Brenthis η Μαύρη Πεταλούδα της Λένας Πλάτωνος

«Η ''Μπρένθις'' μου μπορεί να ήταν ο κορονοϊός; Όταν το '86 έγραψα αυτό το κομμάτι ήξερα μόνο ότι σήμαινε τον θάνατο από την Κίνα, μα δεν μπορούσα να το εξηγήσω λογικά...» έγραψε στο facebook της η συνθέτρια

lena

Το 1986 η συνθέτρια Λένα Πλάτωνος είχε όλη την καλλιτεχνική ελευθερία να κάνει τα δικά της τραγούδια, γράφοντας τη μουσική και τους στίχους τους, όπως και ερμηνεύοντάς τα. Ο Αλέκος Πατσιφάς της ΛΥΡΑ, ο μέντορας της, είχε πεθάνει και ο κύκλος των μεγάλων έργων της, βασισμένα σε στίχους άλλων («Σαμποτάζ» 1981, «Καρυωτάκης 13 τραγούδια» 1982) είχε κλείσει. Εξακολουθούσε όμως νά’χει την εκτίμηση του άλλου μέντορα της, του Μάνου Χατζιδάκι, απ’ όταν ξεκίνησε να δισκογραφεί τα πιο προσωπικά της ιδιοσυγκρασιακά τραγούδια, κινούμενη σε ένα πιο πειραματικό ή και synth pop ύφος. Έτσι, το άλμπουμ «Μάσκες ηλίου» (1984) ακολούθησε το «Γκάλοπ» (1985) με ενδιάμεσο «break» την «Ηχώ και τα λάθη της» (1985) σε στίχους Gianni Rodari και απόδοση Άννας Μαργαριτοπούλου. Τα «Λεπιδόπτερα» κυκλοφόρησαν το ’86 και μέχρι σήμερα αποτελούν το πιο ιδιαίτερο «τριπαριστό» άλμπουμ στην εργογραφία της Πλάτωνος

Σύμφωνα με την ίδια, εμπνεύστηκε τα τραγούδια από ένα βιβλίο εντομολογίας που είχε πέσει στα χέρια της, εξ ου και οι επιστημονικές λατινικές ονομασίες τους: «Αρασχνία Λεβάνα», «Απόρια Ματούρνα», «Κυάρινις» κλπ. Κι αν μέσα στο έργο, υπήρχαν τραγούδια, άλλοτε γραμμένα για συγγενικά πρόσωπα της δημιουργού («Λητώ») και άλλοτε για μικρές προσωπικές της εμπειρίες («Εσπέρια Ίρις Γκρέκα»), ένα άλλο τραγούδι, το «Μπρένθις», αποφαίνεται προφητικό βάσει των σημερινών δεδομένων. Όπως ακριβώς το έγραψε χθες η Πλάτωνος στο facebook της: «Η ”Μπρένθις” μου μπορεί να ήταν ο κορονοϊός; Όταν το ’86 έγραψα αυτό το κομμάτι ήξερα μόνο ότι σήμαινε τον θάνατο από την Κίνα, μα δεν μπορούσα να το εξηγήσω λογικά…»

Εκείνη την περίοδο δεν υπήρχε καν η σκέψη μιας πανδημίας. Ήταν όμως και η χρονιά που το πυρηνικό ατύχημα του Τσέρνομπιλ στην πρώην Σοβιετική Ένωση θα έσπερνε τον τρόμο και τον πανικό παγκοσμίως (Απρίλιος 1986). Καθώς το ραδιενεργό νέφος διέσχιζε την Ευρώπη, μια απλή βροχή έφτανε για να κλείσει τους ανθρώπους στα σπίτια τους. «Εγώ δεν είχα πανικοβληθεί» αφηγείται η Πλάτωνος, «είχα όμως προβληματιστεί πολύ για το πόσο απρόσεκτος και τελικά πόσο ευάλωτος είναι ο άνθρωπος παρά τα τεχνολογικά επιτεύγματα του. Δεν μπορώ να συνδέσω το ”Μπρένθις” με το πυρηνικό ατύχημα, καθώς είναι αδύνατο να θυμηθώ πότε ακριβώς το έγραψα».  

«Ο μακρύς δρόμος του μεταξιού», αυτή ήταν η πρώτη φράση που συνέλαβε η δημιουργός: «Ασυνείδητα, από την ομορφιά του μεταξιού στην Κίνα οδηγήθηκα στη Brenthis, τη μαύρη πεταλούδα, τον προάγγελο των δεινών για την ανθρωπότητα ξέχωρα από τη φαινομενική ομορφιά της και το εφήμερο της ύπαρξης της». Και ίσως γι’ αυτό το τραγούδι θα χαρακτηριζόταν έως και pop μέσα σε ένα σύνολο πειραματικών- κατά πλειοψηφία- συνθέσεων. 

Οι στίχοι «Κι όλοι χορεύουνε μαζί και μόνοι, μαζί και μόνοι, σ’ ένα έγχρωμο χορό που όλο αλλάζει και ποτέ δεν τελειώνει» θα μπορούσαν να είναι ενδεικτικοί μιας ζοφερής πραγματικότητας: «Οι άνθρωποι που χορεύουν μαζί και μόνοι δεν ήταν τελικά ένας θεαματικός χορός κινέζικων πολεμικών τεχνών. Είναι οι Ιταλοί και οι Ισπανοί που τραγουδούν και χορεύουν από τα μπαλκόνια τους, σπάζοντας για λίγο την αφόρητη μοναξιά τους. Άλλωστε, όντως δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς τελειώνει αυτός ο πνιγηρός χορός» εξομολογείται απ’ την ασφάλεια της δικής της καραντίνας στον Χολαργό. 

«Με των ανέμων αρώματα ραντίζουν ουράνια και δαιμόνια σώματα, κόσμημα στο στήθος τους κι η μαύρη πεταλούδα καθρεφτίζει άστρο που το τύλιξαν σύννεφα» λένε λίγο παρακάτω οι στίχοι του τραγουδιού, τους οποίους η Πλάτωνος θα χαρακτήριζε καταστροφολογικούς σήμερα. «Σκέψου αν ο κορονοϊός είχε τη μορφή άπειρων μαύρων πεταλούδων. Θα μπορούσαμε τουλάχιστον να τον εντοπίσουμε και να προστατευτούμε. Και να κυκλοφορούμε στον έξω κόσμο σαν μελισσοκόμοι και όχι σαν διαστημάνθρωποι»

Η «Ψυχή Πεταλούδα» είναι ενδεχομένως μια τιμωρία από έναν πλανήτη που αγωνιζόταν ν’ ανασάνει εξ αιτίας της ανθρώπινης ασυδοσίας. «Ακούγεται τετριμμένο και πολύ – πολύ άδικο για τις εκατόμβες των νεκρών παγκοσμίως» συνεχίζει η Πλάτωνος, «ακόμη είναι νωπός όμως ο εφιάλτης των καμμένων δασών και μιας γενικευμένης περιβαλλοντικής καταστροφής. Το Κακό, άλλωστε, δεν χτυπάει επιλεκτικά. Δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ αρχηγών κρατών και κυνηγημένων προσφύγων».  

«Όποιος πενθεί, αυτήν ακολουθεί. Όποιος πενθεί ακολουθεί το πέταγμα της, όμως η Μπρένθις πένθος δε γνωρίζει καν τι πάει να πει» κι εδώ τελειώνει το τραγούδι πριν το τελευταίο εξωστρεφές ρεφρέν του. «Το πένθος αφορά την ανθρωπότητα και μόνον αυτή. Τον εγκέφαλο και τα συναισθήματα. Τη λύπη και τα δάκρυα που χύνουμε όλοι αυτές τις μέρες για τα κομβόι με τα φέρετρα σε μια διπλανή μας χώρα. Ο κορονοϊός δεν ενδιαφέρεται για μας και τις οργανωμένες κοινωνίες μας. Εκτελεί τη σιωπηλή μακάβρια αποστολή του μέχρι να κυκλοφορήσει το εμβόλιο και να πεθάνει κι αυτός, να εξαφανιστεί το ίδιο σιωπηλά, όπως εμφανίστηκε, να κάνει τον δικό του κύκλο ζωής, σαν μια πεταλούδα»

Και κάπως έτσι λήγει η συνομιλία με τη Λένα Πλάτωνος: «Τα τελευταία χρόνια ζούσαμε με το φόβο ενός πυρηνικού πολέμου και μιας οικονομικής τρομοκρατίας. Την τελευταία, ακόμη τη βιώνουμε. Θέλω να πιστεύω πως αυτοί που διοικούν τον πλανήτη θα πάρουν ένα μάθημα. Διαφορετικά, αν συνεχίσουν στον ίδιο μακρύ δρόμο του μεταξιού, θα έρθουν και άλλες Μπρένθις, που δεν καταλαβαίνουν από πένθος. Ας βγούμε όλοι καλύτεροι άνθρωποι απ’ όλο αυτό, ας κοιτάξουμε τον άλλο δίπλα μας, ανεξαρτήτως χρώματος, θρησκείας, φύλου, ιδεολογίας. Ο καπιταλισμός απέτυχε παταγωδώς και ο μισανθρωπισμός της ακροδεξιάς προκάλεσε την παγκόσμια ανισορροπία. Δεν υπάρχουν πια άλλα περιθώρια»

Μητσοτάκης: Σε πανικό στη Βουλή – Αντί για απαντήσεις, επίθεση και «δεν ντρέπεστε» στην αντιπολίτευση (video)

6167665

Μητσοτάκης: Σε πανικό στη Βουλή – Αντί για απαντήσεις, επίθεση και «δεν ντρέπεστε» στην αντιπολίτευση (video)

«Ουδέποτε, δόθηκε καμία εντολή για συγκάλυψη», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κοιτώντας τους συγγενείς των θυμάτων

Βουλή: Ο λόγος για τα άδεια έδρανα του ΚΚΕ και της Νέας Αριστεράς στην ομιλία της Κωνσταντοπούλου

6167422

Βουλή: Ο λόγος για τα άδεια έδρανα του ΚΚΕ και της Νέας Αριστεράς στην ομιλία της Κωνσταντοπούλου

Μετά την ολοκλήρωση της ομιλίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, οι βουλευτές των δύο κομμάτων επέστρεψαν στις…

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

InCollage 20240328 205245331

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

O Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται πως «παραίτησε» τους δύο στενούς του συνεργάτες προκειμένου να μην απολογηθεί…