Αθλητισμός χωρίς διαχωριστικές γραμμές

Στις 19 Φεβρουαρίου, η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού διοργάνωσε στο Ποδηλατοδρόμιο του ΟΑΚΑ εκπαιδευτική ημερίδα για την παρουσίαση του ευρωπαϊκού προγράμματος Aspire (Activity, Sport and Play for the inclusion of Refugees in Europe) που αφορά στην προσαρμογή και την κοινωνική ένταξη των προσφύγων μέσω του αθλητισμού. Ο Υφυπουργός Αθλητισμού, Γιώργος Βασιλειάδης, προανήγγειλε ότι στο νέο αθλητικό νομοσχέδιο θα υπάρχει διάταξη που θα εκμεταλλεύεται την δύναμη του αθλητισμού, τονίζοντας: «μέσα από τον αθλητισμό μπορούμε να περάσουμε σε όλη την κοινωνία ότι όλοι είμαστε διαφορετικοί, αλλά όλοι είμαστε ίσοι και έχουμε τα ίδια δικαιώματα. Ανεξάρτητα που γεννηθήκαμε, που μεγαλώσαμε, πώς μεγαλώσαμε με τι ιδεοληψίες ανατραφήκαμε, ποιο είναι το background μας το θρησκευτικό, το οικονομικό, το οικογενειακό, όλα αυτά που δημιουργούν ψεύτικες διαχωριστικές γραμμές. Σε μια κοινωνία που έχει ανάγκη να σταθεί όρθια και να πάει μπροστά δεν χωράνε αποκλεισμοί.».

Πρόσθεσε ότι στο νέο νομοσχέδιο υπάρχει διάταξη που: «προβλέπει πλήρη δικαιώματα ένταξης στην αθλητική δραστηριότητα του ερασιτεχνικού αθλητισμού για όλους όσοι διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα με άδεια διαμονής σε ισχύ, ή είναι κάτοχοι βεβαίωσης κατάθεσης αίτησης για την άδεια διαμονής και κυρίως για πολίτες τρίτης χώρας ή ανιθαγενείς, που διαμένουν στη χώρα είτε ως δικαιούχοι διεθνούς προστασίας είτε ως αιτούντες διεθνής προστασίας. Μια πρωτοβουλία που πήραμε μαζί με το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, τη δουλέψαμε μαζί έτσι ώστε όποιος θέλει να κλείσει τα μάτια στην πραγματικότητα να καταλάβει ότι η ελληνική Πολιτεία, η ελληνική κυβέρνηση προχωράνε μπροστά και θα βρουν λύσεις και σε αυτά τα ζητήματα».

Τα νέα δεδομένα

Πιθανότατα πριν μερικά χρόνια μια αντίστοιχη διάταξη να μην υπήρχε καν στην ατζέντα, όμως το προσφυγικό ζήτημα δημιούργησε νέες ανάγκες σε ολόκληρη την κοινωνία και από τη στιγμή που ο αθλητισμός αποτελεί κομμάτι της, δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Υπάρχουν, άλλωστε, τον τελευταίο καιρό πολλά παραδείγματα που αποδεικνύουν το πώς μέσω του αθλητισμού αλλάζει η καθημερινότητα των προσφύγων και των μεταναστών που στοιβάζονται σε κάποια δομή φιλοξενίας, αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον. Από τις αθλητικές εγκαταστάσεις που άλλαξαν την ζωή στο Ζαατάρι της Ιορδανίας, στον μεγαλύτερο συριακό προσφυγικό καταυλισμό, μέχρι περιπτώσεις όπως η ελληνική Αθλητική Ελπίδα Προσφύγων και το πρόγραμμα που κάνει με το Ίδρυμα της Μπαρτσελόνα για την ενθάρρυνση της κοινωνικής ένταξης και την προσωπική ενδυνάμωση των παιδιών που συμμετέχουν. Πολλά προσφυγόπουλα που βρίσκονται στη χώρα μας αναζητούν από τις πρώτες μέρες τους διέξοδο μέσω του αθλητισμού και το μεγαλύτερο ποσοστό μέσω του ποδοσφαίρου. Υπάρχουν πλέον αρκετές ομάδες, άλλες ανεξάρτητες και άλλες που ανήκουν σε ΜΚΟ, οι οποίες με μια μπάλα προσπαθούν να τους αλλάξουν τη ζωή.

Οι ομάδες αυτές όμως δεν μπορούσαν να πάρουν μέρος στα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα, με αποτελέσματα να δηλώνουν συμμετοχή σε άλλες ανεξάρτητες διοργανώσεις, όπως το εργατοϋπαλληλικό πρωτάθλημα. Επίσης, αποτελούνταν μόνο από πρόσφυγες ή μετανάστες. Η δυνατότητα να μπορούν τα παιδιά αυτά να πάρουν μέρος σε αναγνωρισμένα σωματεία, πέραν του ότι τους δίνει την ευκαιρία να προπονηθούν κανονικά, βοηθάει στην ουσιαστική ένταξη, παίζοντας και κάνοντας προπόνηση παρέα με γηγενείς, μαθαίνοντας τη γλώσσα, επικοινωνώντας με συμπαίκτες και αντίπαλους. Δεν είναι φυσικά βέβαιο ότι θα συναντήσουν μόνο καλές συμπεριφορές. Αρκετά παιδιά έχουν βιώσει ρατσιστικές και προσβλητικές συμπεριφορές από αντιπάλους στα ανεξάρτητα πρωταθλήματα, ενώ κάποιοι από αυτούς τους λίγους που είχαν τα απαραίτητα έγγραφα για να βγάλουν δελτίο, έχουν δει συντηρητικές συμπεριφορές από παράγοντες και προπονητές. Συγκεκριμένα άτομα ή συλλογικότητες τους τελευταίους μήνες έκαναν αγώνα προκειμένου στο νέο αθλητικό νομοσχέδιο να υπάρξουν οι συγκεκριμένες διατάξεις, γνωρίζοντας από πρώτο χέρι το πώς βοηθά ο αθλητισμός τους πρόσφυγες, αλλά και την αδικία που συντελείται με την έκδοση των δελτίων. Τόσο ο Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού, όσο και ο Υφυπουργός, είχαν   κατανοήσει εδώ και καιρό το τι ακριβώς συμβαίνει.

Ο Δημήτρης Τζουβάρας, προπονητής στην ποδοσφαιρική ομάδα της ΑΡΣΙΣ, είχε μιλήσει στο Κουτί της Πανδώρας για τα προβλήματα γραφειοκρατίας που αντιμετώπιζαν μέχρι στιγμής: «Το θέμα είναι ότι δεν μπορούν να πάρουν δελτίο ΕΠΟ. Το πρόβλημα δεν έχει λυθεί ακόμα και δεν ξέρω αν θα λυθεί. Στο παρελθόν, σαν υπεύθυνος ακαδημιών, χρειάστηκα δύο χρόνια για να βγάλω δελτίο σε δύο παιδιά από την Αλβανία και για να συμβεί αυτό χρειάστηκε να πάει ο πατέρας τρεις φορές στη χώρα τους. Το βασικό θέμα είναι ένα χαρτί που βεβαιώνει ότι τα παιδιά δεν έχουν δελτίο στην χώρα από την οποία έρχονται, καθώς και μια ακόμα σειρά από έγγραφα. Αλλά ποιο παιδί πρόσφυγας, που ίσως έχουν σκοτώσει τους δικούς του ή δεν ξέρουν που βρίσκονται, έχει τη δυνατότητα να γυρίσει πίσω ή να τους στείλει κάποιος ένα έγγραφο;». Πέραν της βεβαίωσης αυτής, απαιτούνται κι άλλα έγγραφα, που να αποδεικνύουν την ιθαγένεια κ.ο.κ τα οποία ένας πρόσφυγας μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να προσκομίσει. Περιπτώσεις όπως αυτή του Φράνσις Κολόμπο, που έβγαλε δελτίο στον Αιολικό, αποτελούν εξαίρεση.

Οι φήμες και η ουσία

Για κάθε  Φράνσις, υπάρχουν άλλα παιδιά που μπορεί να έχουν αναγνωρισμένο στάτους πρόσφυγα ή να βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία αναγνώρισις τους και να έχουν δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία, το οποίο λειτουργεί ως προσωρινή άδεια διαμονής, αλλά να τους ζητούν έγγραφα σαν τα προαναφερθέντα. Ο νέος νόμος δίνει το δικαίωμα από τη στιγμή που έχουν άδεια ή έχουν κάνει αίτηση ασύλου, να μπορούν να εγγράφονται σε σωματεία και να προπονούνται κανονικά σε αυτά. Μέσω του νέου νομοσχεδίου: α) Ενισχύεται η κοινωνική ενσωμάτωση μεταναστών και προσφύγων μέσω του αθλητισμού επιτρέποντας τη συμμετοχή ομογενών και αλλοδαπών, με νόμιμη διαμονή στη χώρα, στα πανελλήνια διασυλλογικά πρωταθλήματα και αγώνες Κυπέλλου και β) Για πρώτη φορά αναγνωρίζεται και παραχωρείται δικαίωμα συμμετοχής στα πανελλήνια διασυλλογικά πρωταθλήματα και αγώνες Κυπέλλου στους πολίτες τρίτης χώρας που διαμένουν στη χώρα, ως δικαιούχοι ή αιτούντες διεθνούς προστασίας. Η εφαρμογή του νόμου αναμένεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο στα πρωταθλήματα της νέας χρονιάς, αν και φυσικά μένει να δούμε και τη στάση που θα κρατήσουν οι Ομοσπονδίες.

Για την ΕΠΟ, υπάρχουν μερικές πληροφορίες που την θέλουν διστακτική, λόγω του ότι δεν μπορούν να είναι βέβαιοι για το αν τα στοιχεία που δηλώνει κάθε πρόσφυγας στην αίτηση ασύλου του είναι πραγματικά, ενώ από την Ομοσπονδία έλεγαν χαρακτηριστικά ότι πριν καν ψηφιστεί ο νόμος η Επιτροπή Ιδιότητας Ποδοσφαιριστών ενέκρινε δελτία προσφύγων εφόσον πληρούνταν οι προϋποθέσεις, σημειώνοντας ότι το τελευταίο διάστημα οι εγκρίσεις έχουν αυξηθεί. Από το Υπουργείο τόνιζαν χαρακτηριστικά ότι όλες οι Ομοσπονδίες είναι υποχρεωμένες πλέον να δεχθούν τον νέο νόμο, ενώ υπάρχει και φημολογία ότι ήδη υπάρχουν σκέψεις σε σωματεία και ατομικά σε ενδιαφερόμενους να κινηθούν νομικά σε περίπτωση που κάποια ομοσπονδία λειτουργήσει εκτός νομικού πλαισίου.

Σε κάθε περίπτωση, από το Υπουργείο θεωρούν ότι εφόσον το ζήτημα είναι κοινωνικό, δεν υπάρχουν και πολλές πιθανότητες κάποια Ομοσπονδία να έρθει σε ανοιχτή κόντρα με την Πολιτεία για το συγκεκριμένο ζήτημα, αφού επί της ουσίας μιλάμε για τις θεμελιώδεις αξίες του αθλητισμού. Και φυσικά, δεν είναι μόνο το ποδόσφαιρο. Πολλές χώρες έχουν στην κουλτούρα άλλα αθλήματα που κυριαρχούν και είναι βέβαιο ότι η ένταξή τους θα είναι περισσότερο ομαλή, σε περίπτωση που βρουν τρόπο να συνδέσουν την χώρα που τους φιλοξενεί με την χαρά του αθλητισμού…