Au Lapin Agile : Ένας σβέλτος λαγός που ξεγλιστρά μέσα στα χρόνια…

Παρότι ο Μαύρος Γάτος, το 1881, ήταν το πρώτο σύγχρονο καμπαρέ ο Σβέλτος Λαγός προϋπήρχε στην περιοχή της Μονμάρτης από το 1860 με το όνομα ‘’Au rendez- vous des voleurs’’ δηλαδή ‘’Το ραντεβού των κλεφτών’’ ένα όχι και τόσο πετυχημένο όνομα για οποιοδήποτε είδος επαγγελματικού χώρου..και είχαν και καλύτερη έμπνευση οι ιδιοκτήτες, κάπου το 1869, όταν κρέμασαν πορτραίτα διάσημων δολοφόνων στους τοίχους και το μετονόμασαν ‘’ Το καμπαρέ των Δολοφόνων’’

Ήταν ένα κακόφημο ταβερνείο –καμπαρέ, από τα πολλά της περιοχής της Μονμάρτης εκείνη την εποχή, όπου κάθε είδος απατεωνίσκου έβρισκε φθηνό κρασί και φαγητό. Το 1875, υπήρξε στέκι του γελοιογράφου Andre Gill ο οποίος συχνά λάμβανε το ρόλο του τραγουδιστή στο μαγαζί. Ο ίδιος ζωγράφισε την διάσημη ταμπέλα του μαγαζιού με τον
παιχνιδιάρη σβέλτο λαγό να ξεπηδά μέσα από μια κατσαρόλα. Ο Lapin α Gilles έδωσε μέσα στα χρόνια το καινούργιο όνομα στο καμπαρέ…

Ο Andre Gill παρότι συμμετείχε ενεργά στην Παρισινή Κομμούνα ίχε καταφέρει να ξεφύγει από τις σφαγές και τις διώξεις μετά την πτώση της. Πάμφτωχος, προσπαθούσε να επιβιώσει ζωγραφίζοντας όπου έβρισκε δουλειά, μέχρι τον πρόωρο θάνατο του γιού του από φυματίωση. Ο πόνος του τον τρέλαινε κάνοντας τον να χάνετε συχνά μέσα στους δρόμους περπατώντας ατελείωτες ώρες μουρμουρίζοντας το όνομα του παιδιού του. Φίλοι του τον
βρήκαν μετά από μήνες να περιφέρεται μέσα σε δάσος κοντά στην πόλη των Βρυξελλών και τον μετέφεραν στο άσυλο Charenton όπου και απεβίωσε.Το άσυλο αυτό υπήρξε προγενέστερα οικία του Μαρκησίου Ντε Σαντ πριν κατασχεθεί από τον Βασιλιά και ο Μαρκήσιος ριχτεί στην φυλακή.

Σιγά –σιγά η πελατεία του Σβέλτου Λαγού άρχισε να αλλάζει. Ο καθαρός αέρας της Μονμάρτης και τα φθηνά ενοίκια της περιοχής έγιναν πόλος έλξης για τους μποέμ. Όπου φθηνό κρασί και φαγητό πέρα από απατεωνίσκους θα βρεις πάντα και πάμφτωχους επίδοξους καλλιτέχνες.. Πάντα η τέχνη ήταν δύσκολη ασχολία και μην ξεχνάμε..ο 19 ος
αιώνας ήταν ο αιώνας των μποέμ καλλιτεχνών.. Χιλιάδες νέοι, φιλόδοξοι, πλούσιοι ή φτωχοί , ταλαντούχοι ή μη συνέρρεαν στο Παρίσι και περπατούσαν ώρες στην Μονμάρτης γυρεύοντας μια έμπνευση που θα τους έδινε δόξα και θα έγραφε το όνομα τους με χρυσά γράμματα στην ιστορία..

Οι περισσότεροι κατέληγαν φυματικοί και φτωχοί, άλλοι πότες και ναρκομανείς ενώ όσοι είχαν επαναστατήσει κατά του πλούσιου σπιτικού τους για να ακολουθήσουν την μποέμικη ζωή ….όταν έβρισκαν τα σκούρα γυρνούσαν ως άλλοι άσωτοι γιοί στην πατρική εστία. Ελάχιστοι πετύχαιναν τα όνειρα τους.

Πολλά καμπαρέ της εποχής όπως και ‘’Το ραντεβού των κλεφτών’’ έδινε καταφύγιο σε αυτούς τους καλλιτέχνες που αντάλλαζαν τα ποιήματα, τους μονολόγους ή τις ζωγραφιές που έκαναν για λίγα ποτά. Κάτω από την διεύθυνση, μια παλιάς χορεύτριας Καν- Καν της Adèle Decerf, της μετονομαζόμενης ‘’Μαμάς Αντέλ’’ το καμπαρέ ονομάζεται ‘’A ma campagne ‘’και μαζεύεται ο αφρός των καλλιτεχνών της εποχής : Κάποιοι από την γνωστή παρέα των Υδροπαθών, ο τραγουδιστής, συνθέτης, διασκεδαστής και συγγραφέας Aristide Bruant, ο ζωγράφος Toulouse-Lautrec, Απολιναίρ και πολλοί ακόμη διάσημοι της εποχής.

Ο μπαμπάς Φρεντέ

Το 1903, στην παρέα τους προστέθηκε ο Frédéric Gérard,γνωστός ως ‘’Μπαμπάς Φρεντέ’’ πλανόδιος πωλητής στην Μονμάρτη και πρώην ιδιοκτήτης και ο ίδιος ενός άλλου καμπαρέ της περιοχής του ‘’ Le Zut’’. To ‘’Le Zut ‘’ άνηκε αρχικά στον αναρχικό Gilbert Lenoir. Το όνομα παρέπεμπε σε μια ομάδα διανοούμενων που συγκεντρώνονταν στο Hotel de l’ Entrangers Σεπτέμβρη –Οκτώβρη του 1871. Όταν το μπαρ έκλεισε εξαιτίας των συχνών καυγάδων και των παρεμβάσεων της αστυνομίας, ο μπαμπάς Φρεντέ έγινε θαμώνας και μέλος του Σβέλτου λαγού.

Υπήρξε γραφική φιγούρα της περιοχής και αρκετά αγαπητός από όλους τους κατοίκους. Αγαπούσε τα ζώα και είχε εκτός από τον αγαπημένο γάιδαρο του Λολό ,με τον οποίο συνέχιζε να πουλά ψάρια στην γύρω περιοχή, μια μαϊμού, ένα σκύλο, πολλά μικρά λευκά ποντίκια και ένα κοράκι. Αυτοδίδακτος στην κιθάρα και στο βιολοντσέλο τραγουδούσε
ερωτικά τραγούδια προκαλώντας συγκίνηση στους θαμώνες του καμπαρέ.

Ο Μπαμπά Φρεντέ είχε και αντιπάθειες και αυτές άρχιζαν και τελείωναν ….στους αναρχικούς. Έχοντας ήδη κακά ξεμπερδέματα με τους θαμώνες του προηγούμενου μπαρ που είχε ανοίξει, δεν ήθελε με τίποτα η πελατεία του Σβέλτου Λαγού να είναι και πάλι αναρχικοί.

Παρά το μάζεμα της αφρόκρεμας των διανοούμενων, η πελατεία του Σβέλτου Λαγού ήταν ακόμα παράταιρη : αλήτες, πόρνες, αναρχικοί και μποέμ καλλιτέχνες ανακατεύονταν μεταξύ τους και το όραμα του ήταν μια καλλιτεχνική-αστική πελατεία. Ο ίδιος έκανε ότι μπορούσε να απαλλαγεί το καμπαρέ από αναρχικούς και παραβάτες. Οι καυγάδες ήταν
αρκετά συχνοί έξω από το μαγαζί. Καυγάδες που στοίχισαν την ζωή του γιού του, ο οποίος σκοτώθηκε με μια σφαίρα στο κεφάλι σε έναν από αυτούς.

Ο ήλιος βασιλεύει πάνω από την Αδριατική

Τα αστεία πάνω και κάτω από την σκηνή στα καμπαρέ ήταν απαραίτητα συστατικά για μια επιτυχημένη πορεία στο χώρο της νύχτας. Ο Roland Dorgelès δημοσιογράφος της εποχής αποφασίζει να στήσει μια ιστορία γύρω από
ένα φανταστικό Ιταλό ζωγράφο με το όνομα Joachim-Raphaël Boronali ο οποίος ζωγράφισε ειδικά για την έκθεση που συνεχίζει να διεξάγεται στο Παρίσι κάθε χρόνο μέχρι σήμερα από το 1884,από την ‘’Κοινότητα των ανεξάρτητων καλλιτεχνών, το έργο του ‘’Ο ήλιος βασιλεύει πάνω από την Αδριατική’’

Ο πίνακας κρεμάστηκε στην ‘’Αίθουσα των ανεξάρτητων’’ και πολλοί ήταν εκείνοι που θαύμασαν το ταλέντο του νεαρού καλλιτέχνη ενώ ο ίδιος ο Dorgelès έγραψε διθυράμβους παρασέρνοντας στο παιχνίδι και άλλους δημοσιογράφους της εποχής που άρχισαν να βρίσκουν στο νεαρό Ιταλό έναν πολλά υποσχόμενο καλλιτέχνη…

Η αποκάλυψη έγινε από τον ίδιο τον Dorgelès, όταν όλοι άρχισαν να θέλουν να συναντήσουν τον ζωγράφο για μια συνέντευξη. Ο ζωγράφος δεν ήταν άλλος από τον Λολό, τον γαϊδαράκο του Φρεντέ. Με λίγα καρότα και ένα πινέλο στην ουρά κατάφερε να αναστατώσει για λίγο την καλλιτεχνική ζωή του Παρισιού.

Ένας ακόμη ζωγράφος που αντάλλαξε μια ζωγραφιά για λίγα ποτά στα τραπέζια του Σβέλτου Λαγού ήταν ο Πάμπλο Πικάσο. Ο πίνακας του αγοράστηκε από τον ιδιοκτήτη για 20 δολάρια το 1905 ενώ πουλήθηκε το 1989 για το αστρονομικό ποσό των 40 εκατομμυρίων δολαρίων και σήμερα φυλάσσεται σε Μουσείο.

Δύο χρόνια πριν ο πρώην τραγουδιστής και κωμικός του Σβέλτου Λαγού Aristid Bruant αγοράζει το καμπαρέ το οποίο γίνεται όλο και περισσότερο διάσημο στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Ο μπαμπάς Φρεντέ συνεχίζει να τραγουδά και να ζει μέσα σε αυτό ως τα βαθιά του γεράματα, ενώ οι γιοί του εξίσου τραγουδιστές με το θάνατο του πατέρα τους συνεχίζουν να τραγουδούν για χρόνια εκεί.

Ο διάσημος ζωγράφος γαϊδαράκος 2 χρόνια μετά το θάνατο του ιδιοκτήτη του βρέθηκε πνιγμένος σε ένα βάλτο στην περιοχή της Νορμανδίας όπου είχε μεταφερθεί.

Ακολουθώντας τον λαγό ..στο χρονολαγούμι του.

Ο Σβέλτος Λαγός κατάφερε να επιβιώσει μέσα στα χρόνια από την στιγμή που μετατράπηκε σε χώρο συνάντησης μποέμ καλλιτεχνών και μεγαλοαστών που ήθελαν να νιώσουν λίγο την ατμόσφαιρα της μποέμικης ζωής.

Από τα τραπέζια του πέρασαν όλοι οι καλλιτέχνες πριν και μετά το πόλεμο οι οποίοι βρέθηκαν στο Παρίσι κυνηγώντας την μοίρα τους , την δόξα και ακόμα και λίγο πολύ αυτοεξορισμένοι από τις πατρίδες τους εξαιτίας των γεγονότων που συνέβαιναν μέσα στο 20 ο αιώνα. Μέσα στον χώρο του γράφτηκαν γνωστά λαϊκά γαλλικά τραγούδια, ακούστηκαν αστεία σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, σχεδιάστηκαν πίνακες και πλάνα ζωής που έγιναν και δεν
έγιναν πράξεις.

Σήμερα ο Σβέλτος Λαγός στέκει ακόμα στο πλακόστρωτο δρόμο της οδού des Saules ( ‘’Οδός των Ιτιών’’) και πρέπει, μέρες πριν να έχεις φροντίσει να κάνεις κράτηση αν θες να καθίσεις στην ίδια αίθουσα που ο Τσάρλι Τσάπλιν ή ο Ροδόλφο Βαλεντίνο έπιναν το κρασάκι τους ακούγοντας έναν πιανίστα να προσπαθεί να αναβιώσει μια ατμόσφαιρα εποχής που δύσκολα μπορεί να ξανά έρθει πίσω.