Άρθρο της Χίλαρι Κλίντον στο περιοδικό New Statesman
Η Ιστορία δείχνει πως οι νέες δυνάμεις αναδύονται εκ του μηδενός. Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός πως η ανάδειξη χωρών όπως η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία εγείρει ερωτήματα για το μέλλον της παγκόσμιας τάξης, την οποία οι ΗΠΑ, η Βρετανία και οι συμμαχικές τους χώρες, βοήθησαν να οικοδομηθεί -και υπερασπίστηκαν. Θα μπορούσαν οι ΗΠΑ και η Κίνα να δώσουν μια νέα απάντηση στο παλιό ερώτημα του τι συμβαίνει όταν συναντάται μια καθιερώμενη δύναμη με μία ανερχόμενη;
Όταν έγινα υπουργός Εξωτερικών στις αρχές του 2009, υπήρχαν ερωτήματα αναφορικά με το μέλλον της Αμερικής ως παγκόσμιου ηγέτη. Αντιμετωπίσαμε δύο δαπανηρούς πολέμους μακράς διαρκείας, μια οικονομία σε ελεύθερη πτώση, ξεφτισμένες συμμαχίες και ένα διεθνές σύστημα που έμοιαζε να λυγίζει υπό το βάρος νέων απειλών.
Στη διάρκεια της διακυβέρνησης Ομπάμα, οι ΗΠΑ τερμάτισαν τον πόλεμο στο Ιράκ και ξεκίνησαν την αλλαγή στο Αφγανιστάν, αναζωογόνησαν την αμερικανική διπλωματία, ενδυνάμωσαν τις συμμαχίες μας και επαναδεσμευθήκαν σε πολυμερείς οργανισμούς. Και ενώ η οικονομική ανάκαμψη δεν είναι τόσο ισχυρή όσο θα θέλαμε, βρεθήκαμε στο χείλος του γκρεμού αλλά πλέον κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση.
Στο παγκόσμιο προσκήνιο νέες δυνάμεις παίζουν μεγαλύτερο ρόλο. Όμως δεν είμαστε στο 1912 όταν οι προστριβές της παρηκμασμένης τότε Βρετανίας με την αναδυόμενη Γερμανία απετέλεσαν το υπόβαθρο μιας παγκόσμιας σύγκρουσης. Έχουμε 2012 και μια ισχυρή Αμερική συνεργάζεται με τις νέες δυνάμεις και με τους εταίρους της ώστε να αναβαθμίσει ένα διεθνές σύστημα σχεδιασμένο να προλαμβάνει τις παγκόσμιες συγκρούσεις και να προωθεί την παγκόσμια ευημερία.
Σήμερα οι μεγάλες δυνάμεις συνυπάρχουν αρμονικά και καμία απολυταρχική αυτοκρατορία δεν απειλεί τον κόσμο όπως έγινε τον Δεύτερο Παγκόσμιο και τον Ψυχρό Πόλεμο. Αντιμετωπίζουμε ωστόσο διαφορετικές προκλήσεις -από την οικονομική κρίση και την αυξανόμενη εισοδηματική ανισότητα ως την κλιματική αλλαγή, τη διάδοση των πυρηνικών όπλων και τη διεθνή τρομοκρατία- που ξεπερνά τα σύνορα και καταρρίπτει τις μονομερείς λύσεις. Στο μεταξύ, πολιτικές και τεχνολογικές αλλαγές επιτρέπουν σε τεράστιους αριθμούς ανθρώπων ανά τον κόσμο να επηρεάζουν καταστάσεις όσο ποτέ άλλοτε. Εξάλλου, νέοι παίχτες, από τις αναδυόμενες οικονομικές δυνάμεις μέχρι μη κρατικούς φορείς όπως επιχειρήσεις και καρτέλ, αναδιαμορφώνουν το διεθνές περιβάλλον.
Συνεπώς το πλέγμα της παγκόσμιας εξουσίας διαμοιράζεται και διαχέεται περισσότερο την ίδια ώρα που οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε γίνονται πιο σύνθετες. Αυτό σημαίνει πως η οικοδόμηση συνασπισμών για κοινή δράση γίνεται πιο περίπλοκη αλλά και σημαντικότερη. Οι σταθερές παράμετροι παραμένουν δύο: Πρώτον, μια δίκαιη ανοιχτή παγκόσμια τάξη που θα προωθεί την παγκόσμια ειρήνη και την ευημερία είναι απαραίτητη. Δεύτερον, αυτή η τάξη εξαρτάται από την αμερικανική οικονομική, στρατιωτική και διπλωματική ηγεσία που έχει διαφυλάξει την παγκόσμια ειρήνη και ευημερία για δεκαετίες.
(…)
Για τις ΗΠΑ, οι ιστορικές συμμαχίες στην Ευρώπη και την ανατολική Ασία παραμένουν το θεμέλιο της παγκόσμιας ηγεμονίας της. Η Βρετανία και άλλες συμμαχικές δυνάμεις αποτελούν τους εταίρους “πρώτης διαφυγής” με τους οποίους δουλεύουμε πλάι-πλάι στα πάντα, από το να εμποδίσουμε το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, μέχρι το να προστατεύσουμε αμάχους στη Λιβύη και να καταπολεμήσουμε το AIDS. Παράλληλα, αναδύονται γρήγορα νέα περιφερειακά και παγκόσμια κέντρα επιρροής – και δεν αναφέρομαι μόνο στην Ινδία και την Κίνα αλλά και σε χώρες όπως η Τουρκία, το Μεξικό, η Βραζιλία, η Ινδονησία και η Νότιος Αφρική, όπως και η Ρωσία. Κάποιες από αυτές τις χώρες είναι δημοκρατίες, άλλες έχουν πολύ διαφορετικά πολιτικά συστήματα. Η ευθυγράμμιση των συμφερόντων δεν είναι πάντα εύκολη, βλέπουμε πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα στη Συρία. Αλλά σημειώσαμε και επιτυχίες, διατηρήσαμε την ευρεία άσκηση πίεσης σε Ιράν και Βόρεια Κορέα μέσω δράσης στο πλαίσιο πιο διευρυμένων θεσμών, όπως η G20 (…)
Συγκροτούμε νέες ομάδες χωρών οι οποίες θα εργαστούν προς κοινές κατευθύνσεις, όπως το “Παγκόσμιο Αντιτρομοκρατικό Φόρουμ” που ξεκινήσαμε τον περασμένο Σεπτέμβρη ή τον “Συνασπισμό για το Νέο Κλίμα και τον Καθαρό Αέρα” που ασχολείται με περιβαλλοντικά ζητήματα. Αναγνωρίζουμε ακόμη πως κάποιοι από τους διεθνείς κανόνες και οργανισμούς που σχεδιάστηκαν στο παρελθόν πρέπει να επαναπροσδιοριστούν. Σ’ αυτή την διαδικασία όμως λαμβάνουμε υπόψη τις καθολικές αρχές που πρέπει να διέπουν την παγκόσμια τάξη, τη διαφύλαξη των ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ένα ανοιχτό, ελεύθερο και διαφανές οικονομικό σύστημα, την ειρηνική επίλυση διαφωνιών και τον σεβασμό στην εδαφική ακεραιότητα των χωρών (…)
Τα περασμένα τρία χρόνια, η κυβέρνηση Ομπάμα έκανε προτεραιότητά της τη συνεργασία με περιφερειακούς θεσμούς όπως τη Σύνοδο της Ανατολικής Ασίας, τον Αραβικό Σύνδεσμο και την Αφρικανική Ένωση. Κάποιοι από τους οργανισμούς αυτούς μέχρι πριν από λίγα χρόνια στερούνταν αξιοπιστίας και ικανότητας, αυτό όμως αλλάζει (…)
Οι συνεχιζόμενες δυσκολίες στην Ευρωζώνη συνιστούν υπενθύμιση πως η αποτελεσματική περιφειακή διοίκηση και ολοκλήρωση δεν είναι απλή πρόκληση. Ωστόσο, η εμπειρία της Ευρώπης δείχνει τα πλεονεκτήματα που μπορεί να έχει μια τέτοια προσέγγιση. Μια ήπειρος που έχει διχαστεί μέσα από αιώνες συγκρούσεων και διαιρέσεων κατάφερε μια άνευ προηγουμένου ειρήνη και ευημερία ανοίγοντας τα σύνορά της, ενοποιώντας τις οικονομίες της και συντονίζοντας τις πολιτικές της. Αυτό το ιστορικό έργο δεν είναι ολοκληρωμένο και σε αυτές τις δύσκολες μέρες είναι σημαντικό να συνεχιστεί με στόχο μια Ευρώπη πλήρη, ελεύθερη, δημοκρατική και ειρηνική.
(…) Δεν είναι πια αρκετό να είσαι ισχυρός. Οι μεγάλες δυνάμεις πρέπει να έχουν πειθώ και κατανόηση. Για να το επιτύχουμε, πρέπει να διευρύνουμε την εργαλειοθήκη της εξωτερικής πολιτικής μας με εταίρους και πλεονεκτήματα και να αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε. Είναι αυτό που ονομάζω έξυπνη ηγεμονία. Για παράδειγμα, αναγνωρίζουμε πως χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία αυξάνουν την επιρροή τους όχι λόγω του μεγέθους του στρατού τους, αλλά λόγω της ανάπτυξης των οικονομιών τους. Επίσης μάθαμε πως η εθνική ασφάλειά μας εξαρτάται όχι μόνο από διπλωματικές διαπραγματεύσεις και από το πεδίο της μάχης, αλλά και από τις αγορές και τη βιομηχανική παραγωγή. Έτσι, οι ΗΠΑ έχουν βάλει προτεραιότητα να αξιοποιήσουν καλύτερα τα εργαλεία της παγκόσμιας οικονομίας ώστε να επεκταθούν οι στρατηγικοί στόχοι στο εξωτερικό. Κάτι τέτοιο μπορεί να σημαίνει πως πρέπει να βρούμε καινοτόμα οικονομικά μέτρα για να πιέσουμε το Ιράν ή να δημιουργήσουμε νέες συνεργασίες ανάμεσα σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που διαθέτουν την τεχνογνωσία και την εμπορική ενέργεια να ανταποκριθούν σε προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή και η ασφάλεια των τροφίμων.
Επικεντρωνόμαστε επίσης στην οικονομία, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην οικονομική τεχνογνωσία και σε αυτό που ονομάζω “διπλωματία των θέσεων εργασίας”. Ένα βασικό χαρακτηριστικό της εποχής μας είναι πως οι άνθρωποι – κυρίως οι νέοι με τη δύναμη των νέων τεχνολογιών έχουν μετατραπεί σε στρατηγική δύναμη. Όλες οι κυβερνήσεις, ακόμη και τα απολυταρχικά καθεστώτα παύουν να αγνοούν τις ανάγκες και τις φιλοδοξίες των πολιτών. Κάτι τέτοιο έχει τεράστιες συνέπειες στην περιφερειακή και την παγκόσμια σταθερότητα (…) Ακόμη, προωθούμε ατζέντα μέσω της οποίας υποστηρίζουμε αποτελεσματικές δημοκρατικές μεταβάσεις σε τόπους όπως η Τυνησία, η Αίγυπτος και η Λιβύη και αγωνιζόμαστε για τα δικαιώματα των ανθρώπων παντού.
(…) Ανοίγουμε νέες διόδους διαλόγου πέρα από τις παραδοσιακές σε επίπεδο κυβερνήσεων και επικοινωνούμε με ανθρώπους από όλον τον κόσμο. Χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για ανοιχτό διάλογο με δημοσίους υπαλλήλους από τη Ρωσία μέχρι αγρότες από την Κένυα και Κολομβιανούς μαθητές. Κι ενώ αναζητούμε νέες συνεργασίες και νέους τρόπους επίλυσης προβλημάτων, ακόμη θα υπάρχουν φορές όπου οι ΗΠΑ θα δρουν σθεναρά, άμεσα και κατά μόνας – όπως για παράδειγμα για να πιάσουμε τον Οσάμα Μπιν Λάντεν. Τέτοιες περιπτώσεις θα είναι σπάνιες και ύστατης καταφυγής αλλά πρέπει να λαμβάνουμε σοβάρα υπόψη την ευθύνη μας ως παγκόσμιοι ηγέτες και τις ευθύνες μας έναντι του αμερικανικού λαού (…) Η σχέση με την Κίνα, την οποία κοπιάσαμε να οικοδομήσουμε, αποδείχθηκε περισσότερο διαρκής και δυναμική απ’ όσο πολλοί φοβούνταν.
Η Αμερική και οι σύμμαχοι της πέρασαν μια μακρά περίοδο πολέμου, τρομοκρατίας και ύφεσης. Έχω αποδείξεις όμως πως η ηγεσία μας είναι ακόμη σεβαστή και απαραίτητη (…) Δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο για τον ρόλο που παίζουμε και την ευθύνη που επωμιστήκαμε και κυρίως δεν υπάρχει άλλος εναλλακτικός δρόμος.
(Μετάφραση : Aναστασία Γιάμαλη)
Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr
Facebook
Twitter
Tα σχόλια στο site έχουν απενεργοποιηθεί. Μπορείτε να σχολιάζετε μέσα από την επίσημη σελίδα στο Facebook
Σχόλια
Επικοινωνία
