Δεν παραγράφονται τα αδικήματα της υπόθεσης Λαγκάρντ

Του Βαγγέλη Τριάντη

Η υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ έχει ανεβάσει στα ύψη το θερμόμετρο στο πολιτικό σκηνικό. Τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στην κρίσιμη ψηφοφορία για τη σύσταση ή όχι προανακριτικής επιτροπής για τα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα. Στο μεταξύ, μεγάλη συζήτηση έχει ξεσπάσει αναφορικά με το αν έχουν παραγραφεί ή όχι τυχόν αδικήματα των εμπλεκόμενων πολιτικών προσώπων.

Το πολιτικό σύστημα οχυρώνεται πίσω από την άποψη μιας μερίδας συνταγματολόγων. Σύμφωνα με αυτή η αποσβεστική προθεσμία για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά μελών της κυβέρνησης από τη Βουλή έχει εξαντληθεί . Και αυτό διότι όπως υποστηρίζουν, έχουν παρέλθει τουλάχιστον δύο τακτικές σύνοδοι της επόμενης βουλευτικής περιόδου από τo χρόνο τέλεσης του αδικήματος.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει στο www.koutipandoras.gr o καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών Ανδρέας Δημητρόπουλος «το επιχείρημα αυτό είναι κατά τη γνώμη μου σαθρό και υπάρχουν ουσιαστικά αντεπιχειρήματα πάνω σε αυτό».

Το άρθρο 86 του Συντάγματος ορίζει ρητά ότι «μόνο η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να ασκεί δίωξη κατά όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της Κυβέρνησης ή Υφυπουργοί για ποινικά αδικήματα που τέλεσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, όπως νόμος ορίζει. Απαγορεύεται η θέσπιση ιδιώνυμων υπουργικών αδικημάτων».

Πιο απλά το Σύνταγμα μεταχειρίζεται ευνοϊκά και «παραγράφει» τις παράνομες πράξεις-πλημμελήματα και κακουργήματα-που μπορεί να τελέσει ένας υπουργός κατά τη διάρκεια άσκησης των καθηκόντων του. Με την προϋπόθεση ότι αυτό γίνεται στα πλαίσια της υλοποίησης των καθηκόντων του και της εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος.

«Κατά την άσκηση των καθηκόντων παραγραφόμενες πράξεις είναι εκείνες τις οποίες τις τελεί υπουργός για να υλοποιήσει το γενικό συμφέρον και για αυτό ο συνταγματικός νομοθέτης τον μεταχειρίζεται ευνοϊκά. Υπάρχουν όμως και πράξεις που έχουν τελεστεί εκτός άσκησης καθηκόντων, οι οποίες δεν υπόκεινται στην ευνοϊκή μεταχείριση του Συντάγματος αλλά στις πράξεις του κοινού ποινικού δικαίου», τονίζει ο κ. Δημητρόπουλος.

Για παράδειγμα ένας υπουργός διαπράττει ένα έγκλημα για λόγους τιμής. Το αδίκημα αυτό δεν διαπράχθηκε στα πλαίσια των καθηκόντων του και δεν τίθεται θέμα παραγραφής παρά μόνο σύμφωνα με τις διατάξεις του κοινού ποινικού δικαίου, δηλαδή στην 20ετία.

Ένας άλλος υπουργός για παράδειγμα θέλει να κατασκευάσει ένα σχολείο και προχωρά σε μια απαλλοτρίωση. Παρά το γεγονός όμως ότι δεν έχει στα διάθεσή του όλα τα απαραίτητα χαρτιά βάζει την υπογραφή του και η ανέγερση του σχολείου προχωρά. Ο υπουργός είναι παράνομος, αλλά η πράξη τελέστηκε κατά τη διάρκεια άσκησης των καθηκόντων του για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Και για το λόγο αυτό το Σύνταγμα τον μεταχειρίζεται ευνοϊκά.

Τι ισχύει στην περίπτωση Λαγκάρντ

Στην υπόθεση τηςς λίστας Λαγκάρντ παραγραφή των αδικημάτων δεν υφίσταται. Και αυτό διότι οι πράξεις δεν έγιναν
κατά την άσκηση των καθηκόντων από την πλευρά των υπουργών αλλά «επ’ ευκαιρία της άσκησης των καθηκόντων τους».

Όπως επισημαίνει ο κ. Δημητρόπουλος «οι πράξεις αυτές έχουν το εξής ιδίωμα. Ενώ φαίνεται ότι γίνονται κατά την άσκηση των καθηκόντων, στην ουσία είναι πράξεις εκτός άσκησης των καθηκόντων. Δηλαδή ενώ φαίνονται ότι πρέπει να παραγραφούν στην ουσία δεν παραγράφονται γιατί ανήκουν στο κοινό ποινικό δίκαιο».

Για παράδειγμα ένα υπουργός δωροδοκείται προκειμένου να υπογράψει μια συμφωνία εξοπλιστικών προγραμμάτων με συγκεκριμένη εταιρεία ή για να τροποποιήσει έναν νόμο προς όφελος συγκεκριμένου επιχειρηματία. Στην περίπτωση αυτή ο υπουργός δε λειτουργεί υπέρ του δημοσίου συμφέροντος αλλά υπέρ του προσωπικού του συμφέροντος. Το υπουργικό αξίωμα χρησιμοποιείται όχι για την εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος αλλά για την εξυπηρέτηση του προσωπικού ή άλλου συμφέροντος.

Το πολιτικό σύστημα επιχειρεί λανθασμένα να εντάξει την «επ’ ευκαιρία άσκηση των καθηκόντων» μέσα στην «κατά την άσκηση των καθηκόντων» που ορίζει το Σύνταγμα. Ο νομοθέτης δηλαδή χρησιμοποιεί το Σύνταγμα για να καλύψει τις ποινικά κολάσιμες πράξεις που έχει διαπράξει.

«Αυτό είναι ερμηνευτικά και πολιτικά απαράδεκτο» επισημαίνει ο κ. Δημητρόπουλος και σημειώνει ότι «ο συντακτικός νομοθέτης έρχεται να καλύψει επίορκο υπουργό. Η υπεξαίρεση εγγράφου και τα άλλα αδικήματα είναι παράνομες πράξεις οι οποίες έγιναν επ’ ευκαιρία της άσκησης των καθηκόντων και όχι κατά την άσκηση των καθηκόντων. Αυτό σημαίνει ότι δεν καλύπτονται από το άρθρο 86 παράγραφος 5 του Συντάγματος, για την αποσβεστική προθεσμία, είναι πράξεις που τελέστηκαν επ’ ευκαιρία άσκησης των καθηκόντων και δεν τίθεται κανένα θέμα παραγραφής»