Βρετανικές εκλογές ή δώδεκα μέρες για τη μεγάλη ανατροπή

Πετώντας για το Λονδίνο την περασμένη εβδομάδα άκουγα χωρίς να το θέλω τις συζητήσεις εύπορων επιβατών που θα συνδύαζαν το παιχνίδι του Ολυμπιακού με business. Η χολή που έβγαζαν για τον Κόρμπιν και το πρόγραμμά του ήταν απίστευτη. Θα καταστρέψει την οικονομία, οι πλούσιοι θα μεταναστεύσουν στην Ελβετία, η φορολογία των εφοπλιστών θα γίνει αβάσταχτη. Είχα την αίσθηση ότι έβλεπαν τις βρετανικές εκλογές σαν το δεύτερο ημίχρονο των δικών μας, με τον Κόρμπιν σαν άλλο Τσίπρα και τον Τζόνσον σαν νέο Μητσοτάκη. Όπως είπε κάποιος, η ήττα των Εργατικών είναι τόσο «σημαντική» όσο αυτή του ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν μια ενδιαφέρουσα έκφραση ταξικής αλληλεγγύης. Αν οι εργάτες πρέπει να ενωθούν για να σπάσουν τα δεσμά τους, οι καπιταλιστές ήταν πάντα ενωμένοι στην πάλη να τους κρατήσουν δέσμιους. Αλλά και κάποιοι «κεντρο-αριστεροί» Έλληνες σχολιαστές φαίνεται να συμφωνούν. Το μανιφέστο των Εργατικών παρουσιάζεται τρελό, ακραίο, κομμουνιστικό. Μια δεύτερη συγκαταβατική άποψη υποστηρίζει ότι το πρόγραμμα είναι «ενδιαφέρον» μεν αλλά καταδικασμένο σε αποτυχία λόγω της ακρότητάς του και του «συντηρητικού» χαρακτήρα των Βρετανών. Ακόμη και μετριοπαθείς σχολιαστές, με μικρή γνώση της Μεγάλης Βρετανίας, έχουν μπολιαστεί με τον ιό του αντι-κορμπινισμού.

Ο ριζοσπάστης και ο «κλόουν»

Δώδεκα μέρες πριν τις εκλογές της Βρετανίας, πώς εκτυλίσσεται λοιπόν η εκλογική εκστρατεία; Τι εικόνα για την Βρετανία του 21ου αιώνα μάς δίνουν τα μεγάλα κόμματα; Οι Συντηρητικοί παρουσίασαν ένα μίνι μανιφέστο με βασικές προτάσεις το Get Brexit Done (ολοκληρώνουμε το Brexit), νόμος και τάξη (υπόσχονται την πρόσληψη 20.000 αστυνομικών) και «σώστε τη χώρα από τον Κόρμπιν”. Οι Τόριδες θυμούνται με τρόμο τις εκλογές του 2017 όταν ο Κόρμπιν ανέτρεψε στην προεκλογική εκστρατεία ένα δημοψηφικό προβάδισμα 24% και αφαίρεσε την αυτοδυναμία της Μέι. Ο Τζόνσον είναι επιρρεπής σε γκάφες, δικοί του βουλευτές τον αποκάλεσαν «κλόουν» και «τσαρλατάνο» για τα συνεχή του ψέματα. Έτσι η στρατηγική του κόμματος είναι να μην έχει τίποτε ουσιαστικό να πει αλλά να επαναλαμβάνει συνεχώς το ασφαλές τροπάριο του Brexit, που ελπίζουν να τους πάει στην νίκη στον αυτόματο. Υιοθετώντας την πρακτική της Ομάδας Αλήθειας της Νέας Δημοκρατίας μετονόμασαν τον λογαριασμό τους στο twitter factcheck (έλεγχος αλήθειας γεγονότων) και κατακλύζουν την μπλογκοσφαίρα με συκοφαντίες και ψέματα. Η δαιμονοποίηση των Εργατικών περνάει κάθε προηγούμενο, ακόμη και τις επιθέσεις στον ΣΥΡΙΖΑ, μια και οι Βρετανοί είναι οι πρώτοι διδάξαντες και οι πιο αποτελεσματικοί στο είδος.

Ο Κόρμπιν είναι φίλος τρομοκρατών, κομμουνιστής, αντισημίτης, θα χρεοκοπήσει το κράτος, θα καταργήσει τις ένοπλες δυνάμεις και τη μοναρχία! Οι κατηγορίες είναι ανυπόστατες και γελοίες. Εντούτοις η προσωποποίηση της καμπάνιας στον Κόρμπιν και η ασαφής στάση του μέχρι πρόσφορα στο Brexit τον έκαναν βαρίδι για τους ψηφοφόρους που θέλουν την έξοδο.

«Δεν ξέρω αν επέστρεψε η πάλη των τάξεων ή κάτι που της μοιάζει πολύ», «θα ακολουθήσει επίθεση στην ιδιοκτησία», προειδοποιεί ο πολιτικός συντάκτης του καναλιού ITV. Αλλά η “πάλη των τάξεων” ήταν πάντα εδώ. Μόνο που χτύπησε τα φτωχά και μεσαία εισοδήματα, που έχασαν 20% τα τελευταία δέκα χρόνια, ενώ οι πλούσιοι είδαν μεγάλες αυξήσεις. Οι μισθοί των CEO των εκατό μεγαλύτερων επιχειρήσεων είναι 242 φορές μεγαλύτεροι αυτών των φτωχότερων υπάλληλων τους. Όπως είπε ο Warren Buffet, ένας στους πέντε πιο πλούσιους στον κόσμο, «υπάρχει πάλη των τάξεων και η δικιά μου τάξη, η πλούσια τάξη, την κερδίζει».

Όσοι έχουν δει τα έργα του Κεν Λόουτς ξέρουν τι συνέβη στις δημόσιες υπηρεσίες μετά την ιδιωτικοποίηση. Η καταστροφή του κοινωνικού κράτους έκανε τους πολίτες μικρο-καπιταλιστές του εαυτού τους και τους φτωχούς όμηρους μιας απάνθρωπης και γραφειοκρατικής επιχειρηματικότητας (“Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ”, 2016 – “Δυστυχώς απουσιάζατε”, 2019). Οι σιδηρόδρομοι είναι εθνικό ανέκδοτο με τις καθυστερήσεις, τα γεμάτα βαγόνια, τα ατυχήματα που περιγράφονται στο “Ο Πωλ, ο Μικ και οι άλλοι” (2001). Οι ιδιώτες πάροχοι ενέργειας αυξάνουν συνεχως τις τιμές και τα ταχυδρομεία σταδιακά μετατρέπονται σε ιδιωτικούς couriers. Στο πρόσφατο παρελθόν της Βρετανίας βλέπουμε το πιθανό μέλλον της Ελλάδας.

Το αριστερό όραμα

Για πρώτη φορά από τα ’80 το πρόγραμμα του Εργατικού Κόμματος σκιαγραφεί ένα ριζοσπαστικό μέλλον για μια χώρα “χαμένη, χωρίς προσδοκίες, όμηρο των τραπεζιτών, των δισεκατομμυριούχων, του κατεστημένου” όπως λέει ο Κόρμπιν. Μετά από τόσες ήττες, αποτυχίες και αποστασίες, οι Εργατικοί σχεδιάζουν την πρώτη στην Ευρώπη σημαντική μεταφορά πόρων και ισχύος από το κεφάλαιο στους εργαζόμενους.

Η αριστερή σοσιαλδημοκρατία και ο κεϋνσιανισμός, που τόσο στοχοποιήθηκαν τα χρόνια της Θάτσερ και του Μπλερ, επιστρέφουν με στοχευμένες πολιτικές ανάπτυξης και ανασύνταξης του κοινωνικού κράτους. 250 δισ. θα δοθούν για επενδύσεις στην ενέργεια, τις μεταφορές και το περιβάλλον, 150 σε σχολεία, νοσοκομεία και σπίτια – οι δήμοι έχουν υποχρέωση να δίνουν στέγη στους δημότες τους. Η Θάτσερ επέτρεψε στους ενοικιαστές να αγοράζουν τα σπίτια τους μισοτιμής και από τότε δεν κτίστηκαν νέες κατοικίες. Υπολογίζεται ότι έτσι θα δημιουργηθούν ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας. Επιπλέον θα ιδρυθεί μια νέα εθνική τράπεζα επενδύσεων και τράπεζες περιφερειακής ανάπτυξης με αρχικό κεφάλαιο 250 δισ.

Όσοι έζησαν στη Βρετανία ξέρουν την αγάπη του κόσμου για το Εθνικό Σύστημα Υγείας, τη δωρεάν Παιδεία και το κοινωνικό κράτος. Αλλά μετά τα ’80 οι δημόσιες υπηρεσίες ιδιωτικοποιήθηκαν, η χρηματοδότηση του ΕΣΥ μειώθηκε σταδιακά οδηγώντας τους πολίτες στις ιδιωτικές ασφαλίσεις και τώρα μαθαίνουμε ότι προετοιμάζεται η πώληση τμημάτων του σε αμερικανικές εταιρείες. Οι Εργατικοί θα αντιστρέψουν την παρακμή. Οι σιδηρόδρομοι, το ταχυδρομείο, το νερό και το ενεργειακό δίκτυο θα εθνικοποιηθούν, το Εθνικό Σύστημα Υγείας θα έχει μεγάλη αύξηση της χρηματοδότησης, όλη η χώρα θα αποκτήσει δωρεάν ευρυζωνική σύνδεση. Τέλος, οι εκλύσεις ρύπων θα μηδενιστούν μέχρι το 2030, με 90% της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Οι δημοσκοπήσεις, παρά το προβάδισμα των Συντηρητικών, δείχνουν ότι η πλειοψηφία συμφωνεί με τις εθνικοποιήσεις και τη διάσωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Δεν αποτελεί έκπληξη, οι πολιτικές αυτές αποτελούν επιστροφή στην πιο περήφανη μεταπολεμική παράδοση της χώρας.

Οι εργαζόμενοι αποτελούν τον δεύτερο πυλώνα του προγράμματος. Οι δημόσιοι υπάλληλοι θα έχουν αύξηση 5%, το “βιώσιμο” ωρομίσθιο θα πάει στις 10 λίρες, θα επιστρέψουν οι συλλογικές συμβάσεις και θα μειωθούν οι εργάσιμες ώρες σε 32 μέχρι το 2030 χωρίς απώλεια μισθού. Οι μεγάλες επιχειρήσεις θα βάζουν ποσοστό των ετήσιων κερδών τους σε ταμείο που θα διοικείται από τους εργαζόμενους ανοίγοντας τον δρόμο για τη συμμετοχή τους στις αποφάσεις της εταιρείας. Στοχευμένες πολιτικές θα βοηθήσουν τους άστεγους, τα ευάλωτα παιδιά και τους αιτούντες άσυλο, με την κατάργηση της κράτησης σε κλειστά κέντρα. Θα βελτιώσουν τις κοινωνικές υπηρεσίες για τους ηλικιωμένους και θα δημιουργήσουν παιδικούς σταθμούς για όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Τέλος, ένα μέτρο που αφορά και τους Έλληνες επίδοξους φοιτητές: καταργούνται τα δίδακτρα των 9.000 λιρών για τις προπτυχιακές σπουδές, μέτρο που πρωτοεμφανίστηκε στις εκλογές του 2017 και βοήθησε τους Εργατικούς να κερδίσουν τις περισσότερες περιφέρειες με πανεπιστήμια. Και επειδή πολλοί δεν το ξέρουν και πιστεύουν την προπαγάνδα της Ν.Δ., όλα τα πανεπιστήμια στη Βρετανία είναι δημόσια και η Παιδεία ήταν δωρεάν μέχρι το 1998, όταν μπήκαν δίδακτρα 1.000 λιρών. Το 2010, οι Συντηρητικοί αφαίρεσαν το ένα τρίτο του πανεπιστημιακού προϋπολογισμού που κάλυπτε τις δαπάνες διδασκαλίας υποχρεώνοντας τα πανεπιστήμια να εισαγάγουν τα δίδακτρα των 9.000. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές έκαναν τους φοιτητές πελάτες, όχι η επιθυμία κερδοφορίας των πανεπιστημίων, που αντιστέκονται στην εμπορευματοποίησή τους.

Οι πολιτικές των Εργατικών είναι πλήρως κοστολογημένες και οι πόροι έχουν εντοπιστεί. Αλλά ποιος θα πληρώσει; Όσοι ευθύνονται για τις ανισότητες, την ανεργία, την καταστροφή του κοινωνικού κράτους, αυτοί που πλούτισαν τα προηγούμενα τριάντα χρόνια στην πλάτη των εργαζόμενων και μετέφεραν τα κέρδη τους στους φορολογικούς παραδείσους. Ο Κόρμπιν είναι απόλυτα σαφής: Θα πληρώσουν “οι πλούσιοι, αυτοί που φοροαποφεύγουν, αυτοί που ρυπαίνουν. Με μισούν; Το καλωσορίζω”. Είμαστε “με τους πολλούς όχι τους λίγους” λέει το κεντρικό σύνθημα κάνοντας μια κλασική ταξική και λαϊκή διαίρεση. Έτσι, η υψηλή φορολογική κλίμακα ανεβαίνει 5%, στο 45, δημιουργείται μια νέα κλίμακα 50% για εισοδήματα άνω των 125.000 και αυξάνεται ο εταιρικός φόρος στο 26% από 21%, ενώ ο Τζόνσον θα τον μείωνε στο 19%. Οι Εργατικοί, μετά από δεκαετίας εγκατάλειψης της ταξικής πολιτικής, επιστρέφουν στις ρίζες τους, προσαρμοσμένες στις εργασιακές και κοινωνικές προτεραιότητες της εποχής. Στα ’60 και τα ’70 όλα αυτά θα φαινόντουσαν φυσιολογικά, πιθανόν λίγο άτολμα. Αλλά η μετακίνηση της δημόσιας συζήτησης και της «κοινής γνώμης» στα δεξιά τα κάνουν να φαίνονται ακραία. Αν μη τι άλλο, ο Κόρμπιν επαναφέρει τις ιδέες της Αριστεράς μετά από δεκαετίες εξορία στα πανεπιστήμια και τους δρόμους.

Μαθαίνοντας από τον Κόρμπιν

Αλλά μπορεί να κερδίσει ο Κόρμπιν παρά τη μεγάλη υπεροχή του Μπόρις στις δημοσκοπήσεις; Αν η αντιστροφή της λιτότητας και το κοινωνικό κράτος γίνουν το βασικό πεδίο σύγκρουσης στις επόμενες δώδεκα μέρες οι Εργατικοί προηγούνται. Αν το Brexit, οι Συντηρητικοί θα κερδίσουν. Αλλά ακόμη και αν έρθουν δεύτεροι, οι Εργατικοί έχουν πιθανότητες να σχηματίσουν την επόμενη κυβέρνηση. Οι λόγοι είναι πολλοί. Το εκλογικό σύστημα με τις 650 μονοεδρικές περιφέρειες σημαίνει ότι ο υποψήφιος που έρχεται πρώτος σε κάθε περιφέρεια ακόμη και με μία ψήφο εκλέγεται. Υπάρχει επομένως μεγάλη απόκλιση μεταξύ των εθνικών ποσοστών σε δημοσκοπήσεις και εκλογές και του αριθμού των βουλευτών. Το αποτέλεσμα θα κριθεί στις περίπου 100 έδρες όπου η διαφορά μεταξύ πρώτου και δεύτερου υποψήφιου στις προηγούμενες εκλογές είναι κάτω από πέντε χιλιάδες, οι υπόλοιπες δεν αλλάζουν χέρια σχεδόν ποτέ. Περίπου 15.000 ακτιβιστές του Momentum θα πλημμυρίσουν αυτές τις “περιθωριακές” έδρες και πόρτα – πόρτα θα εξηγήσουν στους ψηφοφόρους την δυνατότητα μια ριζικής αλλαγής που θα είναι ταυτόχρονα επιστροφή στην παράδοση και απόδραση στο μέλλον. Παραπέρα, ενώ ο Τζόνσον χρειάζεται για να κερδίσει γύρω στις 320 έδρες, στον Κόρμπιν αρκούν 270. Έχει εξασφαλίσει την κυβερνητική συνεργασία ή την ανοχή του Σκωτικού Εθνικού Κόμματος, των Ουαλλών και ίσως των Φιλελευθέρων, που θα του δώσουν άλλες πενήντα έδρες.

Πρέπει λοιπόν να μάθουμε από τον Κόρμπιν. Η μεγάλη ανατροπή του 2017 στηρίχτηκε στο ότι δεν αποκήρυξε την πίστη στον σοσιαλισμό, διατηρεί τις αρχές του, τιμά την ιστορία του. Οι ριζοσπαστικές ιδέες προσθέτουν το οραματικό στοιχείο στην πολιτική σύγκρουση για την καθημερινότητα και ανοίγουν μια μεγάλη συζήτηση για το μέλλον της Αριστεράς. Αυτό το οραματικό στοιχείο εμπνέει τους νέους να γυρνάνε τα σπίτια μέσα στο κρύο, τη βροχή, τη σκοτεινιά του Δεκέμβρη, με ιεραποστολικό ζήλο. Εκατοντάδες χιλιάδες γράφτηκαν στους εκλογικούς καταλόγους για να ψηφίσουν τους Εργατικούς. Ο Κόρμπιν άνοιξε τη συζήτηση για τον αριστερό ορίζοντα, για τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα. Ακόμη και αν χάσει, ο σπόρος μπήκε, το ακροατήριο της Αριστεράς μεγάλωσε και ακούει πάλι τις ιδέες για ισότητα και δημοκρατία. Έτσι κι εμείς πρέπει να αρχίσουμε την προετοιμασία για την μετατόπιση της λαϊκής οργής που έρχεται από τον φιλελεύθερο λαϊκισμό στη ριζοσπαστική Αριστερά. Ο ταξικός, δικαιωματικός και λαϊκός πυλώνας της ιδεολογίας πρέπει να μπουν στην πρώτη γραμμή, το όραμα να συνοδεύει τις πολιτικές της καθημερινότητας.

Ακόμη και αν έρθουν δεύτεροι οι Εργατικοί, έχουν κάθε πιθανότητα να σχηματίσουν την επόμενη κυβέρνηση. Θα είναι καλό για τη Βρετανία, την Αριστερά και την Ευρώπη. Και να θυμίσω στους Έλληνες πολέμιους του Κόρμπιν ότι όχι μόνο θα καταργήσει τα δίδακτρα των παιδιών τους αλλά είναι και ο μόνος ηγέτης που έχει υποσχεθεί την επιστροφή των μαρμάρων. Τι χαρά θα ήταν να είχαμε το 2021 πρωθυπουργούς τον Τσίπρα και τον Κόρμπιν, τους δύο πολιτικούς που έβαλαν πάλι την Αριστερά στο επίκεντρο.

Πηγή: Η Αυγή

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr