Αυτοκαταστρεφόμενα έργα τέχνης

Στην τελευταία φωτογραφία, διακρίνονται τα θραύσματα του βάζου να κείτονται στο δάπεδο, μπροστά στα πόδια του καλλιτέχνη. Βασικό περιεχόμενο της καλλιτεχνικής αυτής δράσης είναι η καταστροφή ενός άλλου, πολύ παλαιότερου, έργου τέχνης. Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: ο Αϊ Γουέι-Γουέι διατείνεται ότι χρειάστηκε να πραγματοποιήσει τη δράση του δύο φορές, σπάζοντας δύο παρόμοια βάζα, καθώς οι φωτογραφικές λήψεις της πρώτης απόπειρας δεν ήταν αρκούντως ευκρινείς.

Τον Μάρτιο του 2001, η παγκόσμια κοινότητα πληροφορήθηκε την καταστροφή από τις τότε ανερχόμενες δυνάμεις των Ταλιμπάν των δύο τεράστιων αγαλμάτων του Βούδα, ύψους 53 και 35 μέτρων αντίστοιχα και παλαιότητας περίπου 1.500 ετών, στην Μπαμιγιάν του Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν είχαν γνωστοποιήσει την πρόθεσή τους να τα καταστρέψουν ήδη από το 1998, δηλώνοντας ότι πρόκειται για είδωλα, άρα κάτι αντι-ισλαμικό.

Τελικά, αφού τα «θέρισαν» με ριπές αντιαεροπορικών όπλων, στη συνέχεια τα ανατίναξαν με εκρηκτικά. Για πολλούς η πράξη αυτή προοικονομεί την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης που εκδηλώθηκε μερικούς μήνες αργότερα, την 11η Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους. Ανάλογες καταστροφές αρχαιοτήτων διαπράχθηκαν κατά την τελευταία τετραετία από τα μέλη του «Ισλαμικού κράτους» στη Συρία και το Ιράκ.

Πριν από λίγες ημέρες, ο Βρετανός καλλιτέχνης Μπάνκσι «έστησε» μια (ακόμα) πρωτοφανή πράξη εναντίωσης στα φαινόμενα της ακραίας εμπορευματοποίησης της Τέχνης: το πολύ γνωστό έργο του «Το κορίτσι με το μπαλόνι» αυτοκαταστράφηκε από ενσωματωμένο μηχανισμό, μπροστά στα έκπληκτα μάτια των παρευρισκομένων, ευθύς μόλις είχε ολοκληρωθεί η δημοπράτησή του στον οίκο Σόθμπις.

Σε ποια από τα παραπάνω περιστατικά είναι αποδεκτή η καταστροφή ενός έργου τέχνης και σε ποια όχι; Με ποια κριτήρια θα το αποφασίσουμε και πόσο ασφαλή είναι αυτά; Πρέπει «να τελειώνουμε πια με τ’ αριστουργήματα», όπως το έθεσε ο Αντονέν Αρτό;

Το ζήτημα δε φαίνεται να είναι τόσο απλό. Ποτέ δεν ήταν. Πάντως, ήδη έχει ξεκινήσει η συζήτηση κατά πόσον αυξήθηκε η αξία του κατεστραμμένου έργου του Μπάνκσι, ακριβώς λόγω της αυτοκαταστροφής του.

*Ο Αδάμ Αδαμόπουλος επίκουρος καθηγητής Ιατρικής Φυσικής – Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

Πηγή: efsyn.gr 

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr