ΔΕΘ και εκλογές: Βίοι παράλληλοι – Το τότε και το τώρα

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος εγκαινιάζει απόψε την 80ή Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), η οποία θα λειτουργήσει από τις 5 μέχρι τις 13 Σεπτεμβρίου. Η τελετή εγκαινίων θα πραγματοποιηθεί στις 20:00 στο συνεδριακό κέντρο «Ιω. Βελλίδης», με την υπηρεσιακή πρωθυπουργό Βασιλική Θάνου να δίνει το «παρών».

Πολλές εκλογικές μάχες έχουν δοθεί, θέτοντας στο επίκεντρο τη ΔΕΘ, καθώς κατά τη διάρκεια των Εκθέσεων της Θεσσαλονίκης έχουν συμπέσει αρκετές εκλογικές μάχες, ενώ έχουν εξαγγελθεί διάφορα προεκλογικά προγράμματα κομμάτων που είτε κυβέρνησαν τη χώρα είτε έμειναν στα πλαίσια του αντιπολιτευτικού λόγου.

Ιστορική αναδρομή

Η αφετηρία των συμπτώσεων ΔΕΘ – εκλογών τοποθετείται το 1932, όταν οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν εν μέσω διεθνούς οικονομικής κρίσης, με τη μέθοδο της απλής αναλογικής, λίγες μέρες μετά την 7^η ΔΕΘ. Κανένας σχηματισμός δεν συγκέντρωσε αυτοδυναμία, με πρώτο κόμμα να αναδεικνύεται το Λαϊκόν Κόμμα του Παναγή Τσαλδάρη, ενώ το Κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου ήρθε δεύτερο.

Εν συνεχεία, στην 16^η ΔΕΘ το 1951, λίγο μετά τις πρώτες μετεμφυλιακές εκλογές, όλο το διάστημα της όπου διεξαγόταν η Διεθνής Έκθεση  υπήρχαν διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης, οι οποίες κατέληξαν στον κυβερνητικό συνασπισμό των κεντρώων δυνάμεων, υπό τον Πλαστήρα πρωθυπουργό σε συνεργασία με το Κόμμα των Φιλελευθέρων του Σοφοκλή Βενιζέλου.

Η 54η ΔΕΘ το 1989 ήταν επίσης προεκλογική, αφού στις 11 Σεπτεμβρίου κατατέθηκε το πόρισμα που απέδιδε ευθύνες στον Ανδρέα Παπανδρέου για τις τηλεφωνικές υποκλοπές, αναφορικά με το «σκάνδαλο Κοσκωτά». Στις 18/6 του ίδιου έτους, το αποτέλεσμα των εκλογών δεν έδινε  πλειοψηφία σε κανένα κόμμα, με αποτέλεσμα να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ ΝΔ και Συνασπισμού των κομμάτων της Αριστεράς, συμπεριλαμβανομένου και του ΚΚΕ, υπό τον Τζανή Τζαννετάκη. Στη συνέχεια, η υπηρεσιακή κυβέρνηση του Ιωάννη Γρίβα οδηγεί τη χώρα σε νέες εκλογές και στις 5/11 νικητής των εκλογών αναδεικνύεται ξανά η ΝΔ, χωρίς όμως να εξασφαλίζει την απόλυτη πλειοψηφία. Ως συνέπεια, οι τρεις πολιτικοί αρχηγοί Μητσοτάκης, Παπανδρέου και Φλωράκης αποφασίζουν τη σύσταση οικουμενικής κυβέρνησης, με πρωθυπουργό τον Ξενοφώντα Ζολώτα.

Εξίσου προεκλογικά ήταν και τα εγκαίνια της 58ης ΔΕΘ το 1993, αφού μετά την αποχώρηση του Σαμαρά από την κυβέρνηση Μητσοτάκη μετά την και την ίδρυση της Πολιτικής Άνοιξης, η κυβέρνηση διέθετε ισχνή κονοβουλευτική πλειοψηφία. Οι εκλογές στος 10 Οκτωβρίου 1993 αναδεικνύουν νικητή το ΠΑΣΟΚ που 170 έδρες στη Βουλή.

Ένα από τα γεγονότα που συντέλεσαν στην άμεση σύνδεση της ΔΕΘ με τα πολιτικά δρώμενα της χώρας έγινε το 1995 στην 60^η ΔΕΘ, με τον τότε πρωθυπουργό Ανδρέα Παναδρέου να απευθύνει βαρύτατες κατηγορίες κατά του Κώστα Σημίτη, ο οποίος παραιτήθηκε την αμέσως επόμενη μέρα από υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου.

Το 1996 ακόμα μία ΔΕΘ είχε προεκλογικό πρόσημο, αφού στις 22 Σεπτεμβρίου έλαβαν χώρα οι εκλογές που ανέδειξαν το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη πλέον -μετά την παραίτηση του Αντρέα Παπανδρέου για λόγους υγείας- σε πρώτο κόμμα.

Η 72^η ΔΕΘ συνέπεσε πλήρως με τη διενέργεια των εκλογών το 2007, με αποτέλεσμα να πληγεί η επισκεψιμότητα της Έκθεσης. Τότε, η Νέα Δημοκρατία κόβει πρώτη το νήμα των εκλογών, με τον Κώστα Καραμανλή να αποτελεί και πάλι τον πρωθυπουργό της χώρας.

Προεκλογική ήταν και η 74η ΔΕΘ, καθώς είχαν προκηρυχτεί εκλογές για τις 4 Οκτωβρίου. Το ΠΑΣΟΚ επιστρέφει στην εξουσία με πρόεδρο τον Γιώργο Παπανδρέου, ενώ η Νέα Δημοκρατία υφίσταται τεράστια ήττα.

Η 79^η το 2014 αν και δεν υπήρχαν προκηρυχθεί εκλογές, πραγματοποιήθηκε σε προεκλογικό κλίμα, αφού η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου είχε μπροστά της την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, διαδικασία που δεν μπόρεσε να διεκπεραιώσει, γεγονός που έφερε τις εκλογές του Ιανουαρίου.

Τέλος, άλλη μία προεκλογική ΔΕΘ είναι και η 80^η, μετά την παραίτηση της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, εξαιτίας των εσωκκοματικών – κυβερνητικών συσχετισμών στο κόμμα του Αλέξη Τσίπρα.

Γιατί αυτή η ΔΕΘ θα διαφέρει από όλες τις προηγούμενες

Στην «προεκλογική» ΔΕΘ που εγκαινιάζει την Παρασκευή ο Προκόπης Παυλόπουλος πολλά πράγματα θα είναι διαφορετικά, καθώς η παροχολογία των προηγούμενων ετών θα αποτελέσει ανάμνηση.

Η ψήφιση προ ολίγων ημερών του τρίτου μνημονίου δεν αφήνει περιθώρια για πολλές… προεκλογικές υποσχέσεις, καθώς οι δημοσιονομικοί στόχοι είναι συγκεκριμένοι, όπως επίσης και τα εφαρμοστικά μέτρα του μνημονίου που περιμένουν την επόμενη κυβέρνηση για να ψηφιστούν.