Βασικό εισόδημα τώρα στην Ελλάδα

Ολόκληρη η Ευρώπη βρίσκεται σε μια παρατεταμένη κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Το κάθε κράτος λαμβάνει έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών του ιού και ίσως είναι η πρώτη φορά που έστω και φαινομενικά τίθεται στο επίκεντρο η προάσπιση των «συμφερόντων» του πολίτη.

Ήδη η ισπανική κυβέρνηση δουλεύει έτσι ώστε να ξεκινήσει άμεσα ένα σύστημα βασικού εισοδήματος για όλους τους πολίτες, ως μέρος των μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.

Μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινωθεί ένα συγκεκριμένο ποσόν για το εγγυημένο τούτο εισόδημα, που αρχικά θα προορίζεται για περιορισμένο τμήμα του πληθυσμού, εκείνο με τις μεγαλύτερες ανάγκες, καθώς η Ισπανία –χώρα με τα περισσότερα θανατηφόρα κρούσματα μετά την Ιταλία– μέτρησε αριθμό ρεκόρ επιπλέον 300.000 ανέργων μόνον μέσα στον Μάρτιο.

Μάλιστα φιλοδοξία της κυβέρνησης είναι το βασικό εισόδημα να γίνει μέτρο που «θα παραμείνει για πάντα και θα αποτελέσει δομικό στοιχείο»,πράγμα που δικαιολογείται απόλυτα και από το τεράστιο πλήγμα που έχει δεχθεί εξαιτίας του κορονοϊού αλλά και από την εμπειρία που ήδη έχει συσσωρεύσει από τις πιλοτικές του εφαρμογές στην Βαρκελώνη.

Οι πρώτες «απόπειρες» και το παγκόσμιο ενδιαφέρον

Στη Φινλανδία 2.000 άνεργοι ηλικίας λάμβαναν 560 ευρώ τον μήνα, χωρίς να έχουν την υποχρέωση να αναζητήσουν εργασία και ανεξαρτήτως εισοδήματος.Οι αποδέκτες του βασικού εισοδήματος, ανέφεραν ότι είχαν «λιγότερα συμπτώματα άγχους καθώς και λιγότερη δυσκολία συγκέντρωσης, λιγότερα προβλήματα υγείας και ήταν πιο σίγουροι για το μέλλον τους και τη δυνατότητά τους να επηρεάσουν κοινωνικά ζητήματα».

Το 2016 στην  Ελβετία πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα για την εισαγωγή ενός βασικού εισοδήματος 2.500 ευρώ για όλους, εργαζόμενους και ανέργους, το όποιο σχέδιο τελικά δεν συγκέντρωσε την απαραίτητη πλειοψηφία.

Μέσα σε ένα σκηνικό παγκόσμιας συζήτησης και αβεβαιότητας για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη ανισότητα, το πιλοτικό πρόγραμμα έχει προσελκύσει διεθνές ενδιαφέρον και παρακολουθείται στενά από οικονομολόγους, κοινωνιολόγους και δισεκατομμυριούχους, συμπεριλαμβανομένων των Μαρκ Ζούκερμπεργκ και Ελον Μασκ.

Στην Ελλάδα προς το παρόν, έχουν ανακοινωθεί κάποια μέτρα στήριξης,η διαδικασία όμως δεν έχει ολοκληρωθεί.Η πληρωμή των επιδομάτων αυτών έχει περάσει από 40 κύματα, καθώς η επιλογή των δικαιούχων και η μορφή των επιδοτήσεων δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα.Σχεδόν ένα μήνα μετά το κλείσιμο των καταστημάτων και τον περιορισμό της κυκλοφορίας το πρόβλημα είναι ακόμα προς επίλυση.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ανακοινώσει κάποια αρχικά μέτρα, τα οποία περιλαμβάνουν χαλάρωση των κανόνων δημοσιονομικής σταθερότητας, κεφάλαια για την έρευνα και τη στήριξη των πιο ευάλωτων τομέων και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Τα ποσά βέβαια αυτά είναι μικρά και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το όλο και αυξανόμενο οικονομικό και εργασιακό αδιέξοδο.

Η ανασφάλεια είναι παντού και μπορεί να γίνει αντιληπτή σε κάθε συζήτηση…

Πόσο θα κρατήσει αυτό; Τι πρέπει να κάνω; Πόσο ακόμη θα μπορώ να πληρώνω για τρόφιμα με τις αποταμιεύσεις μου;

Όλο το οικονομικό σύστημα αλλάζει ραγδαία μέρα με τη μέρα. Τα δόγματα καταρρέουν και οι αφηγήσεις αλλάζουν. Οι «ελίτ» φάνηκαν πολύ δημιουργικοί όταν έσωζαν τις τράπεζες και μπορούν και τώρα να είναι δημιουργικοί, σε μια στιγμή που το 30% των πολιτών βρίσκονται ήδη σε κίνδυνο φτώχειας και μια «ανάσα» πριν την ολοκληρωτική κατάρρευση. 

Το βασικό εισόδημα είναι μια μηνιαία πληρωμή άνευ όρων για κάθε άτομο, με ένα ποσό που εγγυάται ένα βασικό επίπεδο καθημερινής ασφάλειας. 

Γιατί είναι σημαντικό;

Από τη μια μέρα στην άλλη, ο κατάλογος των ανθρώπων που έχασαν την πηγή εισοδήματός τους και δεν ξέρουν πού να στραφούν είναι ατελείωτος. Οι επιστήμονες, οι υπάλληλοι, οι εργάτες, οι οδηγοί ταξί, οι διαχειριστές εστιατορίων, οι δάσκαλοι μουσικής, οι υπάλληλοι ξενοδοχείων, οι αεροσυνοδοί, οι σερβιτόρες/οι, οι ξεναγοί και αμέτρητοι άλλοι δεν ξέρουν πώς θα πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Επίσης μέσω της τηλεργασίας και της «ρομποτοποίησης» της εργασίας, πολλές θέσεις θα χαθούν οριστικά.

Από την τελευταία μεγάλη κρίση το 2008, η ΕΕ έχει αντλήσει τρισεκατομμύρια ευρώ στον ήδη προβληματικό  χρηματοπιστωτικό τομέα. 

Τώρα είναι καιρός να υποστηρίξουμε τους ανθρώπους και να απαιτήσουμε ένα γενναίο πρόγραμμα στήριξης όπως η Ισπανία. 

Όλοι οι κάτοικοι  Ελλάδα πρέπει να στηριχθούν άμεσα με μηνιαίες πληρωμές στα πλαίσια του Βασικού Εισοδήματος για όλους καθώς το μέλλον προδιαγράφεται ζοφερό.

* Ο Βασίλης Αθανασάκος είναι οικονομολόγος

Πηγή: pressenza.com