Ασφάλεια στους δημοσιογράφους και στους πληροφοριοδότες

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στη μνήμη της Μαλτέζας δημοσιογράφου Ντάφνι Καρουάνα Γκαλίθια, η οποία δολοφονήθηκε πριν από τρεις μήνες, ύστερα από έκρηξη στο αυτοκίνητό της. Μάλιστα, ανακοινώθηκε και η πρόθεση για τη δημιουργία ενός βραβείου που θα φέρει το όνομά της και θα αποσκοπεί στην υπεράσπιση των δημοσιογράφων και των «whistleblowers». Στη συζήτηση συμμετείχαν η επικεφαλής της ευρωομάδας της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς (GUE/NGL) και ευρωβουλευτής του Die Linke, Γκάμπι Τσίμερ, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Στέλιος Κούλογλου, ο ευρωβουλευτής των Podemos, Μιγκέλ Ουρμπάν Κρέσπο, ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ, Τάκης Χατζηγεωργίου, οι γιοι της Ντάφνι Καρουάνα, Άντριου και Μάθιου Καρουάνα Γκαλίθια, η δημοσιογράφος από τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, Ζουλί Μαζερτσάκ, ο δημοσιογράφος Εντουάρντ Περέν, ενώ παρέμβαση έκανε και το μέλος των Wikileaks,Τζούλιαν Ασάνζ.

Η κ. Τσίμερ ανέφερε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αποκαλύψεις σχετικά με πολιτικές πολυεθνικών, δικηγορικών εταιρειών και γενικότερα των ελίτ, από δημοσιογράφους και μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος «οι οποίοι βάζουν το κοινό συμφέρον πάνω από την ασφάλεια της δουλειάς τους, πάνω από το συμφέρον τους, τις ελευθερίες τους και την ίδια τους τη ζωή, προκειμένου να τα πουν όλα αυτά σε εμάς». Το μεγαλύτερο, όμως, πρόβλημα, σύμφωνα με την ίδια, είναι «ότι η ασφάλεια αυτών των ανθρώπων δεν εξασφαλίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε δεσμευτεί να δρομολογήσει νομοθεσία σχετικά με την προστασία αυτών των ατόμων, από πέρυσι. Ωστόσο, ακόμα περιμένουμε». «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η επιτροπή που ασχολείται με τα PANAMA PAPERS ανέφερε διάφορες παραγράφους σχετικά με την προστασία των δημοσιογράφων και άλλων σχετικών ανθρώπων, όμως η πλειοψηφία των πολιτικών ομάδων δεν συμφώνησε τελικά» σημείωσε. Μάλιστα, η επικεφαλής της ευρωομάδας της Αριστεράς τόνισε ότι «η πρόταση ενός από τους συναδέλφους τους για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού φορέα, ο οποίος θα λάμβανε τις υποθέσεις και θα προσέφερε νομική συμβουλή στους δημοσιογράφους και στους υπόλοιπους, απορρίφθηκε».

Από την πλευρά του, ο κ. Ουρμπάν επισήμανε ότι «η δολοφονία της Ντάφνι Καρουάνα μάς έκανε να καταλάβουμε ότι τα προβλήματα δεν βρίσκονται μόνο εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και εντός. Είναι περίεργο που στο Κοινοβούλιο έχουμε επιτροπή για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η οποία, όμως, δεν μπορεί να μιλά για την παραβίασή τους εντός της ΕΕ, αλλά για την παραβίασή τους εκτός της ΕΕ». Σχετικά με το έργο και την παρακαταθήκη της Ντάφνι Καρουάνα, ο κ. Ουρμπάν υποστήριξε ότι «χωρίς τη δημοσιογραφική δουλειά της Ντάφνι, ποτέ δεν θα είχαμε επιτροπή έρευνας για τα Panama Papers εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η σημασία τής δουλειάς της ήταν πολιτικό ζήτημα, διότι τη στιγμή που έβγαιναν τα Panama Papers στο Κοινοβούλιο και τα συζητούσαμε, η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μάς έθετε προς ψήφιση μία νομοθεσία, η οποία θα έθετε δυσκολίες σε αυτούς που παρουσιάζουν τέτοιου είδους περιστατικά και σκάνδαλα». Ακόμη, ο ευρωβουλευτής των Podemos μίλησε και για τη δημιουργία ενός βραβείου που θα φέρει το όνομα της Μαλτέζας δημοσιογράφου, που σκοπό θα έχει «την υπεράσπιση και την προστασία αυτών των ανθρώπων που αποκαλύπτουν σκάνδαλα, τους λεγόμενους “whistleblowers” και τους δημοσιογράφους που κάνουν αυτήν τη δουλειά προκειμένου να γνωρίζουμε αυτά που συμβαίνουν. Μέσω αυτού του βραβείου προσπαθούμε να ασκήσουμε και πολιτική πίεση, ώστε να βοηθήσουμε και να προστατεύσουμε αυτούς τους ανθρώπους που προσπαθούν να υπερασπιστούν τα δικά μας δικαιώματα».

Όσον αφορά το βραβείο «Ντάφνι Καρουάνα Γκαλίθια», ο κ. Κούλογλου παρατήρησε: «Θέλουμε να απονέμεται κάθε χρόνο σε έναν μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος ή σε έναν υπερασπιστή της ελευθερίας της ενημέρωσης, είτε πρόκειται για δημοσιογράφο, είτε για κάποια ΜΚΟ που μάχεται της ελευθερίας της ενημέρωσης και να αφορά και τους whistleblowers, του μάρτυρες, δηλαδή, του δημοσίου συμφέροντος, διότι έχουν βάλει σε κίνδυνο τη ζωή τους για να λένε την αλήθεια. Θέλουμε το βραβείο αυτό να μην είναι κάτι γύρω από το οποίο θα γίνονται πολιτικά παιχνίδια, όπως έχει καταντήσει να γίνεται το βραβείο Ζαχάρωφ. Να είναι ένα βραβείο που θα δίνεται πραγματικά σε αυτούς που το αξίζουν. Για αυτόν τον λόγο δεν θα πρέπει να αποφασίζουν οι αρχηγοί των πολιτικών ομάδων. Θα πρέπει να είναι μία ανεξάρτητη επιτροπή, που να αποτελείται από έναν δημοσιογράφο, από έναν whistleblower, από ανθρώπους που ξέρουν το θέμα και μπορούν να επιλέξουν με κριτήρια τίμια κι αντικειμενικά». Τέλος, ο κ. Κούλογλου υπογράμμισε ότι εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τελικά, υιοθετήσει μία αντίστοιχη λογική, θα τους το παραχωρήσουμε, ωστόσο, μέχρι να υλοποιηθεί κάτι τέτοιο, εμείς, από πλευράς μας, θα το συνεχίσουμε».

Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η στιγμή που πήρε τον λόγο ο γιος της Ντάφνι Καρουάνα, ο Άντριου Καρουάνα Γκαλίθια, ο οποίος σημείωσε ότι «σε έναν κόσμο όπου η αλήθεια επισκιάζεται από τους ισχυρούς, εάν δεν υπήρχε αλήθεια, κανείς δεν θα σκοτωνόταν για την υπεράσπισή της». Στη συνέχεια τόνισε: «Οι αρχές για τις οποίες αγωνίστηκε η μητέρα μου ήταν καθολικές και μας εκπροσωπούν. Αναγνωρίσατε ότι ο αγώνας τής μητέρας μου ήταν ο δικός σας αγώνας. Συνεχίζετε το σπουδαίο έργο που ξεκίνησε η μητέρα μου. Η μάχη για τη δικαιοσύνη και την αλήθεια είναι ένας καθολικός αγώνας, όλοι οφείλουμε να στρατευτούμε, ακόμη και τα παιδιά της δολοφονημένης μητέρας μου».

Η Zουλί Μαζερτσάκ, από τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, παραθέτοντας κάποια στοιχεία επισήμανε ότι «μόνο το 5% των δολοφονιών των δημοσιογράφων βρίσκει δικαιοσύνη, γεγονός που ανατροφοδοτεί αυτήν την απαράδεκτη εγκληματική δραστηριότητα και διαχέει τον φόβο ανάμεσα στους δημοσιογράφους. Θα πρέπει να καταπολεμήσουμε αυτήν τη μάστιγα, είτε είναι οι φυσικοί αυτουργοί, είτε οι ηθικοί θα πρέπει να συλλαμβάνονται και να παραπέμπονται στη δικαιοσύνη και να καταδικάζονται. Είναι, όπως καταλαβαίνετε, όχι μόνο σημαντικό για τη μνήμη της Ντάφνι, αλλά, επίσης, θέλουμε η δολοφονία ενός δημοσιογράφου να είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας και η Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι ο κατεξοχήν χώρος όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου». Ακόμη, η κ. Μαζερτσάκ αναφέρθηκε και στην εξέλιξη των ερευνών γύρω από τη δολοφονία της Ντάφνι Καρουάνα, εκφράζοντας τις ανησυχίες της για την πρόοδό τους και υποστήριξε ότι «η υπόθεση πρέπει να είναι αντικείμενο διεθνούς παρακολούθησης, κυρίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και να οριστεί ένας ειδικός απεσταλμένος από το Συμβούλιο της Ευρώπης για να παρακολουθεί τις ανακρίσεις και τις έρευνες».

Ο δημοσιογράφος Εντουάρντ Περέν παρατήρησε ότι είναι ανάγκη «να βγει μία οδηγία, ένα νομοθέτημα από την Κομισιόν για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος. Εμείς δεν μπορούμε να εργαστούμε χωρίς πηγές, χωρίς whistleblowers. Οι πηγές δεν είναι πάντα μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, αλλά εμείς οι δημοσιογράφοι δεν μπορούμε να εργαστούμε χωρίς αυτούς. Χρειαζόμαστε αυτό το νομοθέτημα, θα μας βοηθήσει πολύ».

Παρέμβαση έκανε και ο Τζούλιαν Ασάνζ, ο οποίος υπογράμμισε ότι «θα πρέπει να μας ανησυχούν περιστατικά όπως αυτό στη Μάλτα, καθώς άνθρωποι που υποστηρίζουν τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα γίνονται θύματα εκείνων που δεν θέλουν να λάμψει η αλήθεια. Η ΕΕ έχει υποστεί το πλήγμα αυτών των σκοτεινών δυνάμεων. Θα πρέπει να έχουμε πρόσβαση στην πρωτογενή πηγή της πληροφορίας».

Τέλος, τον λόγο πήρε ο Νταβίντ Κόουσο, αδερφός του δολοφονηθέντος δημοσιογράφου Χοσέ Κόουσο, σημειώνοντας: «Προσπαθούμε να κρατήσουμε αναμμένο το φως της δικαιοσύνης, να μην ξεχαστεί το θέμα, να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε. Ελπίζουμε ότι θα καταφέρουμε να κατοχυρώσουμε το βραβείο που θα φέρει το όνομα Ντάφνι Καρουάνα Γκαλίθια. Αν δεν διηγούμαστε, δεν λέμε την αλήθεια, δεν υπάρχει δημοκρατία, δεν υπάρχει δικαιοσύνη».