Βυθός: Το νέο Ελντοράντο, αλλά με ποιο κόστος για το περιβάλλον;

Η βιομηχανία εξόρυξης αναπτύσσει τεχνολογίες που επιτρέπουν την εμπορική εξόρυξη των πόρων του θαλάσσιου πυθμένα σε περισσότερο από μισό χιλιόμετρο βάθος. Το πρώτο τέτοιο έργο έχει προγραμματιστεί για το 2018. Αυτό προκαλεί μεγάλη ανησυχία

Ο Ντενίς Λοκτιέ, δημοσιογράφος του euronews, ρωτάει τον Ιαν Στιούαρτ τον επικεφαλής του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος MIDAS και συμβουλος για περιβαλλοντικά θέματα για την εταιρία Fugro :

«Ιαν, όταν μιλάμε για εξόρυξη θαλάσσιου βυθού,τι ακριβώς ενοοούμε;»

«Υπάρχουν μια σειρά από κοιτάσματα που βρίσκονται στο βυθό της θάλασσας που οι άνθρωποι θεωρούν πως μπορούν να αξιοποιηθούν για εμπορικούς σκοπούς.Πρόκειται κυρίως για μέταλλα, φωσφορικά άλατα αλλά και υδρίτες για την ενέργεια. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον αυτή τη στιγμή, βρίσκονται σε εξελιξη μεγάλες επενδύσεις,ενώ υπάρχει μια σειρά από έργα που πρόκειται να καρποφορήσουν αρκετά σύντομα.»

Υπάρχει ανησυχία ότι η εξόρυξη μπορεί να βλάψει σε μεγάλο βαθμό τους ευάλωτους έμβιους οργανισμούς στο βυθό.Κανέις δεν γνωρίζει καθώς τα οικοσυστήματα σε βαθέα ύδατα ελάχιστα έχουν μελετηθεί. Για να μάθουμε περισσότερα, οι θαλάσσιοι βιολόγοι ερευνούν πώς ακριβώς τα κοράλλια αντιδρούν σε τραυματισμούς που σχετίζονται με την γεώτρηση.

«Η μία ομάδα κοραλλιών υπέστη εσκεμμένα βλάβη (παρόμοια με τις επιπτώσεις που δημιουργούνται από την αλιεία στο βυθό) η οποία μπορεί να αποτελεί ένα σημαντικό κίνδυνο για μια αποικία. Η άλλη ομάδα υπέστη εσκεμμένα ρύπανση από χαλκό, παρόμοια με αυτή που αναμένεται να παραχθεί κατά τη διάρκεια της εξόρυξης βαθιάς θάλασσας, που θα είναι ικανή για να επηρεάσει τη φυσιολογία τους»,τονίζει η Ινές Μαρτίνς,βιολόγος της γερμανικής εταιρίας ΙΜΑR

Τα κατεστραμμένα κοράλλια, μαζί με τα κοράλλια που δεν υπέστησαν ζημιά, τοποθετήθηκαν πάνω στο κατάστρωμα του ερευνητικού σκάφους και προσεκτικά συνδέθηκαν σε ειδικές κατασκευές οι οποίες στη συνέχεια θα τοποθετηθούν στον πυθμένα του ωκεανού.

«Αυτή η έρευνα είναι ζωτικής σημασίας, καθώς τα κοράλλια αποτελούν τη βάση του οικοσύστηματος της βαθιάς θαλασσας. Πρέπει να καταλάβουμε τον τροπο που επηρεάζονται, διότι όλο το υπόλοιπο οικοσύστημα εξαρτάται από αυτά», επισημαίνει ο Αντόνιο Γκοντίνιο,θαλασσιος βιολόγος της IMAR.

Για αυτό το πείραμα, το ερευνητικό σκάφος έχει αγκυροβολήσει πάνω από ένα υποθαλάσσιο βουνό κοντά στις Αζόρες νήσους. Τα δείγματα των κοραλλιών έχουν τοποθετηθεί σε βάθος 200 μέτρα σε διάφορες υποθαλάσσιες τοποθεσίες. Η όλη διαδικασία είναι οπτικά ελεγχόμενη με ένα τηλεχειριζόμενο υποβρύχιο όχημα.

«Με αυτό το πείραμα, παρακολουθούμε την ανάπτυξη των κοραλλιών, και στη συνέχεια, από τη στιγμή που τοποθετούνται κάθετα πάμε και κόβουμε τα σχοινιά ανάπτυξης ωστε όλα να είναι όπως πρεπει.Σημειώνουμε κατοπιν τη θέση τουςκαι την αποτυπώνουμε στο βυθό της θάλασσας, έτσι ώστε να μπορούμε να τα βρούμε όταν θέλουμε να τα ελέγξουμε σε ένα μήνα ή ένα χρόνο», λέει ο τεχνικός ROV της εταιρίας Subsea Vision.

Αυτό το πείραμα στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος θα αποκαλύψει πώς ακριβώς τα κοράλλια ανταποκρίνονται σε μηχανικές και χημικές βλάβες στο κανονικό περιβάλλον διαβίωσής τους. Τέτοια επιστημονικά δεδομένα είναι αναγκαία για τη βελτίωση των διεθνών κανονισμών βαθέων υδάτων εξόρυξης ώστε να περιορίσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

«Οι επιστήμονες θέλουν πάντα περισσότερα δεδομένα – αυτός είναι ο λόγος που βρισκόμαστε στην αποστολή αυτή. Αυτό που πραγματικά χρειάζεται να κατανοήσουμε καλύτερα είναι οι διεργασίες και οι αλληλεπιδράσεις στα βάθη των ωκεανών, πώς θα ανταποκριθούν στις εξορυκτικές δραστηριότητες.Εξακολουθούμε να χρειαζόμαστε πολύ περισσότερη έρευνα για το θέμα αυτό. Χωρίς έρευνα, είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί με ακρίβεια ποιές μπορούν είναι οι συνέπειες»,καταλήγει ο Ιαν Στιούαρτ.