Η παλαιότερη γνωστή απόπειρα της CIA να δολοφονήσει τον έναν από τους ηγέτες της επανάστασης στην Κούβα ανάγεται στο 1960, όταν πράκτοράς της προσέφερε 10.000 δολάρια σε πιλότο αεροσκάφους της Cubana που θα μετέφερε τον Ραούλ Κάστρο από την Πράγα στην Αβάνα προκειμένου να «κανονίσει ένα δυστύχημα», αποκαλύπτουν αποχαρακτηρισμένα έγγραφα που μεταφορτώθηκαν χθες στον ιστότοπο National Security Archive.
Ο πιλότος, ο Χοσέ Ραούλ Μαρτίνες Νούνιες, που είχε στρατολογηθεί από τη CIA, ζήτησε σε αντάλλαγμα, αν σκοτωνόταν και ο ίδιος στην επιχείρηση, οι ΗΠΑ να φροντίσουν οι δύο γιοι του να σπουδάσουν σε αμερικανικά πανεπιστήμια.
Το αίτημα έγινε δεκτό, επισημαίνει το ινστιτούτο έρευνας National Security Archive, με έδρα την Ουάσινγκτον, που έφερε στη δημοσιότητα τα ντοκουμέντα.
Ενώ ο πιλότος βρισκόταν ήδη εν πτήσει για την πρωτεύουσα της τότε Τσεχοσλοβακίας, το γραφείο της CIA στην Αβάνα έλαβε διαταγή να ακυρώσει την επιχείρηση, χωρίς όμως να μπορέσει να έρθει σε επαφή μαζί του.
Όταν επέστρεψε, ο πιλότος ανέφερε πως «δεν του παρουσιάστηκε η ευκαιρία να κανονίσει ένα δυστύχημα όπως είχε συζητηθεί».
Τα έγγραφα αυτά αποκαλύφθηκαν τη στιγμή που ο Ραούλ Κάστρο, ο αδελφός του Φιδέλ Κάστρο, ετοιμαζόταν πια, στα 89 του χρόνια, να εγκαταλείψει την ενεργό πολιτική στην Κούβα, αποχωρώντας από την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος στο 4ήμερο Συνέδριό του, που άρχισε χθες.
Μετά τον θάνατο του Φιδέλ το 2016, η αποχώρηση του Ραούλ κλείνει μια ιστορική σελίδα για την Κούβα και τους κατοίκους της: οι περισσότεροι Κουβανοί δεν έχουν γνωρίσει άλλους ηγέτες εκτός από τους δύο Κάστρο.
«Τα έγγραφα αυτά μας υπενθυμίζουν ένα σκοτεινό, απαίσιο κεφάλαιο των αμερικανικών επιχειρήσεων εναντίον της κουβανικής επανάστασης», σημείωσε ο Πίτερ Κόρνμπλου, αναλυτής του National Security Archive, σε δηλώσεις του στο Γαλλικό Πρακτορείο.
«Τη στιγμή που η εποχή των Κάστρο φθάνει επίσημα στο τέλος της, οι αμερικανοί πολιτικοί έχουν την ευκαιρία να αφήσουν αυτό το παρελθόν πίσω και να συμμετέχουν στο μέλλον της Κούβας μετά τους Κάστρο», πρόσθεσε.
Ο Φιδέλ Κάστρο, ο ηγέτης της επανάστασης στην Κούβα, που πήρε την εξουσία το 1959, αψήφησε 11 αμερικανούς προέδρους· επέζησε παρά τις εκατοντάδες απόπειρες δολοφονίας του (638, κατά το βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες), μία εκ των οποίων σχεδιαζόταν να κάνει η μαφία στο πλαίσιο της αποτυχημένης απόβασης κουβανών εξορίστων υποστηριζόμενων από τη CIA στον Κόλπο των Χοίρων (στο νότιο τμήμα της νήσου) τον Απρίλιο του 1961.
* Τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα (στα αγγλικά): https://nsarchive.gwu.edu/briefing-book/cuba/2021-04-16/documents-cia-assassination-plot-targeted-raul-castro.
