Δεκαεφτά χρόνια μετά την κρίση στα Ίμια

Δεκαεφτά χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την κρίση στα Ίμια.

Η κρίση των Ιμίων σημειώθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του 1995, όταν το φορτηγό πλοίο Φιγκέν Ακάτ προσάραξε σε αβαθή ύδατα κοντά στις βραχονησίδες και εξέπεμψε σήμα κινδύνου και λίγο έλειψε εκείνη την περίοδο να οδηγηθούν σε ένοπλη σύγκρουση Ελλάδα και Τουρκία. Το λιμεναρχείο Καλύμνου προσφέρθηκε να βοηθήσει, όμως ο Τούρκος πλοίαρχος απάντησε ότι βρίσκεται σε τούρκικο έδαφος και θα δεχθεί μόνο τουρκική βοήθεια. Την επόμενη, ειδοποιήθηκε το υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο επικοινώνησε με το αντίστοιχο της Τουρκίας. Η στάση των Τούρκων ήταν κάτι παραπάνω από προκλητική, με τους αξιωματούχους να δηλώνουν ότι υπάρχει γενικά ανοικτό θέμα διεκδίκησης των Ιμίων, ενώ λίγες μέρες αργότερα κατέπεσε τουρκικό αεροπλάνο, με τον πιλότο να διασώζεται από Έλληνες.

Στις 25 Ιανουαρίου 1996, ο τότε δήμαρχος της Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης, θορυβημένος από τις συνεχείς τουρκικές αξιώσεις στα Ίμια, ύψωσε την ελληνική σημαία σε ένα από αυτά τα δύο νησιά, συνοδευόμενος από τον αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου, έναν ιερέα και δύο κατοίκους του νησιού.

Η τουρκική τηλεόραση μετέδωσε εικόνες με την ελληνική σημαία και προκάλεσε σάλο στη γειτονική χώρα. Δύο δημοσιογράφοι της εφημερίδας Χουριέτ στη Σμύρνη έφτασαν με ελικόπτερο εκεί, κατέβασαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική. Η όλη επιχείρηση βιντεοσκοπήθηκε και προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι. Σύντομα, ελληνικά και τουρκικά πολεμικά σκάφη κινήθηκαν στην περιοχή με την ένταση να κλιμακώνεται τις επόμενες ημέρες.

Στις 28 Ιανουαρίου, το ελληνικό περιπολικό πλοίο «Αντωνίου» κατέβασε την τουρκική σημαία και ύψωσε την ελληνική, ενώ Έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάστηκαν στα Ίμια. Την επόμενη μέρα, ο τότε νεοεκλεγμένος πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης, με προγραμματικές δηλώσεις από τη Βουλή έστειλε ηχηρό μήνυμα στην Τουρκία προειδοποιώντας την, ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η ελληνική απάντηση θα είναι δυναμική. Σε απάντηση της, η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ δήλωσε στην Τουρκική Βουλή, ότι την επόμενη μέρα η Ελληνική σημαία θα κατέβει από το νησί.

Τα ξημερώματα της 31 Ιανουαρίου, έφθαναν πληροφορίες στο ότι οι Τούρκοι κομάντος αποβιβάζονται στη Μικρή Ίμια ενώ στις 4.30 τα ξημερώματα της ίδιας μέρας, ελικόπτερο του Ε. Π.Ν. φεύγει από τη φρεγάτα «Ναυαρίνο» για να επιβεβαιώσει την πληροφορία. Είκοσι λεπτά αργότερα, το πλήρωμα του ελικοπτέρου αναφέρει ότι εντόπισε περί τους 10 Τούρκους κομάντος με τη σημαία τους. Δίνεται εντολή να επιστρέψει στη βάση του κι ενώ πετά μεταξύ των βραχονησίδων Πίτα και Καλόλιμνος αναφέρει βλάβη και χάνεται από τα ραντάρ με αποτέλεσμα τον θάνατο και των τριών μελών του πληρώματος, του υποπλοίαρχου Παναγιώτη Βλαχάκου, του υποπλοίαρχου Χριστόδουλου Καραθανάση και του αρχικελευστή Έκτορα Γιαλοψού. Η επίσημη αιτία της πτώσης του ελικοπτέρου, σύμφωνα με το Πολεμικό Ναυτικό είναι ότι το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου.
Οι Αμερικανοί τότε μέσω του υφυπουργού Εξωτερικών, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, επέβαλαν και στις δύο πλευρές τη θέληση τους. «No ships, no troops, no flags» (κανένα πλοίο, κανένα στράτευμα, καμία σημαία) διεμήνυαν. Μέχρι το μεσημέρι της 31ης Ιανουαρίου 1996 τα πλοία, οι στρατιώτες και οι σημαίες είχαν αποσυρθεί από τα Ίμια.

Η κρίση των Ιμίων δεν είχε συνέπειες ως προς το καθεστώς των νησιών. Ωστόσο, έδωσε αφορμή στην Τουρκία να θέσει ζήτημα «Γκρίζων Ζωνών» στο Αιγαίο, αμφισβητώντας την κυριαρχία της Ελλάδας σε αρκετά νησιά και να θέσει ένα ακόμη θέμα στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών διαφορών.

Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική πλευρά δεν αποδέχτηκε ποτέ την ύπαρξη τέτοιου θέματος, επικαλούμενη τις διεθνείς συνθήκες.