Αστάθεια στο Λίβανο μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης εθνικής ενότητας

Η πολιτική κατάσταση στον Λίβανο ήταν ανέκαθεν εύθραυστη, αλλά η κατάρρευση της
κυβέρνησης εθνικής ενότητας μετά την αποχώρηση της Χεζμπολάχ και των συμμάχων της
οδηγεί τη χώρα σε νέα αβεβαιότητα.

Ο πρωθυπουργός Σάαντ αλ-Χαρίρι ήταν στην Ουάσινγκτον και έβλεπε τον Μπαράκ Ομπάμα
όταν έγινε γνωστή η είδηση. Το γεγονός αυτό και μόνο δείχνει την ευρύτερη σημασία
της σύγκρουσης ανάμεσα στις υποστηριζόμενες από τη Δύση δυνάμεις κι εκείνες που
υποστηρίζονται από το Ιράν.

Όπως σημειώνει ο Ίαν Μπλακ στην εφημερίδα Γκάρντιαν, ο Χαρίρι επιστρέφει στον Λίβανο
ως υπηρεσιακός ηγέτης μιας χώρας που αντιμετωπίζει θεμελιώδη ζητήματα για το μέλλον
της, ενώ πολλαπλασιάζονται οι φόβοι για μια νέα έκρηξη βίας. Η μόνη έκπληξη ήταν η
στιγμή που ξέσπασε η κρίση – πριν ακόμη δοθούν στη δημοσιότητα τα πορίσματα του ειδικού
δικαστηρίου των Ηνωμένων Εθνών που εξετάζει τη δολοφονία του Ραφίκ Χαρίρι, πατέρα του
σημερινού πρωθυπουργού, το 2005.

Το σιιτικό κίνημα αρνείται από την αρχή οποιαδήποτε συμμετοχή σε αυτή την υπόθεση. Το
ίδιο και η Συρία. Το δικαστήριο αναμένεται όμως να κρίνει ότι πίσω από τη δολοφονία του
Χαρίρι βρίσκονται μέλη της Χεζμπολάχ.

Η Βηρυτός γνωρίζει αναταραχή εδώ και πολλές εβδομάδες, αν και στις αρχές του χρόνου
γεννήθηκαν κάποιες ελπίδες για εκτόνωση της κατάστασης μετά την πληροφορία ότι η Συρία
και η Σαουδική Αραβία, που βρίσκονται πίσω από τα δύο βασικά πολιτικά στρατόπεδα του
Λιβάνου, προσπαθούσαν να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Την περασμένη Τρίτη, όμως, ανακοινώθηκε ότι ο πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ της Συρίας
και ο βασιλιάς Αμπντάλα της Σαουδικής Αραβίας δεν μπόρεσαν να φτάσουν σε συμφωνία. Ο
Χαρίρι έμαθε τα νέα από τον Σαουδάραβα μονάρχη, που αναρρώνει στη Νέα Υόρκη, και από
τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, παραδοσιακό φίλο των Σουνιτών Μουσουλμάνων και
των Μαρωνιτών Χριστιανών του Λιβάνου.

«Αποκαλύφθηκε ότι ο αυτοκράτορας είναι γυμνός – με την έννοια ότι η συρο-σαουδαραβική
πρωτοβουλία δεν θα οδηγήσει εκεί που η αντιπολίτευση του Λιβάνου ήθελε να οδηγήσει»,
είπε ο Ναντίμ Σεχαντί από το ίδρυμα Chatham House του Λονδίνου. «Η κρίση αυτή φτάνει
μέχρι τα θεμέλια του λιβανικού συστήματος. Πρόκειται για ένα άλμα στο κενό» .

Η Χεζμπολάχ πίεζε τον Χαρίρι να αποσύρει την κρατική χρηματοδότηση προς το δικαστήριο,
να απαιτήσει από τους Λιβανέζους δικαστές να παραιτηθούν και να κηρύξει άκυρη τη
συμφωνία με τα Ηνωμένα Έθνη βάσει της οποίας ιδρύθηκε το δικαστήριο. Η κυβέρνηση της
Βηρυτού έκρινε όμως ότι η πτώση της ήταν μια καλύτερη λύση.

«Είναι ευτυχές ότι ο Χαρίρι δεν δέχθηκε να εξευτελιστεί και να αυτοκτονήσει πολιτικά»,
δηλώνει ένας υποστηρικτής της κυβέρνησης. «Είναι επίσης ευτυχές ότι ο Ασαντ δεν μπόρεσε
να κάνει αυτά που ήθελε. Όλα αυτά όμως δεν αναιρούν το γεγονός ότι ο Λίβανος βυθίστηκε
σε μεγάλη κρίση» .

Η Χεζμπολάχ ανέβασε τους τόνους κατηγορώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες
ότι «σαμποτάρισαν» μια ενδεχόμενη συμφωνία. Το ίδιο μήνυμα έστειλε και ο Ναμπίχ
Μπέρι, ο σιίτης πρόεδρος του κοινοβουλίου. «Το παιχνίδι που παίζουν οι υπερδυνάμεις είναι
μεγαλύτερο από τη βούληση του Αμπντάλα και του Ασαντ», δήλωσε.

Σε κάθε περίπτωση, οι Λιβανέζοι συνειδητοποίησαν για άλλη μια φορά ότι τον
σημαντικότερο ρόλο στη χώρα τους τον παίζουν οι ξένοι. «Χρειαστήκαμε πέντε μήνες την
προηγούμενη φορά για να σχηματίσουμε κυβέρνηση», λέει ο Σεχαντί. «Στους Βέλγους
χρειάστηκαν έξι μήνες, αλλά νομίζω πως αυτή τη φορά θα τους νικήσουμε» .

Η κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού αποτελεί μια υπενθύμιση της δηλητηριώδους
κληρονομιάς που έχει αφήσει η δολοφονία του Χαρίρι. Τα γεγονότα της τελευταίας χρονιάς,

όμως, δείχνουν ακόμη ότι η Συρία έχει ανακτήσει ένα μεγάλο μέρος της επιρροής της στον
Λίβανο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ ήλπιζαν ότι οι αλλαγές που ξεκίνησαν στη
Βηρυτό το 2005 θα οδηγούσαν σε ρήξη ανάμεσα στη Συρία και το Ιράν. Αυτό δεν συνέβη. Η
Δαμασκός διατηρεί μια στενή συμμαχία με την Τεχεράνη, κύριο προστάτη της Χεζμπολάχ.

Το Ισραήλ έχει προειδοποιήσει την τελευταία να μη διακινδυνεύσει μια νέα επίθεση,
λέγοντας ότι σε αντίθετη περίπτωση το μακελειό του 2006 θα επαναληφθεί.