισης του συναλλαγματικού κινδύνου σε ενδεχόμενη μεγάλη πτώση του ευρώ κατά τις επερχόμενες εβδομάδες, όπου αναμένονται οι παραγματικά μεγάλες ειδήσεις. Σύμφωνα με στοιχεία του Reuters, η μεταβλητότητα ενός μήνα ευρώ-δολαρίου έχει πιάσει υψηλό τρεισήμισι ετών στο 14,305% και η αντίστοιχη μεταβλητότητα τριμήνου υψηλό 12,25%. Τα ποσοστά αυτά συγκρίνονται με το 9,05% του ζεύγους γεν-δολαρίου και 9,30% του ζεύγους στερλίνας-δολαρίου.

Εβδομάδα εξελίξεων σε πολλά μέτωπα

Με Eurogroup την Πέμπτη, ανακοινώσεις από την Τράπεζα της Ιαπωνίας Πέμπτη και Παρασκευή, συνεδρίαση της επιτροπής νομισματικής πολιτικής της Fed Τρίτη και Τετάρτη και τη σημερινή ομιλία του Μάριο Ντράγκι ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι αναλυτές αναμένουν ενίσχυση των αποκλίσεων στα ζεύγη ισοτιμιών του κοινού νομίσματος, σε μία εποχή όπου η ισχυροποίηση του δολαρίου (ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας, ευρωπαϊκό QE, μέτρα τόνωσης σε Ιαπωνία και πτώση τιμών πετρελαίου) έχει εξαναγκάσει τους επενδυτές να αναθεωρήσουν τα στοιχήματά τους για τη βραχυπρόθεσμη πορεία του ευρώ.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα γνωμοδοτήσει αύριο για το κατά πόσο είναι συμβατό με τη Συνθήκη της ΕΕ το πρόγραμμα οριστικών νομισματικών συναλλαγών (Outright Monetary Transactions – ΟΜΤ) εμπνεύσεως Ντράγκι, το οποίο αποφασίστηκε κατά την κορύφωση της κρίσης το 2012 και προέβλεπε την αγορά κρατικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά υπό συγκεκριμένους όρους.

Το πρόγραμμα που συμπυκνώνει στο πεδίο την περιβόητη φράση του Ντράγκι πως θα κάνει τα πάντα για να σώσει το ευρώ, ουδέποτε εφαρμόστηκε, καθώς προϋποθέτει ότι η ενδιαφερόμενη χώρα θα πρέπει να βρίσκεται σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης. Το ΟΜΤ λειτουργεί περισσότερο ως φόβητρο απέναντι σε κερδοσκοπικές επιθέσεις, καθώς οι πολιτικές επιπτώσεις από την εφαρμογή του για ένα κράτος-μέλος του μεγέθους της Ιταλίας είναι αχαρτογράφητες. Τον περασμένο Ιανουάριο ο Γενικός Εισαγγελέας του ανωτάτου δικαστηρίου έδωσε θετική εισήγηση «επί της αρχής», κάτι που αναμένεται να επικυρωθεί αύριο, ανοίγοντας κι άλλο το δρόμο στις μη συμβατικές νομισματικές πολιτικές του Μάριο Ντράγκι.

Η Ελλάδα στο επίκεντρο

Τα παραπάνω είναι άρρηκτα συνδεδεμένα -τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορικής- με την πορεία του ελληνικού ζητήματος. Οι αξιωματούχοι στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεως εμφανίζονται σίγουροι ότι ο κίνδυνος μετάδοσης ενός ελληνικού ατυχήματος στην ευρωπαϊκή οικονομία είναι περιορισμένος αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιοι για το κατά πόσο η Ευρωζώνη μπορεί να αντισταθεί αποτελεσματικά στις κερδοσκοπικές επιθέσεις που για πολλούς θεωρούνται δεδομένες στην περίπτωση ενός Grexit.

Μιλώντας χθες στη γερμανική ραδιοφωνία ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank, Τόμας Μάγερ, δήλωσε ότι «η Ελλάδα δεν είναι Lehman Brothers», υπονοώντας ότι μία ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας δεν θα είχε για τη διεθνή οικονομία τις οδυνηρές συνέπειες που προκάλεσε η κατάρρευση της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας το 2008, ούτε θα πυροδοτούσε μία παγκόσμια οικονομική κρίση.

Αυτή η εκτίμηση μοιάζει να επιβεβαιώνεται από την πορεία των διεθνών αγορών που δεν βλέπουν ακόμα ρήξη, αλλά την περασμένη εβδομαδα είδαν τις καλύτερες επιδόσεις στο δίμηνο, ενισχυμένες από τα καλά αμερικανικά μάκρο. Σήμερα, οι αγορές στην Ασία σήμερα άνοιξαν με απώλειες που, κατά κοινή ομολογία, αποδίδονται και στο διαπραγματευτικό αδιέξοδο Ελλάδας-πιστωτών.

Ενδεικτική τωντεκτονικών αλλαγών που συντελούνται είναι η είδηση που έρχεται από την Κίνα, σύμφωνα με την οποία η συνολική κεφαλαιοποίηση των κινεζικών μετοχών ξεπέρασε για πρώτη φορά στην ιστορία τα 10 τρισ. δολάρια, που αγγίζουν το 40% του μεγέθους της χρηματιστηριακής αγοράς των ΗΠΑ, έχοντας οκταπλασιαστεί από την εποχή της Lehman Brothers.

Σε αυτό το περιβάλλον ανακατατάξων, η ΕΚΤ έχει αντιταχθεί στις αιτιάσεις πολλών Ευρωπαίων αξιωματούχων ότι δεν θα υπάρξει μετάδοση της κρίσης στην περίπτωση που η Ελλάδα εγκαταλείψει τη νομισματική ένωση.

Οι ανησυχίες της Φρανκφούρτης για το ενδεχόμενο νέας ελληνικής κρίσης αποτυπώθηκαν για πρώτη φορά και τόσο έντονα στην εξαμηνιαία έκθεσή της για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα (“Financial Stability Review”, σελ.12, 28/5): «Μέχρι σήμερα οι αντιδράσεις των αγορών σε σχέση με τις εξελίξεις στην Ελλάδα ήταν ηπιότερες του συνηθισμένου, ωστόσο αν δε υπάρξει γρήγορα συμφωνία για τις αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τότε θα μπορούσε να εκδηλωθεί ανοδική διόρθωση των επιπλέον αποδόσεων που απαιτούν οι επενδυτές ώστε να αγοράζουν κρατικά ομόλογα ευάλωτων κρατών της Ευρωζώνης. Σε ευρύτερη βάση, οι αβεβαιότητες που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα των κρατικών χρεών είναι πιθανόν να διατηρηθούν μεσοπρόθεσμα, καθώς ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ διαφόρων χωρών προβλέπεται να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα».

Αν οι πιστωτές της Ελλάδας ήταν τόσο σίγουροι για τις επιλογές τους, θα την είχαν ήδη χρεοκοπήσει.